Arama
Osmanlı’nın asırlık geleneği: Hırka-i saadet alayı
Hırka-i saadet alayları, Osmanlı'nın en önemli geleneklerinden biriydi. Bu merasimler, Peygamber Efendimize duyulan sevgi ve hürmetin göstergesiydi. Hazırlıklar günler öncesinden başlar, padişahlar kendi elleriyle hırka-i saadet odasını temizlerdi. Alaya katılacak devlet adamlarına davet tezkireleri gönderilirdi. Peki, Peygamberimizin hırkası neden ıslatılırdı?
📌 Ramazan ayının on ikinci günü başta padişah olmak üzere Has Oda ağaları mukaddes emanetleri Revan Odası'na taşırdı. Padişah, hırka-i saadet şebekelerini temizlerdi. Çuhadar ve rikapdar ağalar, has odalılar, gedikliler gibi görevliler de dairenin kapılarını, pencerelerini, duvarlarını temizlerlerdi. Ardından her taraf, gül suyu ile yıkanır, süpürülür, öd ve amber yakılırdı.
📌 Ramazanın on dördüncü gününde alaya katılacak devlet adamlarına davet tezkireleri gönderilirdi. Başta sadrazam olmak üzere tüm davetliler silahdar ağa tarafından karşılanırdı. Sabah namazı da Hırka-i Saâdet Dairesi'nde kılınırdı.
Hırka-i saâdet alayının ziyareti Ayasofya Camii'nde öğle namazı kılınmasından sonra başlardı. Sadrazam sağında silahdar ağa, solunda Has Odabaşı, şeyhülislâmın da sağında ve solunda birer Has Odalı ağalarla beraber çuhadar, rikâbdar, tülbent, anahtar ve peşkir ağaları protokol sırasına göre hırka-i saâdetin ziyaret edileceği yerde toplanırdı.
📌 İmâm-ı evvel, imâm-ı sânî, Has Oda imamı ve pek çok müezzin ayakta Kur'an okurdu. Ardından padişah, sadrazam ve diğer devlet erkânı hırka-i saadeti ziyaret ederdi.
Bu ziyarette Peygamber Efendimize duyulan hürmetten dolayı oturulmaz, ayakta durulurdu. Hırka-i saâdetin gümüş tahtı ve altın anahtarlı altın sandukası bizzat padişah tarafından açılırdı.
📌 Sultan hırkayı sağ omzundan öptükten sonra devlet erkanı da aynısını yapardı. Fakat hırkanın öpülen kısmına zarar verilmemesi için destmal-i şerif denilen pamuktan mendil konurdu. Dudak bu suretle hırkanın kumaşına değmezdi. Bu ufak mendiller hırka-i saâdeti ziyaret edip öpenlere hediye edilirdi. Bu kişiler sarık ve feslerin içinde başta taşır, vefat edince mendilleri kabirlerine koydururdu.
📌Yedi ipek kadife bohçaya sarılan hırka-i saâdet çıkarıldıktan sonra uçları su dolu bir kâseye hafifçe batırılarak ıslatılırdı. Kasedeki su, dolu kazanların içerisine boşaltılıp içilmek üzere dağıtılırdı.
Zamanla bu adet hırka-i saâdete zarar verir endişesiyle değiştirildi. II. Mahmud tarafından bunun yerine özel olarak hazırlanmış, üzerine bu mübarek hırka hakkında bir şiir yazılmış tülbentlerin hırka-i saâdete sürülmesi ve bunların ziyaretçilere dağıtılması âdeti yerleştirildi.