Arama
Osmanlı’nın ünlü denizcileri
Türkiye'nin mavi sularda yeniden yükselişine ilham kaynağı olan, Osmanlı Devleti'nde ilk "Derya Beyi" olarak anılan, Akdeniz'deki birçok devlete karşı büyük üstünlük kurmamamızı sağlayan denizcilerimizin kimler olduğunu biliyor musunuz? Osmanlı'nın bir kara devleti mahiyetinde görülmesi, donanması ile stratejik faaliyetlere girmediği anlamına gelmez. Nitekim Osmanlı, başarıdan başarıya koştuğu dönemlerde çok güçlü bir deniz gücüne sahip olmuştur. İşte tarihe adını altın harflerle yazdıran Osmanlı'nın ünlü denizcileri...
➡Karamürsel'in 1323 yılında fethi ile Marmara Denizi'ne ulaşan Osmanlı Beyliği, 1324 yılında Batı komşusu Karesi Beyliği'nden yardım maksadıyla Mürsel Bey komutasında gönderilen 24 gemiden oluşan kuvvet sayesinde denizlerle tanıştı.
➡Osmanlı Beyliği, Doğu Marmara'da kesin bir hakimiyet sağlayınca, deniz gücünün kurumsallaşması için çalışmalar başlatıldı.
➡Karamürsel'de 1327 yılında ilk Osmanlı Tersanesi kurulmuş; burada ilk Osmanlı savaş gemisi inşa edilmiştir.
➡Donanma hiyerarşik bir sistemle teşkilatlandırılarak, Donanma Komutanı'na, "Derya Beyi" unvanı verilmiştir.
📌Kara Mürsel Bey, Osmanlı Devleti'ndeki ilk "Derya Beyi" olarak Türk Deniz Tarihi'nin öncüleri arasında yerini almış, ölümünden sonra isminin verildiği şimdiki Karamürsel İlçesinde ebedi istirahatine çekilmiştir.
📌Mürsel Bey; denizcilik bilgisi, kahramanlığı ve denizlerdeki çatışmalarda göstermiş olduğu üstün başarıları nedeni ile Osmanlı Beyliği içerisinde haklı bir şöhrete sahip olmuş; kendisine, cesaret ve atılganlığı nedeniyle, "Kara" unvanı verilmiştir.
➡Piri Reis, Türk denizciliğine birçok değerli deniz bilimcisi ve amiraller armağan eden ve o dönemlerde, "Denizciler Yatağı" olarak adlandırılan Gelibolu'da doğmuştur.
➡Piri Reis, uzun yıllar Akdeniz'de dolaşmış; tüm limanları ve kıyıları dikkatle gözlemlemiş ve tüm faaliyetlerini kayıt altına almıştır.
📌Piri Reis, 1499-1502 yılları arasında çeşitli savaşlarda Gemi Komutanı olarak Venediklilerle savaşmıştır. Ünlü Birinci Dünya Haritasını 1513 yılında çizmiş ve 1517 yılında Mısır Seferi esnasında Yavuz Sultan Selim'e sunmuştur. İlk eserinden 8 yıl sonra döneminin en saygın "Kılavuz Kitabı" olarak kabul edilen Kitab-ı Bahriyeyi yazmış; 1525 yılında bu kitaba son şeklini vermiş ve 1526 yılında Kanuni Sultan Süleyman'a sunmuştur.
📌Piri Reis, Kitab-ı Bahriye adı ile bilinen "Bahriye" eserinde o zamanlar Ege ve Akdeniz kıyılarında bulunan şehir ve ülkeleri tarif ederek, resim ve haritalarını yapmış; aynı zamanda denizcilik ve gemicilik için de önemli bilgiler vermiştir.
Piri Reisin "Bahriye" adlı eşsiz eserinin yanı sıra 1513 ve 1528 yıllarında yapmış olduğu iki dünya haritası mevcuttur.Sonraki yıllarda, Güney sularında Devlet için çalışan Piri Reis, bu dönemde, Hint Kaptanlığı, Umman Denizi, Kızıl Deniz ve Basra Körfezi'ndeki deniz görevlerinde yaşlanmıştır.
📌Piri Reis'in Osmanlı Donanmasında yaptığı son görev, acı olaylarla biten Mısır Kaptanlığı'dır. 1552'de çıktığı İkinci seferin son durağı Basra'da, tamire ve dinlenmeye muhtaç donanmayı bırakıp ganimet yüklü üç gemi ile Mısır'a döndüğü için, burada hapsedilmiştir. Donanmayı Basra'da bırakması, Basra Valisi Kubat Paşa'ya ganimetten istediği haracı vermemesi ve Mısır Beylerbeyi Mehmet Paşa'nın politik hırsı yüzünden; 1554'te hizmette kusurla suçlanmış ve idam edilmiştir.
➡Kanuni döneminde; Barbaros Hayreddin Paşa'dan Turgut Reis'e, Oruç Reis'ten Piyale Paşa'ya kadar birçok denizcimiz, Osmanlı donanmasını deryalarda tek söz sahibi haline getirdi.
➡ İspanyolların elinde bulunan Cerbe Adası, Turgut Reis tarafından kuşatılmış; Piyale Paşa komutasındaki donanmanın yardımıyla Haçlılar bozguna uğratıldı.
➡1550 yılında Osmanlı Devlet hizmetine giren Turgut Reis, Batı Akdeniz'deki faaliyetleri ile Avrupa'nın korkulu rüyası haline geldi.
➡Trablusgarp, 15 Ağustos 1551'de Turgut Reis tarafından zapt edildi ve bu fetihten sonra "Trablusgarp Fatihi" olarak anıldı.
.📌Turgut Reis, 1485 yılında, Muğla/Menteşe'nin Saravuloz köyünde dünyaya gelmiştir. Korsan gemilerinde tayfa olarak çalışmış, 1538 Preveze Deniz Savaşı'nda Barbaros Hayreddin Paşanın emrinde bulunmuş ve zaferin kazanılmasında büyük hizmetleri olmuştur. 1540'ta Cenovalılara esir düşmüş ve üç yıl bir gemide forsa olarak kalmıştır.
📌Turgut Reis, Barbaros Hayreddin Paşa tarafından kurtarılınca kendisine bir donanma oluşturulmuştur. Cerbe Adası'nda üslenmiş ve Kandiye'yi fethetmiştir.
📌Kanuni Sultan Süleyman, Turgut Reis'e Trablusgarp Beylerbeyliğini vermiştir. Turgut Reis, Kaptanı Derya Piyale Paşa ile deniz seferlerine katılmış, 1560 yılında Cerbe Deniz Zaferinin kazanılmasında en büyük pay sahiplerinden biri olmuştur.
📌Turgut Reis, 23 Haziran 1565 tarihinde ileri yaşına rağmen katıldığı Malta Kuşatması'nda şehit olmuştur.
➡Ünlü deniz bilimcisi Piri Reisin amcası olan Kemal Reis, Osmanlı donanmasına deniz piyadesi (azap askeri) olarak girmiş ve azap reisi olmuştur.
➡Azap reisi olmasından bir süre sonra, yaklaşık 1473 yılı dolaylarında, kendisine ait gemisi ile (kalitesiyle) denizlere açılıp akıncı leventlik yapmaya başlamıştır.
📌Kemal Reis, Osmanlı devlet hizmetine girdikten sonra Osmanlı denizciliğinde ve özellikle gemi inşa faaliyetlerinde büyük bir değişim söz konusu olmuştur.
📌O döneme göre çok büyük sayılabilecek Venedik gemileri tarzında "Göke" adı verilen yelkenli ve kürekli üç güverteli iki büyük gemi 1495 yılında inşa edilmiştir.
📌1499'da başlayan savaşlarda Modon, Koron, Navarin, İnebahtı gibi müstahkem mevkilerin alınmasında Kemal Reisin büyük hizmetleri görülmüş, ayrıca Venedik Donanması ile işbirliği yapan Fransız gemileri de hezimete uğratılmıştır. Denizciliğinin yanı sıra Osmanlı Donanmasına getirdiği en önemli yenilik uzun menzilli topları ilk defa kullanmış olmasıdır.
📌Ünlü Türk denizcisi Kemal Reis, 1511 yılında Ege Denizi'nde karşılaştığı bir fırtınada gemisinin batması sonucu vefat etmiştir. Denizciliğinin yanı sıra Osmanlı Donanmasına getirdiği en önemli yenilik uzun menzilli topları ilk defa kullanmış olmasıdır.
➡1488'de Mısır seferinde Kadırga Reisi olarak görev alan Burak Reis'in doğum yeri ve hayatı hakkında fazla bir bilgi yoktur.
📌Burak Reis, Sultan II. Bayezid'in daveti üzerine Kemal Reis ile birlikte Batı Akdeniz'den gelerek, Osmanlı devlet hizmetine giren ünlü denizcilerimizdendir.
📌Burak Reis 12 Ağustos 1499'da Ege Denizi'nde Venedik donanmasına karşı büyük bir savaş vermiş, 1000 mürettebatlı iki büyük düşman gemisi arasına sıkışan gemisini tutuşturmak suretiyle kendi gemisiyle beraber Venedik gemilerini de yakmıştır.
📌Bu arada kendisi de şehit düşmüştür. Türk denizcilik tarihinde, sularında bu muharebelerin cereyan ettiği Brodano Adası'na kahraman Reis'e izafeten "Burak Adası" ismi verilmiştir.