Arama

Pargalı İbrahim Paşa şair Figani'yi neden idam ettirdi?

Rum kökenli bir devşirme olan İbrahim Paşa, sultana olan yakınlığı nedeniyle ilk önce "makbul"; idamının ardından ise "maktul" olarak anıldı. İbrahim Paşa, savaş sırasında kazandığı üç heykeli sarayının yanına koydu ve halkın gel zaman git zaman tepkisini çekti. Bunun üzerine Figani'nin "Dünyaya iki İbrahim geldi, biri put kırdı, öteki put dikti" beyiti halk arasında yayıldı. Peki, gerçekten Figani bu beyiti söyledi mi? İbrahim Paşa neden Figani'yi idam ettirdi?

  • 6
  • 10
"BİRİ YIKTI BİRİ DİKTİ"
BİRİ YIKTI BİRİ DİKTİ

Bu sıralarda, İbrahim Paşa'nın Mohaç Savaşı'ndan sonra Budin'den getirtip Atmeydanı'nda kendi sarayının karşısına diktirdiği heykeller münasebetiyle söylendiği sanılan,

"Dü İbrâhîm âmed be-dâr-ı cihân /

Yekî büt-şiken şüd dîger büt-nişân"

şeklindeki beyit ağızdan ağıza yayılmış ve Figani'ye mal edilmiştir.

  • 7
  • 10
FİGANİ BEYİTİYLE NE DEMEK İSTEDİ?
FİGANİ BEYİTİYLE NE DEMEK İSTEDİ?

Ancak Figani, "Dünyaya iki İbrâhim geldi, biri put kırdı, öteki put dikti" anlamındaki bu beyti değil, Âşık Çelebi'nin de kaydettiği gibi bir mecliste okunduğunda beyitte geçen "dâr-ı cihan" terkibindeki "dâr" kelimesinin yerine -ikinci mısrada "put" sözü geçtiği için- "deyr" kelimesinin daha uygun olacağını söylemiş olmalıdır.

Kendisini çekemeyenlerin Sadrazam Makbul İbrahim Paşa'ya haber vermelerinden mutevellid Figani evinden alinip kırbaçlanmış, Sadrazam İbrahim Paşa'nın emri ile bir eşeğe ters bindirilip dolaştırılmıştır.

  • 9
  • 10
BEYİT ASLINDA KİME AİT?
BEYİT ASLINDA KİME AİT?

Bu beyitin çok daha eski zamanlarda, Gazneli Mahmud devrinde söylenmiş olduğuna dair kayıtlar vardır. Fakat bu beyit yüzünden İbrahim Paşa'ya gammazlanan Figanî, İstanbul subaşısı tarafından Tahtakale'de yakalanıp iskeleye götürülmüş, büyük bir ihtimalle 1532 yılının baharında orada asılmıştır.

  • 10
  • 10

Figani'nin çok genç yaşta öldürülmesi derli toplu eser bırakmasına imkan vermemiştir. Bu sebeple sekiz kaside, 107 gazel ve iki tahmisten oluşan şiirlerinin hiçbir yerde derli toplu bir nüshası bile mevcut değildi.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN