Arama
Osmanlı’nın mührünü gururla taşıyan şehir Travnik’i gezme rehberi
Bosna-Hersek'in merkezinde yer alan ve Osmanlı şehir siluetini koruyan Travnik'in vezirler şehri olarak anıldığını biliyor muydunuz? Sizler için Bursa, Amasya, Kütahya gibi Osmanlı'nın mührünü gururla taşıyan şehir Travnik'i gezme rehberi hazırladık.
Travnik'te Süleyman Paşa Camii
Travnik, Bosna'nın orta kesimlerinde Saraybosna'nın 90 km. kuzeybatısında deniz seviyesinden 504 m. kadar yüksekte yer alır ve vezirler şehri olarak bilinir. Nedeni ise, Osmanlı İmparatorluğu'na onlarca devlet adamı yetiştirmiş olmasıdır. Şehirde bir fotoğraf karesine 40 cami sığdığı da söylenir. Derin vadisinde kuzeydeki Vlašić ile (1943 m.) güneydeki Vilenica (1235 m.) dağlarının arasında uzanan küçük bir akarsu olan Lašva ırmağı şehri ikiye böler. 12 km. güneyinde endüstri bölgesi Yeni Travnik (Novi Travnik) bulunmaktadır.
Travnik'teki arkeolojik bulgu, para, seramik ve yapı kalıntıları bize burada Roma dönemine kadar inen bir yerleşme yeri mevcuttu. Slav işgalleri esnasında ıssızlaşan yörede yeniden yerleşim, 13. Yüzyıldan itibaren görülmeye başlandı. Travnik adı ilk defa 1463'te Fâtih Sultan Mehmed'in Bosna seferiyle ilgili olarak zikredilir.
Osmanlı döneminin başlarında Travnik 1 hektardan daha az bir alanı kaplayan tepedeki kaleyle temsil ediliyordu. Önce kalede herhangi bir askerî birlik yoktu. 1480'de Saraybosna'ya karşı Vuk Grgurević'in yıkıcı Macar saldırısı neticesinde Travnik Kalesi'ne bir garnizon yerleştirildi ve II. Bayezid bir cami yaptırdı. Kalenin aşağısında suru olmayan açık bir yerleşim alanı ortaya çıktı. Bu yerleşim birimine ilk defa 890 (1485) tarihli Bosna İcmal Defteri'nde rastlanır.
Süleymaniye Camii, Travnik
1516-1562 yıllarında kasaba beş kat büyüdü; üçte ikisi hıristiyan olan küçük bir beldeden tamamıyla gelişmiş müslüman bir kasabaya dönüştü. Otuz dört hanelik iki hıristiyan mahallesine karşılık altı mahallede yaşayan 357 müslüman hanesine, bir Cuma Cami'ne (1549'da Dizdar Hasan tarafından yapılmıştır) ve beş mescide sahip bir yerdi.
Travnik-Bosna Hersek'teki eski kaleden panoramik manzara
Nüfusun büyük çoğunluğu küçük el sanatlarıyla (dokumacı, terzi, ayakkabıcı, tabakçı, saraç, ibrikçi, nalbant ve demirci) meşguldü. 1562-1604 arasında geçen kırk iki yıl boyunca Travnik hemen hemen iki kat büyüdü. Üç yeni mahalle ortaya çıktı. Ayrıca dört cami (Sultan Bayezid, Hasan Dizdar, Osman Bey, Hacı Câfer), beş mescid ve % 95 nisbetinde eskisinden daha kalabalık bir müslüman nüfusu mevcuttu. 663 müslüman ve otuz sekiz hıristiyan hanesi olmak üzere toplam hâne sayısı 701'e (yaklaşık 3500 kişi) yükseldi. Bu haliyle Bosna'nın en büyük ikinci şehri konumuna geldi.