Arama
Yüzyılın tatlı zehri: Trans yağ ne demek?
Trans yağlar, ucuz bitkisel yağların yüksek basınç ve yüksek ısı altında işlem görmesi ile üretiliyor. Uzmanlara göre işlem sırasında yağa metal parçacıkları olan nikel oksit ilave ediliyor, bazen de nişasta ve kıvam verici kimyasallar katılıyor. Böylece yağın raf ömrü uzuyor, ucuza mal ediliyor. Peki, severek yediğimiz hangi besinlerde trans yağ var? Günde ne kadar trans yağ tüketiyoruz? Bu yağlar en fazla ne kadar tüketilmeli, tehlike sınırı ne zaman aşılıyor?
Trans yağlar, atardamarlarda pıhtılaşmaya ve tıkanmalara yol açar. Maksimum olarak günde 0.5 gram trans yağ alımına müsaade edilir. Bu oran, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde 20 grama kadar çıkmaktadır. Yüksek trans yağ tüketimi olan ülkelerde yaşayanlarda enflamasyon kriterleri yüksek bulunmuştur.
Yani vücuda alınan 1 gram trans yağ ile kalp hastalıkları riski yüzde 5 oranında arttığına dair net veriler tıp literatürüne girdi. Vücuda giren trans yağ kötü LDL kolesterolün artmasına; iyi ve koruyucu kolesterol olan HDL'nin düşmesine sebep olur.
*Enflamasyon: Vücudun bir kısmında veya dokularda kızarıklığa ve şişmeye neden olan bir bağışıklık tepkisidir.
Fabrikaların trans yağı tercih etmelerindeki sebep hem ürünün hemen bozulmaması hem de maliyetinin ucuz olmasıdır. Lokantalarda ise kızartma yağı olarak devamlı kullanılabilir olduğu için tercih edilir.
"Hidrojenlenmiş yağ" olarak da bilinen trans yağlar, ne kadar hidrojenle beslenirse o kadar daha katı hale dönüşümü hızlanmakta ve raf ömrü uzamaktadır.
Bu işlemin ana amacı ise miktar olarak daha fazla yağ elde etmektir. En tehlikeli amacı olarak da ürünü bağımlılık yapacak derecede lezzetli kılmak.
Yağsız yaşamın desteklediği yanlış yönlendirmeler etkisini kaybetti. Bunun yerine dengeli beslenmek adına yağ tüketimine de ihtiyaç duyduğu net olarak ortaya çıktı. Günlük enerji, düzenli hormon dizilimi, sağlıklı beyin fonksiyonu, sadece yağda eriyen A, D, E ve K vitaminlerinin emilimi bakımından yağ tüketimi oldukça elzem.
Tıpkı yiyecek gruplarında olduğu gibi yağları da kendi içerisinde dengelemek gerekiyor. Bu nedenle gün içerisinde tüketilmesi gereken yağ miktarını bir birim mısır özü/ay çiçek yağı, iki birim zeytinyağı ve bir birim tereyağı/margarin olarak dengelendiğinde bütün yağlardan yeterli ve dengeli miktarda tüketilmiş olur.
Trans yağ asitleri alımının, bilimsel verilerde yararı olduğuna dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. Hatta zararı kesin olarak tespit edildiği için bu toksik yağı tamamen elimine etmek çok önemli.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ilk olarak bu tehlikeyi 1993 kararlarında belirlemiş, endüstriyel besinlerde oluşan trans yağların miktarlarının devletler tarafından izlenmesi ve paketlenmiş besin etiketlerinde ürünün trans yağ içerip içermediğinin belirtilmesi gerektiğinin altını çizmiştir.