Arama
Radyasyon nedir? Radyasyonun canlılara etkisi nelerdir?
Dünyanın oluşumundan bu yana tüm canlılar iyonlaştırıcı radyasyon ile iç içe yaşıyor. Radyasyonun tıbbi gerekliliklerden dolayı alınması gereken dozun dışında, insanların doğrudan iyonlaştırıcı etkisine maruz kalması ise kesinlikle önerilmiyor. Asıl mesele ise radyasyonun iyonize edici olup olmamasıdır. Peki, günlük hayatımızda radyasyonsuz yaşamak mümkün mü?
Akciğer röntgeni çektirdiğinizde maruz kaldığınız radyasyon miktarı 6 saatlik bir uçak yolculuğunda maruz kaldığınızın yaklaşık yarısı kadardır.
Hayati önemi fazla olan dokularda (kemik iliği, dalak, kan ve üreme hücreleri) radyasyonun etkisi daha erken görülür. Çünkü, bu hücreler daha çabuk çoğaldığından bir hücredeki hasar, sakat doğan yeni hücrelerle çığ gibi büyür. Bu ise uzun bir zaman dilimi içerisinde her an bir tümör olarak sonuçlanabilir. Radyasyonun kanserojen etkisi bu şekilde ortaya çıkmaktadır.
Maruz kalınan doz ne kadar yüksek ise bu şikayetler o kadar çabuk ortaya çıkıyor ve bir o kadar şiddetli oluyor.
Ormanda ısınmak için ateş yaktığınızda da radyasyon ortaya çıkar. Bu sebeple herhangi bir şey için radyasyon yayıyormuş demek anlamlı değildir.
DNA'lardan oluşan kromozomların yapılarının değişmesi, taşıdığı sırların kaybolması ve yeni genetik yapılı hücreler haline dönüşmesi sonucunda ebeveyne benzemeyen yeni bir genotip ortaya çıkar. Bu farklılaşmaya mutasyon adı verilir. Eğer bu durum, bireyin üreme hücrelerinde gerçekleşirse radyasyondan kaynaklanan bu değişiklik gelecek nesillere de aktarılır.
Yüksek dozda radyasyona maruz kalmış bireylerde görülebilecek baslıca hastalıklar şunlardır: Kanda ve kan yapan organlarda tahribat (anemi, lösemi), ciltte ateş yanığını andıran yaralar, gözde katarakt, kısırlık, kanser ve kalıtımsal bozukluklar.
Radyasyon üreten birçok kaynak vardır. Bunlardan televizyon gibi elektronik cihazlar, X-ışını üreten tıbbi ve endüstriyel röntgen cihazları en sık karşılaşılanlardır. En önemli bir başka radyasyon kaynağı da nükleer reaksiyonlardır. Nükleer denemelerde (atom ve hidrojen bombaları) reaksiyon sonucu oluşan ürünler radyoaktif olduklarından reaksiyonları dursa da radyasyonları uzun yıllar boyunca devam eder.