Arama
Osmanlı'nın ilk konservatuvarı: Darülelhan
"Nağmeler evi" anlamını taşıyan Darülelhan, Osmanlı'nın ilk resmi müzik okuluydu, bugünkü ifadesiyle konservatuvarı... Doğu ve Batı müziği eğitiminin verildiği kurumda, Türk musiki repertuarını notaya almak ilk amaçtı. Peki, hangi ünlü sanatkarlar Darülelhan'ın öğretim kadrosunda yer alıyordu? Osmanlı döneminde dört yıl kadar eğitim vermiş kısa soluklu bu kurum, neden kapatılmak zorunda kaldı? İşte tarihimizin ilk resmi konservatuvarı Darülelhan hakkında detaylar...
🎵Mektebin programında nazariyat, solfej, Türk dinî mûsikisi, Türk mûsikisi usulleri, Türk mûsikisi aletleri, gınâ (şan) gibi derslerin yanı sıra viyolonsel, piyano, kompozisyon ve mûsiki tarihi de yer almaktaydı.
🎵Öğrenim süresi ilk mektepten sonra dört yıl olarak belirlenen Dârülelhan'ın ayrıca ilmî çalışmalar yapmak, değerli mûsiki eserlerini notaya alarak tesbit etmek ve yayımlamak, folklor araştırmaları yapmak gibi görevleri de vardı.
Bu dönemin öğretim kadrosunda Muallim İsmâil Hakkı Bey, Zekâizâde Ahmet Efendi, Leon Hancıyan, Ziyâ Bey (Santur), Refik Bey (Fersan), Dürrü Bey (Turan) gibi tanınmış sanatkârlar bilhassa dikkati çekmekteydi.
Darülelhan her ne kadar savaş yıllarında açılsa da zor koşullara daha fazla dayanamadı. Erkek bölümü 1918'de kapatılırken bir süre daha faaliyet gösteren kadınlar bölümü bir müddet daha devam edip aynı kadere mahkum oldu. Osmanlı'da kısa soluklu bir faaliyet olarak tarih sahnesindeki yerini aldı.
Darülelhan, Vilayet Umumi Meclisi'nin aldığı kararla 14 Eylül 1923 Cuma günü törenle yeniden açıldı.
🎵Batı ve Doğu müziği ayrı bölümler olarak kuruluşta yer aldı. Daha sistemli bir eğitim modeli ortaya çıktı.
🎵Bir yıl hazırlık okumanın yanında kuruma kabul edilecek tüm öğrenciler mûsiki nazariyatı, solfej, armoni, füg, mûsiki tarihi dersleriyle orkestra ve koro çalışmalarına da devam etmeye mecbur tutulmuşlardı. Yeni dönemdeki öğretim kadrosunda Cemal Reşit Rey de yer almaktaydı.
Eğitim ve öğretimin yanı sıra musiki ile ilgili yayın ve araştırmalarında yapıldığı yıllar, Darülelhan'ın en verimli zamanıydı.
🎵Yedi sayı süren Dârülelhan Mecmuası isimli bir dergi yayımlandı.
🎵Ayrıca "Dârülelhan Külliyâtı" adı altında klasik Türk mûsikisi eserlerinin nota yayımına geçildi. Bu notalar, ilk 120 adedi Osmanlıca, geri kalan 60 adedi Latin harfleriyle ve "İstanbul Konservatuvarı Neşriyatı" başlığıyla yayımlandı.
🎵Bu dönemin en önemli faaliyetlerinden biri de öğrencilerin icra ettikleri konserlerdi.
🎵Darülelhan faaliyetlerine devam ederken kurum için yıkım olacak bir haberle yüz yüze gelindi. Tâlim ve Terbiye Dairesi Sanâyi-i Nefîse Encümeni'nin 9 Aralık 1926 tarihli kararı ile öğretim programı değiştirilerek Türk mûsikisine büyük bir darbe indirilmişti.
Bu yeni programa göre Alaturka Bölümü tamamen lağvedilerek (bir kuruluşu kaldırmak) Türk mûsikisi öğretimi kaldırıldı.
🎵Mektep 22 Ocak tarihinde İstanbul Mûsiki Konservatuarı adı altında İstanbul Şehremaneti'ne bağlandı. Konservatuvar daha sonra İstanbul Belediye Konservatuvarı adıyla faaliyetini sürdürdü.