Arama
Osmanlı'nın son büyük projesi; Hicaz Demiryolu
Sultan II. Abdülhamid'in en büyük hayali ve projesi olan Hicaz Demiryolları, Avrupalılar tarafından başarılması imkânsız fantezi olarak tanımlansa da büyük fedakarlıklarla inşa edildi. Bizzat Sultan İkinci Abdülhamid Han'ın başlattığı bağış kampanyasıyla Hindistan, Rusya, Fas, Afrika, Avrupa, Amerika, Orta Asya ve Balkanlar gibi dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslümanlardan gelen yardımlarla inşa edilen Hicaz Demiryolları, İslam dünyasında büyük bir heyecana sebep olmuştu. Sultan II. Abdülhamid'in bizzat önderlik ettiği bir komisyonla, dönemin ekonomik şartlarına rağmen sekiz yıl gibi kısa bir sürede inşa edilerek imkansız görülen bir işe imza atıldı.İşte sizler Osmanlı'nın son büyük projesi hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
Maddi konular halledildikten sonra teknik problemler de baş gösterdi. II. Abdülhamid, özellikle inşaatta Müslüman mühendislerin çalışmasını istiyordu. Fakat daha önce ciddi bir demiryolu inşaatı yapmadığından tecrübesiz olan Müslüman mühendisler nedeniyle demiryolu çalışmaları yavaşladı. Ancak sorun Alman mühendisler hızla işe alınıp genç Osmanlı mühendislerine bilgi birikimlerini aktararak çözüme kavuştu.
Hicaz Demiryolu'nun yapımına 1900 yılında Şam'da başlandı. Bölgedeki Osmanlı askerlerinin önemli bir kısmı bu demiryolunda işçi olarak görev aldı. Bazı askerler, tezkereleri gelmesine rağmen işi bırakmayarak Medine'ye kadar rayları döşemekte kararlıydılar.
Demiryolu halkın da gayretiyle hızla ilerledi. Demiryolu yapımında bulunan bir Alman mühendis, Auler Paşa, halkın karşılamasını şu cümlelerle aktarır: "Yüz binden fazla erkek, kadın ve çocuk set çekilmiş dalgalı bir deniz gibi yolun iki tarafını doldurmuşlardı ve zaman zaman askerlerin teşkil ettiği çemberi aşıyorlardı. Art arda kadınların sevinç bağrışmalarının eşlik ettiği erkeklerin "Allâh yansur sultânenâ"* sesleri duyuluyordu."
II. Abdülhamid büyük bir incelik örneği göstererek, mukaddes topraklarda gürültülü çalışılmamasını, Hz. Muhammed'in yüce ruhaniyetini rahatsız etmemesini istedi. Medine-i Münevvere'nin 20 kilometre yakınına gelindiğinde rayların altına keçe döşenerek çalışmalar devam ettirildi. Çalışmalar süresince bölgede sesiz lokomotifler kullanılmaya özen gösterildi.
Sultan II. Abdülhamid, projenin yapımı sırasında ortaya çıkan zorluklara karşı güçlü bir irade ortaya koydu ve 1464 kilometreyi bulan Hicaz Demiryolu'nu 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan bir törenle bizzat kendi açtı. Bu açılışın ardından ise Hayfa-Şam arasında her gün, Şam ile Medine arasında ise haftada üç gün yolcu ve eşya taşımacılığına başlandı.
Demiryolunun yapımı sırasında hem mali hem de beşeri sorunlar ortaya çıkmıştı. İnşaatın yapımı sırasındaki yüksek sıcaklık, su sorunu, arazi koşulları ve bedevi saldırıları süreci olumsuz etkiliyordu. Projenin yapılmasını istemeyen dış mihraklar tarafından sadece telgraf tellerine yapılan saldırı sayısı 128'i bulmuştu. Yüzlerce asker ise şehit edildi. Ancak buna rağmen bu zorlu süreçte Hicaz Demiryolu oldukça kısa denilebilecek bir sürede tamamlandı.