Tarih boyunca İstanbul’un su ihtiyacı nasıl karşılandı?
Günümüzde evlerimizden akan ve kesildiği anda hepimizi paniğe sürükleyen sular, tarih boyunca farklı kanallar vasıtasıyla temin edildi. Bizans döneminden itibaren İstanbul'da üzerinden su kanalı geçen ve bir çeşit köprüyü andıran kemerler yapıldı. Bu kemerler vasıtasıyla İstanbul'un su ihtiyacı da karşılanmış oldu. Peki, Bizans'tan Osmanlı'ya hangi su kemerleri inşa edildi? İstanbul'un en eski su kemeri hangisiydi?
Giriş Tarihi: 08.10.2020
16:59
Güncelleme Tarihi: 18.09.2022
10:08
📌Bu tesisler yapılırken ana kaynağın tespitinde, su yollarının, kemerlerin ve havuzların inşasında yapılan ince ölçü ve hesaplamalar, bugünkü modern aletlerle yapılan hesaplar kadar doğru ve hassastı.
1563'de tamamlanan tesislerde, Uzun Kemer, Eğri Kemer, Güzelce Kemer ve Mağlova Kemeri bulunmaktadır.
📌Kırkçeşme Su Tesisleri en kurak zamanlarda dahi günde 4.200 metreküp su ile 94 çeşme, 19 kuyu, 15 maslak, 13 hamam, 7 saray ve 10 adet diğer yapılardan oluşan 158 tesisi beslemekteydi.
📌Kanuni Sultan Süleyman Han'dan sonra birçok hayırsever tarafından yaptırılan ilavelerle suyun miktarı ve beslenen tesislerin sayısı artırıldı.
📌İstanbul'da bazı bölgelerde su problemleri gelecek yıllarda çözüme kavuşmaya başladı. İstanbul'un Beyoğlu Bölgesi'nin su problemi ilk defa 1732'de yapılmış olan Taksim Suyu Tesisleri'yle çözüme kavuştu.
📌Bahçeköy civarında derlenen ve günlük verimi 800 metreküp olan su, 20 km'lik bir isale hattıyla Taksim'deki 2.700 metreküp bir depoya ve oradaki maksem vasıtasıyla 64 çeşme ve sebil ile 3 şadırvana ulaşmaktadır.
📌1732'de 1. Mahmut tarafından yaptırılan Bahçeköy Sultan Mahmut Kemeri ile Topuzlu Bent, Valide Benti ve 2. Mahmut Benti bu tesislerdendir.
📌Böylece bentlerin inşasıyla Taksim Sularının günlük verimi 3.000 metreküpe yükselmiştir.
İKİNCİ ABDÜLHAMİD'İN HAMİDİYE SUYU
📌İkinci Abdülhamid döneminde de İstanbul'un su sorununa türlü şekillerde çözüm aranmıştır. Halkın su ihtiyacını karşılamak için kaynak suları, küçük isale hatlarıyla çeşmelere verilmiştir. Bunların en önemlisi 1904'de Sultan 2. Abdülhamit tarafından yaptırılan ve günlük verimi 1.200 metreküp olan Hamidiye Suyu'dur.
Bu suyun kaynağı nereydi?
Kemerburgaz'daki membalardan alınan bu su Beyoğlu civarındaki kışlalara, saraylara ve 50 kadar çeşmeye veriliyordu. Emirgan'a isale edilen Kanlıkavak ve Sarıyer Suları da böyle kaynak sularıdır. Asya Yakası'ndaki kaynak suları ise Kayışdağı, Atikvalide, Küçükçamlıca Alemdağ (Taşdelen) sularıyla, Beykoz'daki Çeşmeler, Karakulak ve İshakağa sularıdır.