Arama
Yabancı seyyahlar İstanbul'u nasıl anlattılar?
Seyahatnameler, bir beldenin geçmişine dair verdikleri bilgiler bakımından Osmanlı tarihçileri için başlıca kaynaklardan biri olarak kabul edilir. Dünyada, üç imparatorluğa başkentlik yapan tek şehir olan İstanbul, güzelliğiyle her dönem seyyahlar tarafından övgüyle söz edilen bir kent oldu. Doğu ile batının kesişim noktası olan İstanbul, yabancı seyyahların da gözde şehriydi ve hem hatıralarında hem kaleme aldıkları seyahatnamelerde hem de yolladıkları mektuplarda İstanbul'dan övgüyle söz ettiler. Peki, yabancı seyyahlar İstanbul'u nasıl anlattılar?
Pierre Loti kaleme aldığı seyahatnamesinde İstanbul'a dair şu sözleri yazmıştı:
"Her dilden lafların hayhuyundan, bando zillerinin, çıngırakların, kocaman davulların birbirine karışan gürültüsünden insanın kulağı sağır olur.
Ve bu insan selinin içinden tırıs giderek, tıpkı eskiden olduğu gibi net bir sesle "destur destur" diye bağırarak eğleniyorum. Arapların "balek balek" demesi gibi Türkler de "destur destur" der."
"Doğulu havasındaki eski, küçük evlerden, küçük dükkânlardan, çınarların altına gizlenmiş küçük kahvehanelerden oluşmuş, her şeyiyle bir Türk mahallesi, Kasımpaşa.
Eskiden kendime en yakın hissettiğim yerlerden biri de burasıydı. Buradan geçmediğim tek gün yoktu. Hatta şu an bile, buraların ilginç gece hayatı birden gözlerimin önünde canlanıverdi."
Kol kola girerek gruplar halinde yürüyen neşeli, güleç bu insanlar, yolları ve meydanları doldururlar. Şapka yerine fes giyerler, yakaları mavi değil, kırmızıdır. Bunların dışında her şeyleriyle bizimkilere benzerler.
Burada kendilerini bekleyen uzun, beyaz, mavi veya pembeli kadınlar (anneleri ya da kız kardeşleridir) onların arkasına katılırlar."
İspanyol şair, deneme yazarı ve romancı Juan Goytisolo, 1931-2017 yılları arasında Marakeş'te yaşamını sürdürdü.
Goytisolo'nun yetişme dönemi, İspanya İç Savaşı'nın çalkantılı yıllarına rastladı. Bu dönemin birey üzerinde bıraktığı kişilik bozukluğu ve toplumsal kimlik kaybı gibi temel sorunlar, Goytisolo'nun edebiyat anlayışını ana çizgilerle belirledi.
Özellikle İslam kültürüyle ilgilenen Goytisolo, titiz bir gözlemin ürünü olan gezi yazıları ve denemelerinde, Doğu-Batı ilişkileri üzerinde durarak Avrupa'nın "tek merkezli uygarlık" görüşüne sert eleştiriler yöneltmişti.
Juan Goytisolo, 2008'de kaleme aldığı bir kitabında İstanbul için şöyle demişti:
"Kedi gibi dokuz canlı olsam, bir hayatım mutlaka İstanbul'da geçerdi."