Şifai Şaban Efendi

Şaban-ı Şifaî Efendi, erken yaşlarda İstanbul'a gidip medrese tahsili gördü ve tıpla ilgilendi. Medrese mezuniyetinden sonra yıldızı kısa sürede parladı.

Kaynaklarda Şaban-ı Şifaî Efendi’den tatlı dilli ve güler yüzlü olarak bahsedilir. Hatta Mirzazâde Salim Efendi'nin tezkiresinde kaydettiğine göre tedaviden önce güzel sözlerle hastalarının gönlünü alır, kalbini kuvvetlendirirdi.

1704 kadılıktan da azledilince Diyarbakır'dan İstanbul'a dönüş yolculuğu sırasında Ankara'da aynı yılın zilkadesi Mart 1705'te hastalanarak vefat etti. Şifai vefatından sonra Ankara'ya defnedildi.

Dârüssaâde Ağası Yûsuf Ağa'ya intisap ederek saray hekimleri arasında yer aldı. Hekimbaşı Hayâtîzâde Mustafa Feyzî Efendi'den himaye gördü ve onun gözden düşmesiyle saraydaki görevine son verildi.

Süleymaniye Tıp Medresesi'nde müderrislik, darüşşifasında başhekimlik ve İkinci Viyana Kuşatması'ndan sonra devam eden seferler sırasında da ordu başhekimliği yapan Şifaî Şaban Efendi, pek çok hekim yetiştirmiş mühim bir hocaydı.

Osmanlı İmparatorluğu'nda çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda yazılmış ilk eserlerden biri olan Tedbîrü'l-Mevlûd, Şaban Şifai tarafından 1701 yılında tamamlandı. Eser, gebelik ve yeni doğan çocukların tedavi ve beslenmelerine dair önemli bilgiler içermekteydi. Sade bir dille kaleme alınarak yazılmıştı.

Salim tezkiresinde geçtiği üzere Şifâî mahlasıyla şiirler ve tarihler yazmıştır. Şa'bân Şifâ'î'nin bir şiir kitabı da Süleymaniye Kütüphanesinde bulunmaktadır.

Şifâîye, tıbbî bir eserdir. 1700'de telif edilmiştir. Nuruosmaniye Kütüphanesi'nde bulunur. Birer nüshaları da Ayasofya ve Nuruosmaniye Kütüphaneleri'nde bulunmaktadır.

Kaynaklarda söz edilmesine rağmen elde yoktur.

Mer'î bin Yusufü'l-Madisîyü'l-Hanbelî'nin Kalâidü'l-Ikyan fî Fezâil-i Âl-i Osman adındaki eserinin genişletilmiş tercümesidir. Bu eser I . Ahmed zamanında 1703-04 yılında tercüme edilmiştir.