Arama
Sultan Abdülhamid’in en bedbaht şehzadesi: Abdülkadir Efendi
Şehzade Abdülkadir Efendi, Sultan II. Abdülhamid'in üçüncü oğlu olarak dünyaya geldi. Alışılmışın dışında, şahsına münhasır bir şehzade olan Abdülkadir Efendi, Sultan Abdülhamid'in görüşlerine ve yönetimine genel olarak muhalif bir tavır içindeydi. Öyle ki, Sultan Abdülhamid de zaman zaman kendisine sitemde bulunurdu. Şehzade Abdülkadir, Osmanlı hanedanının sürgünde maddi ve manevi açıdan en çok sıkıntı çeken üyesi oldu. Sürgün sırasında soğuktan hastalanan iki aylık kızı Bidar Sultan'ı toprağa verdi, dolandırılarak malı mülkü elinden alındı ve yaşamı geçim sıkıntılarıyla geçti… Sultan Abdülhamid'in en bedbaht şehzadesi Abdülkadir Efendi'ye dair bilinmeyenleri sizlerle buluşturuyoruz.
TBMM'de alınan bir kararla Hilafet Makamının 3 Mart 1924 tarihinde kaldırılması ardından, Osmanlı hanedanına mensup 144 kişinin yurtdışına sürgüne gönderilmesine karar verilmişti.
Çıkarılan kanunla hanedanın erkek üyelerine ülkeyi terk etmeleri için 48 saat, kadın üyelerine ise, 10 gün mühlet tanındı.
Hanedan mensuplarının her birine dönüşü olmayan, sadece "gidişe mahsus" birer pasaport ve ikişer bin İngiliz lirası verildi.
Mal varlıkları tasfiye edildi ve Türkiye'ye değil girmeleri, Türk topraklarından transit geçmeleri bile yasaklandı.
Tarihler 6 Mart 1924'ü gösterdiğinde saat 09.30'da kalkan Orient-Exprees'in yolcuları arasında Şehzade Abdülkadir'in 13 kişilik ailesi de vardı.
İki eşi, Macide Hanım ve Meziyet Hanım; üç oğlu, 15 yaşındaki Mehmet Orhan, 10 yaşındaki Ertuğrul Necip ve 7 yaşındaki Alaeddin Kadir ile daha yeni doğmuş Bidar Sultan.
Yanlarında ayrıca iki de haremağası vardı. Bulgar sınırına kadar Türk polisi eşliğinde seyahat ettiler. Budapeşte'ye gitmek için Belgrad İstasyonu'nda indiler. 8 Mart günü Budapeşte'ye vardılar.
Abdülkadir Efendi, sürgün edildiği dönemde 46 yaşındaydı ve miralay rütbesindeydi. Şehzade Abdülkadir Efendi, eşi Macide Hanım ile iki oğlu Ertuğrul Necip ile Alaeddin Kadir'i Bristol Otel'e yerleştirdi.
Kendisi, diğer eşi Meziyet, yeni doğmuş kızı Bidar ve oğlu Mehmet Orhan ile Hadaret Otel'e geçti.
Şehzade'nin iki aylık kızı Bidar Sultan, yolda soğuktan hastalanmıştı ve iki gün sonra vefat etti. Tarihte Bidar Sultan'ın adı, sürgünün en genç ve ilk kurbanı olarak geçer.
Yanlarında götürdükleri az miktarda para kısa zamanda tükendi. Maddi sıkıntılar nedeniyle ucuz otellerde ve sonunda şehir dışındaki ucuz pansiyonlarda yaşamını sürdüren aile, bir süre yok pahasına satılan mücevherlerle idare etti.
Osmanlı hanedanının sürgünde maddi ve manevi açıdan en çok sıkıntı çeken kolu Abdülkadir Efendi ailesi oldu.