Sınırsız hayal gücü ve renkli kalemlerle yapılan beyin egzersizi: Zihin Haritası

'Mind Map' yani 'Zihin Haritası' temelde bir not alma yöntemidir. Diğer ismiyle Akıl Haritası tekniği, klinik psikolog ve yazar olan Tony Buzan tarafından geliştirildi. Güçlü bir grafik tekniği olan bu yöntemle kişinin beynin tüm kapasitelerini kullanması amaçlanıyor. Bu teknik aynı zamanda beyinde işlenen fikirleri tam anlamıyla 'aktaran' bir not alma aracı olarak da görülebilir. Romalılar döneminde diyagramların bilgiyi gruplara ayırarak ve dairesel hareketlerle haritalanması zihin haritasının atası olma özelliğine sahip. Bu tür haritalamanın ilk örneklerinden biri 3'üncü yüzyılda yaşamış düşünürlerden Porphyry tarafından oluşturulan Aristotales'in kategorileri sayılıyor. Daha sonraki dönemlerde Leonardo Da Vinci başta olmak üzere birçok sanatçı, düşünür, mühendis kendi çalışma disiplininde bilgileri haritalandırma yoluna gittiler. 1960'lı yıllarda da Klinik Psikolog Tony Buzan, günümüzdeki zihin haritasının terimini oluşturdu. Zihin haritalama bireylerin ve kurumların öğrenmelerini, verimliliklerini arttıran, yaratıcı ve etkili bir tekniktir. Fikirleri ve içgörüleri kağıt üzerinde yakalamaya yarayan, devrimsel bir sistemdir. Zihin haritasında kişi, kelimelerle değil, imgelerle düşünür. Zihin haritalarını dijital ortamda veya masa başında kağıt kalemle hazırlayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken husus, birçok ve farklı renklerin kullanılması, görsellerin bol bol çizilerek farklı yönlerde geliştirilmesi. Ana konuyu merkeze yazmak ya da çizmek Kâğıdınızı yatay yerleştirin. Bu şekilde görüş açısına daha uygun olacaktır. Hiyerarşiyi takip edin. Merkezden etrafa dallar çıkartarak ana temalar bulmak. Alt konuları da temalardan çıkan dallardan yaymak. Yazı, çizgi ve boyutlandırmada çeşitlilikten kaçınmayın. Yazıdaki farklılıkları belirgin hale getirin. Her dalda anahtar kelime ya da resim kullanmak Temalardaki dallar arasında bağlantı kurun. Haritanıza arada kuşbakışı bakın ve farklı maddeler arasındaki bağlantıları fark etmeye çalışın. 'Eğlence, bilgi yönetiminin anahtar öğesidir.' anlayışıyla çağrışımları serbest bırakın. Öğeleriniz saçma ve anlamsız gelse de onlar göz ardı etmeyin. Buzan'ın Eski Doğu kültürlerinden esinlenerek tasarladığı haritalamada üç aşama dikkat çekiyor: Kabul et – önyargıları yok et ve kurallara uy, Uygula – bol bol uygulama yap, Uyarla – bol uygulama ve alıştırmadan sonra yaratıcılığını konuştur. Buzan'a göre hedeflenilen yer yine kendi düzenimiz. Düzen her ne kadar sınırlayıcı, katı ve olumsuz gibi görünse de düşünmede bunun büyük faydalarını göreceğimizi vaat ediyor. İnsan beyninin de güçlü olmak için bir kas gibi eğitilmeye ihtiyacı vardır. Zihin haritası da yaratıcılığınızı, hafızanızı ve düşünme yetinizi geliştirerek beyninizin 'egzersiz' yapmasını sağlar. Yaratıcı düşünceyi artırır Çoğu düşünüre göre yaratıcı düşüncenin en önemli avantajlarından biri bu düşünce sisteminin esnek olmasıdır. Bir 'şey'den yeni çağrışımlar çıkarabilmek, düşünceleri bağlayıp ilişkilendirebilmek zihin haritalamanın tanımlanmasında da yerini alır. Buzan, haritalandırma pratiği yaparken kuluçka dönemi olarak tanımladığı bir aşamanın de yaratıcılığın önemli bir parçası olduğunu vurguluyor. Kuluçka dönemi, pratik yaparken ya da çalışırken beynin boşlukta yüzebilmeye de -örneğin yürüyüşe çıkmak gibi aralara- ihtiyacı olduğunu belirtiyor. Aslında bu yöntem, Lynch'in de değindiği küçük noktalardan biri. Bu dinlenme ve bilgilerini zihninde toparlama süreçlerinden sonra geriye kalan tek şey bunu kâğıda dökebilmek. Karar alma sürecinde yardımcı olur Kişinin kendi sebeplerini bulabilmesi, onları tartabilmesi ya da bir seçeneğin diğerinden açıkça daha iyi olduğunu kolayca anlaşılabilmesi için zihin haritaları meydana getirmek iyi bir fikirdir. Zihin haritası, herhangi bir karara ulaşmadan önce seçenekleri gözden geçirebilmek için son derece yararlı bir araç olarak kullanılabilir. Karar vermek için yapmak istediğiniz haritalandırmada kullanacak renkler ve vurguların çok önemli olduğunu unutmamak gerek. Lakin yaygın inanışın aksine duygular, karar alma aşamasının temel öğelerinden birisini teşkil ediyor. Düşünceleri düzenlemek için destek sağlar Haritalama, gündelik ihtiyaçlarımıza da yanıt bulabileceğimiz bir araçtır. Yeterli pratik yapıldığında toplantılarda, yönetimde, kişisel problemleri çözmede; haftalık, aylık, yıllık planların yapılmasında kişiye yardımcı olur. Sayfa sayfa notlar yerine tek kağıtta tüm bildiklerin toplanması ve sınavda ya da toplantıda sadece bir kelimeyle bilgilerin çağırılması hem pratik hem de kolay bir yöntemdir. Zihin Haritası, dikkat eksikliğinin en büyük düşmanıdır Yapılan araştırmalar, zihin haritası tekniğinin kullanımının düşünme becerilerini geliştirdiğine işaret etmektedir. Konuları, kendinize özgü anahtar kelimeler, simgeler ve resimlerle ifade edeceğiniz için beyninizin sağ ve sol bölümünü birlikte kullanıyor olacaksınız. Hedeflerinizi belirlerken, konular arasında daha önce hiç fark etmediğiniz ilişkileri göreceksiniz. Zihin haritası denildiğinde genellikle hızlı not tutma yöntemiymiş gibi düşünülebilir. Ancak gerçekte kullanım alanı çok daha geniştir. Hedef oluşturma: Günlük işlerinizde, haftalık planlamalarınızı yaparken yada orta ve uzun vadeli hedeflerinizi planlarken zihin haritasından yararlanabilirsiniz. Toplantı hazırlığı: Toplantıya girmeden önce, üzerinde durmak istediğiniz konuları bu yöntemle belirleyebilir ve toplantıda kullanmak üzere tek bir sayfada görselleştirebilirsiniz. Sunum Hazırlığı: Sunum yapmak, pek çok kişi için kabustur. İnsanlar, topluluk önünde konuşmaktan, söyleyeceklerini unutmaktan, velhasıl hata yapmaktan çok korkarlar. Bu yöntem, sunum hazırlıkları sırasında, aktarılacak konuların belirlenmesi, birbirleri arasında ilişkilendirme yapılması ve akılda kalıcı anahtarların tespit edilmesi açısından önemlidir. Raporlama : Herhangi bir konuda rapor hazırlayacağınız zaman da, bu yöntemden yararlanmak etkili bir çözüm olacaktır. Sizden istenen rapor, açık ve detaylı olabilir. Ancak, zihin haritası yöntemi, bu açık raporu yazmadan önce konuyu toparlayarak, raporunuzun etkililiğini artırmanıza yardımcı olacaktır. Birleştirme : Birbirleriyle benzer birkaç kitap, rapor vb.´nin belleğinize tam olarak yerleşmesinde etkili olabilir ve benzerliklerin bir araya getirilmesi ile bütünlük sağlanabilir. Örneğin, Peynirimi Kim Kaptı? isimli kitap ile Değişim Kültürü isimli kitabın verdiği mesajlar birleştirilerek zihinsel bütünlük sağlanır. 'İnsan beyninin de güçlü olmak için bir kas gibi eğitilmeye ihtiyacı vardır. Zihin haritası da yaratıcılığınızı, hafızanızı ve düşünme yetinizi geliştirerek beyninizin 'egzersiz' yapmasını sağlar.' Leonardo Da Vinci Politikacı Cassiodorus - 562 İspanyol yazar ve filozof Ramon Llull Sir Isaac Newton Paganini' nin 'İlahi Komedya' üzerine zihin haritası Charles Darwin Arapça olarak hazırlanmış ve oldukça eski bir zihin haritası Walt Disney Haruki Murakami – 1Q84 Boston Filarmoni Orkestrası Şefi, Benjamin Zander tarafından yapılan, Beethoven'ın 9.Senfonisi'ne yaklaşımını yansıttığı bir harita.