Arama
Osmanlı'nın ilk fethettiği kale: Karacahisar
Eskişehir'de, Osman Bey tarafından fethedilip ilk hutbenin okutulduğu, ilk sikkenin basıldığı Karacahisar Kalesi, Osmanlı'nın kuruluş yıllarına ilişkin önemli bilgiler barındırır. Osmanlı'nın ilk fethettiği kale olması özelliğinin yanı sıra, konumu ve mimari özellikleri itibariyle de "Kastron" ya da "Kale Kent" olarak adlandırılan yerleşimlerin özelliklerini yansıtır. İşte Eskişehir'in güneybatısında bulunan Karacahisar Kalesi hakkındaki tarihsel bilgiler...
Bölgede ilk kez 1999'da, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşunun 700'üncü yılında ünlü tarihçi Prof. Dr. Halil İnalcık öncülüğündeki ekip tarafından yüzey araştırması olarak başlatılan çalışmalara, 2000 yılından itibaren devam ediliyor. Yaklaşık 5 yıldır aktif olarak kazı yapılmadığı için alanda büyük bir temizlik ve kısmi onarım çalışmaları gerçekleştirildi. İç sur çevresi ile sarnıçta arkeolojik çalışma yürütüldü. Bu çalışmaların sonucunda mimari bulgulara ek olarak kalenin tarihsel sürecine ışık tutabilecek çok sayıda sikke, seramik ve esere ulaşıldı.
Karacahisar Kalesi, Osmanlı arkeolojisinin en önemli ayaklarından birini oluşturur. Karacahisar'ın fethi ile başlayan 14'üncü yüzyıl, Osmanlı Beyliği'nin kuruluş dönemidir. Bu döneme dair Osmanlı tarihçileri önemli çalışmalar yapmasına karşın sürecin tarihiyle sosyokültürel ortamı, ekonomisi, yönetim organizasyonu, kurumsal yapısına dair bilinmeyenler, bilinenlerden çok daha fazla. Bunun sebebi de 14'üncü yüzyıldan günümüze gelen kaynak ve verilerin yetersizliğidir.
Anadolu'da 7. ve 8. yüzyılda oluşmaya başlayan kale kentler Orta Bizans döneminin askerî şehirleri olarak tanımlanır. 8. yüzyıldan itibaren düzenli olarak Pers ve Arap akınlarına maruz kalan bu yerleşimlerin 11. ve 12. yüzyıllarda büyük ölçüde Selçuklu hâkimiyetine girdiği; 13. ve 14. yüzyıllarda İstanbul ve Bitinya'da bulunan Bizans yerleşimleri dışındaki Anadolu'daki tüm kentlerin Türkmen beylikleri tarafından ele geçirildiği bilinir.
Karacahisar ve batısında yer alan Bizans yerleşimlerinde önceleri Selçuklu, sonrasında Osmanlı tehdidi karşısında surlarının onarıldığı, yeni kale kentlerin oluşturulduğu bilinir. Karacahisar'ın Bizans İmparatorluğu'nun bu dönem içerisinde savunmaya yönelik olarak inşa ettiği yerleşimler arasında olup olmadığı ya da var olan bir kale kent olarak güçlendirilip güçlendirilmediği yönünde herhangi bir yazılı belge yoktur.
Yüksek bir alanda inşa edilen bu tür kale kentlerin, içerisinde çok yoğun bir nüfus barındırmaya ve sınırları itibari ile yoğun bir mimari organizasyona elverişli olmadığı açıktır. Karacahisar Kalesi de bu genel tanımlama içerisinde değerlendirilmesi gereken konumu ve mimari düzenlemeye sahip bir yerleşim olarak karşımıza çıkar.