Arama
Zamanda yolculuk mümkün mü? Solucan deliği nedir?🕐🕜🕣
Solucan deliği uzay zamanın nokta tasarımı ve zamanda bir kısa yol olan kuramsal topolojik bir vasfıdır. Peki, solucan deliği nedir? Kim ya da kimler tahmin etmiştir? Yeterli teknoloji ile yapılmış uzay aracı bizi 3000'li yıllara götürebilir mi?
Görelilik kuramlarına göre zaman, farklı koşullardaki gözlemciler için farklı hızlarda akabilir. Örneğin siz sabitken size göre hareket eden bir cisimde zaman daha yavaş geçer. Bu, düşük hızlarda fark edilmeyecek kadar küçük bir farktır. Ancak hız farkı, ışık hızına yaklaştıkça bu etki gözle görülür büyüklüklere ulaşır. Bu olgu, zamanın kısalması olarak bilinir ve deneysel olarak gösterilmiştir. Zamanın kısalmasını kullanılarak kolayca geleceğe yolculuk edilebilir.
Söz gelimi 2018 yılında, 20 yaşında bir astronotun ışığın yüzde 99.5'i kadar hızla hareket eden bir uzay gemisi ile beş yıl sürecek bir yolculuğa çıktığını varsayalım. Astronot gezegene 25 yaşında dönecektir. Ancak Dünya 2023 değil, 2068 yılında olacaktır. Böylece astronot 50 yıl geleceğe yolculuk yapmış olacaktır. İlkokulu beraber okuduğu akranları, 70 yaşında olacaklardır. Daha yüksek hızlara çıkarak astronotun daha uzak geleceğe yolculuk etmesi de mümkündür. 1968 yapımı ünlü "Maymunlar Gezegeni" filmi, tam da böyle bir zamanda yolculuk fikri üstüne kuruludur.
Zamanın akışını etkileyen tek unsur hız değildir. Kütle çekimi de uzay-zamanı bükerek zamanın akışını değiştirir. Kütle çekimi arttıkça zaman yavaşlar. Uydulara göre bizim geleceğe yolculuk etmemizin sebebi de tam olarak budur. Dünya yüzeyinde kütle çekimi, uzaya kıyasla çok daha yüksektir. Bundan dolayı Dünya yüzeyinde zaman, boş uzaya göre daha yavaş geçer. Dünya'nın kütlesi çok büyük olmadığı için bu yavaşlama ancak atom saatleri gibi çok hassas saatlerle tespit edilebilir ve pratik fark yaratan bir zamanda yolculuk yapılamaz.
Ancak, nötron yıldızları ya da kara delikler gibi kütle çekiminin yüksek olduğu bir yere yolculuk ederek, gözle görülür şekilde zamanın yavaşlaması sağlanabilir. Böyle bir ortama girip çıkan bir uzay gemisi, asırlar hatta belki milyonlarca yıl geleceğe yolculuk edebilir. Yıldızlararası filminde gerçekleşen zaman yolculuğu tam da bu türden bir zaman yolculuğuydu.
Einstein'ın Genel Görelilik denklemlerinin bir çözümünün Einstein-Rosen köprüsü adı verilen çok özel bir yapı oluşturduğu görülür. 1935 yılında, fizikçiler Albert Einstein ve Nathan Rosen, "Genel Görelilik" kuramını ele alarak uzay ve zaman içerisinde köprülerin yer aldığı önermesi savundular. Uzay ve zamanda iki farklı noktayı birbirine bağlayan ve teorik olarak kısa geçişler oluşturarak mesafe ve yolculuk süresini azaltabilen bu yolları, Einstein ve Rosen ikilisi köprüler ya da solucan delikleri olarak isimlendirdi.
Genel olarak beyaz delikler ve kara delikler arasındaki bağlantıya solucan deliği denmektedir