Tatarların bilgesi: Şehabettin Mercani
Tataristan'ın seçkin hocalarından olan Mercani, milli şuurun gelişmesine büyük katkı sağlayan önemli bir isimdir. Mümtaz bir Tatar aydını olan Mercani, hayatını Kırım, Azerbaycan, Kazakistan gibi Türki devletlerine, Türk dilini ve Türk kültürünü tanıtmaya adamıştır. Yaptığı çalışmalarla ve arkasında bıraktığı eserlerle Türkistan coğrafyasında İslam'ın yayılmasında da etkili olmuştur.
Giriş Tarihi: 20.01.2023
10:03
Güncelleme Tarihi: 19.01.2024
09:01
Şehabettin Mercani'nin bazı eserleri
➡ Gurfetü'l Havakin Li-urfeti'l Havakin:
Mercani'nin Türkistan tarihi ile ilgili 36 sayfalık çalışmasıdır.
➡ Gılaletü'z zaman fi tarihi Bulgar ve Kazan:
Mercani'nin Kazan Tarihi ile ilgili kaleme aldığı eseridir.
➡Vefiyyetü'l- eslaf Ve Tahiyyetü'l Ahlaf :
Mercani'nin Kazan Tarihi ile ilgili kaleme aldığı eseridir.
➡ Vefiyyetü'l-eslâf ve tahiyyetü'l-ahlâf:
Mercani'nin İslam tarihini, 6057 meşhur şahsiyetin hayat hikâyesini ve eserlerini içeren kronolojik sıraya göre düzenlenmiş yedi ciltlik Arapça kitabıdır.
➡ Müstefâdü'l-ahbâr fî ahvâli Kazân ve Bulgar:
İdil-Ural bölgesi müslümanlarının Bulgar Devleti'nin kuruluşundan XIX. yüzyıla kadarki tarihini anlatan Tatarca bir eserdir.
➡ El-Fevaʾidü'l-Mühimme:
Rusya'da Kur'an basımı tarihi ve baskı hataları hakkında, Arapça kaleme aldığı bir eserdir
➡ Tenbîhü ebnaʾi'l- aṣr ʿalâ tenzîhi enbâʾi Ebi'n-Naşr:
Her yüzyılda geleceğine inanılan müceddidlerden saydığı Abdünnasîr Kursavî'nin Buhara ulemâsıyla arasındaki ihtilafı ele alır.
Mercani Camii, Tataristan
◾ Mercani'nin vefatının ardından başta Tatar halkı olmak üzere Türkistan'da bulunan tüm Türki halkların yolunu aydınlatan büyük alimin adı, II. Katerina tarafından yaptırılan bir camiye verilir.
◾ Bu camii, Tataristan'ın başkenti Kazan'da 18. yüzyılın sonunda zor şartlar altında inşa edilir. Aynı zamanda, Rusya için bir cumhuriyet olan Tataristan yönetiminin yaptığı, ilk taş cami olma özelliğini de taşımaktadır.
Tatar Türklerinin sürgün hikayesi: Korkunç Yıllar
◾ Tataristan'da bulunan eser, geleneksel Tatar mimarisiyle birleştirilerek barok stilinde inşa edilir. Kazan'ın simgelerinden olan bu yapının mimarı, kayıtlara göre Vasiliy Kaftırev'dir .
↪Kaynaklara göre Şehabettin Mercani, bu camide bir süre imam olarak görev almıştır.
◾ Şehabettin Mercani Camii, Kaban Gölü kıyısında, Kazan'ın eski Tatar mahallesinde yer alır. Yapı iki kattan oluşur ve iki salonu bulunur.
◾ 1861 yılında caminin büyütülmesi adına ek bina ve merdivenler inşa edilir. 1863 senesine gelindiğinde ise camiye yeni eklemeler yapılır.
◾ Günümüzde ise büyük zat Şehabettin Mercani'nin adını yaşatan ve hafızalardan silinmesi engelleyen bir eser olarak varlığını korumaktadır.
Bir Kırım romanından alıntılar