Arama

Padişah huzurunda tefsir ilmi: Huzur dersleri

Ramazan-ı şerifte padişahın huzurunda yapılan tefsir derslerine "Huzur Dersleri" denirdi. Ramazan ayına has olan ve 1759'dan itibaren mütemadiyen gerçekleştirilen bu dersler, pazartesiden perşembeye, öğle namazından ikindi namazına kadar yapılırdı. İşte Osmanlı Ramazanlarının ilgi çekici adetlerinden birisi olan huzur dersleri hakkında merak edilenler...

  • 10
  • 15
DERSLERİN YERİNE NASIL KARAR VERİLİRDİ?
DERSLERİN YERİNE NASIL KARAR VERİLİRDİ?

Çoğunluğu Topkapı Sarayı olmak üzere, Dolmabahçe ve Yıldız Saraylarında da gerçekleştirilen huzur derslerinin yapılacağı mekân padişah tarafından belirlenirdi. Bu mekân, zülvecheyn sofası, sepetçiler kasrı, sarık odası, ağa bahçesi, sofa ve divanhane gibi sarayın değişik bölümlerinden biri olurdu.

Dersin yapıldığı yerde padişah, sağ tarafında mukarrir ve mukarririn yanından başlayarak yarım daire olacak şekilde muhataplar otururlardı. Mukarrir ve muhatapların önünde rahleler bulunurdu.

Osmanlı Ramazan sofralarının vazgeçilmez lezzetleri

  • 11
  • 15
DERSLERİN PRENSİPLERİ NELERDİ?
DERSLERİN PRENSİPLERİ NELERDİ?

18. yüzyıl boyunca yapılan huzur derslerinde yeni bazı prensipler belirlenmiş ve bir teamül teşekkül etmiştir. Bu dönemde mukarrir ve muhatapların İstanbul ruûsunu almış, herhangi bir resmî vazifesi olmayan, İstanbul'da ikamet eden âlimler arasından seçilmesi, tayinlerin şeyhülislâmın teklifi üzerine padişah tarafından yapılması, mukarrirlikte bir münhal olduğunda daha sonraki meclislerin mukarrirlerinin hiyerarşik sırayla yükselmesi, böylece son mukarrirliğe ilk meclisin başmuhatabının seçilmesi âdet olmuştur.

Mukarrir, herhangi bir sebeple ramazanda dersini takrir edemeyecek durumda olursa o dersin başmuhatabı yerini alamaz, şeyhülislâmın teklifi ve padişahın iradesiyle yeni tayin yapılırdı. Hacca gitme, yakınlarını ziyaret etme gibi sebeplerle İstanbul'dan ayrılan ders üyeleri ramazan olmasa bile şeyhülislâmdan izin alırlardı. Derslerde tefsir edilecek sûre ve âyetler çok önceden meşihata bildirilir, şâban ayının on beşinde muhataplara hazırlanmaları tembih edilirdi. Mukarrir ve muhataplar için gizlilik esastı. Bunlar ramazanda resmî ders günleri gelmeden özel olarak kendi aralarında ders müzakeresinde bulunamazlar, ancak günleri gelince alenî olarak ders yapabilirlerdi.

  • 12
  • 15
DERS ÜYELERİNİN SORUMLULUKLARI NEYDİ?
DERS ÜYELERİNİN SORUMLULUKLARI NEYDİ?

Hacca gitme, yakınlarını ziyaret etme gibi sebeplerle İstanbul'dan ayrılan ders üyeleri Ramazan olmasa bile şeyhülislâmdan izin alırlardı. Derslerde tefsir edilecek sure ve ayetler çok önceden meşihata bildirilir, Şaban ayının on beşinde muhataplara hazırlanmaları tembih edilirdi.

Yabancı bir seyyahın dilinden Osmanlı'da bayram

  • 13
  • 15
ABDÜLHAMİD ZAMANININ HUZUR DERSLERİ
ABDÜLHAMİD ZAMANININ HUZUR DERSLERİ

Sultan Abdülaziz döneminde Dolmabahçe Sarayı'nın Muayede Salonu'nda yapılan huzur dersleri II. Abdülhamid zamanında Yıldız Sarayı'nın Çit Kasrı'nda icra edilmiştir. Padişah burada yüksekçe bir mindere oturur, karşısında önlerinde rahlelerle mukarrir ve muhataplar yerlerini alırlardı.

Ramazan ayı boyunca haftada iki gün devam eden ve iki saat süren bu derslerde Mâbeyin Dairesi'nin büyükleriyle davet üzerine bazı vükelâ ve devlet adamları da bulunabilirdi. Her dersin mukarrir ve muhatapları farklı olurdu. Ders sonunda kendilerine eskiden olduğu gibi atıyyeler, cübbe ve şal verilirdi.

  • 14
  • 15
DERSLERİN KURALLARI NELERDİ?
DERSLERİN KURALLARI NELERDİ?

-Padişahsız Huzur Dersi yapılmazdı.

-Huzur Dersi, biniş merasimi sonrası yapılır.

-Toplantıya katılan mukarrir, muhatab ve dinleyicileri şeyhulislâm seçer; padişah onaylardı.

-Mukarrir ve muhatapların, belli özellik ve şartlarla seçilmesi zorunluydu.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN