Tasarım-Beceri Atölyeleriyle dünyada bir ilke imza atılacak

"2023 Eğitim Vizyonu" kapsamında, pilot okullarda Tasarım-Beceri Atölyelerini (TBA) hayata geçiren Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), atölyelerin okullardaki ve öğrenmedeki etkilerini bilimsel yöntemlerle izleyecek, sonuçlarını kamuoyuyla paylaşacak. Pilot çalışmada alınan geri bildirimlerle atölyelerin, Türkiye geneline yaygınlaştırılmasına ilişkin özel bir strateji izlenecek.

Uygulama ekibinin başında yer alan, İngiltere Essex Üniversitesinde davranış bilimleri alanında çalışmalar yapan Prof. Dr. Şule Alan, TBA'larla ilgili bundan sonraki dönemde atılacak adımları AA muhabirine anlattı.

Aynı zamanda Bilkent Üniversitesinde yarı zamanlı görevli olan ve ilkokullarda çocuklarla davranış bilimleri konusunda birebir uygulamalar yapan Prof. Dr. Alan, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un TBA'larla ilgili dile getirdiği "bütünsel" yaklaşımın çok önemli olduğunu vurguladı.

"Bu yaklaşım şunu demek istiyor; başarı aslında tek boyutlu bir şey değil. Davranış ve eğitim bilimciler olarak biz başarıya artık geniş boyutlu bir anlam yüklemiş durumdayız." diyen Alan, son 10, 20 yılda yapılan araştırmalar sonucunda çocukların "IQ dışı" olarak adlandırılan azmi, sabrı, merakı, yaratıcılığı gibi becerilerinin onları başarıya götürdüğünün ispatlandığını kaydetti.

TBA'LAR ÇOCUKLARIN YETENEK VE KARAKTER GELİŞİMİNE ODAKLANACAK

Prof. Dr. Alan, şimdiye kadar bu sonuçların çevresel faktörlerle nasıl şekillendirileceğinin bilinmediğine dikkati çekerek, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yaptıkları, dünya literatürüne de giren çalışmayla bunun öğretmenler tarafından yapılabileceğini ortaya koyduklarını söyledi.

TBA'ların da bu yaklaşımla görülmesi gerektiğini belirten Alan, "Tasarım-Beceri Atölyeleri'nde ana amaç bilişsel olmayan becerilerin gelişimi. Yani çocuklar ahşapla çamurla uğraşırken aslında bir olayın üzerinde sabırla azimle negatif geri dönüş alarak o yeteneği, karakteri geliştirmeye çalışıyor. Bu bize matematikte başarı için de gereken karakter. O karakter olmaksızın matematikte uluslararası noktaya gelemeyeceğimizi biliyoruz." ifadelerini kullandı.

"YAKLAŞIM VE YÖNTEM AÇISINDAN DÜNYADA İLK"

Bundan sonraki süreçte TBA'ların etki analizi çalışmalarını başlatacaklarını bildiren Alan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Etkileri nasıl, nereleri düzeltmemiz lazım, nereler etkili, nereler etkisiz. Etkisiz yerleri kapatacağız, etkili yerlerde nasıl daha fazla devam ederiz, bunlara bakacağız. Tasarım-Beceri Atölyeleriyle hangi çocukta nasıl etki yarattık, hangi öğretmen etkiyi yaratabiliyor? Bütün bunları verilerle ölçeceğiz. Raporlarla hem kamuoyu hem de dünya görecek.

Bunu dünyanın da görecek olmasını çok önemsiyorum. Dünyada 'böyle bir sistem Türkiye'de uygulanıyor, şöyle başarıları var. Biz de bunu uygulayabiliriz' denecek duruma gelecek. Tasarım-Beceri Atölyeleri, direkt olarak çocuğun karakterine yönelmiş bütünsel yaklaşımıyla yöntemiyle özgün bir model. Sadece Türkiye'de değil, dünyada da ilk."

"DÜNYADA GÖRÜLMEMİŞ BİR VERİ TABANI ORTAYA ÇIKACAK"

Prof. Dr. Şule Alan, çocukların sadece azim, sabır değil sosyal yeteneklerinin gelişmesini de önemsediklerini vurgulayarak, "Çocukların anlaşmazlığı çözme, empati kurma, rekabet ederken yardım da edebilme yeteneklerinin gelişmesini görmek, meraklarını oluşturarak öğrenmelerini sağlamak, bizim için çok önemli. Bütün bunları sürekli olarak hem öğretmende hem öğrencide ölçeceğiz." diye konuştu.

Bu noktada, "çocuk matematiği değil, bunları yapacak" gibi bir algının oluşmaması gerektiğinin altını çizen Alan, "Biz, bu çalışmada da aslında dünya standartlarında akademik başarıyı öne çıkarmaya çalışıyoruz. Sadece akademik başarıyı tetikleyen ögelerin artık ne olduğunu çok iyi biliyoruz. O ögelerin içinde tabii ki IQ var ama onun dışında karakter de var. TBA'lar bir anlamda aslında bunu desteklemeye çalışıyor." ifadelerini kullandı.

Şule Alan, 30 ildeki okulda yürütülecek pilot uygulamaları nasıl izleyeceklerine ilişkin şu bilgileri paylaştı:

"TBA'ların hayata geçirildiği 30 ildeki pilot okullarda düzenli olarak ölçümler yapacağız. Aynı şartlara sahip, atölyelerin bulunduğu ve bulunmadığı seçilmiş okullarda ölçümleme yapacağız. Böylelikle karşılaştırma yapabileceğiz. Yani atölye olmayan okuldaki çocuklara nazaran atölyelerin bulunduğu okuldaki çocuklar ne yapıyor, matematikte, dil gelişimlerinde neler oluyor? Merakları, sosyal gelişimleri, empatileri, yaratıcılıkları ne durumda? Bütün bunları sürekli gözlemleyeceğiz. Bu noktada öğretmen faktörü de çok önemli. Hangi öğretmen nasıl etki yaratmış, bu etki kızlarda ne kadar, erkeklerde ne kadar? Bütün bunları görme şansımız olacak. Böylelikle bu alanda dünyada görülmemiş bir veri tabanı ortaya çıkacak."

"TBA'LAR MATEMATİKTEN, BİLİMDEN ÇALDIĞIMIZ BİR ZAMAN DEĞİL"

Hem Bakanlık hem de kendi doktora öğrencilerinin yer aldığı ekibiyle birlikte tamamen sahada, sınıflara bizzat girerek ölçümler yapacaklarını belirten Alan, şöyle devam etti:

"TBA'lar matematikten, bilimden çaldığımız bir zaman değil. Kamuoyunun bunu bilmesi çok önemli. Bu tam tersine çocukları, akademik başarılarını desteklemek için gerekli bir şey. Bizim son 10 yıldır net olarak öğrendiğimiz bir şey. Çocukta azim, merak, başarısızlığa karşı bir yüz geliştirme yoksa siz o çocuğa matematiği öğretemezsiniz. Bu nedenle önce bu yetenekleri geliştirmemiz gerekiyor. Amacımız çocukların istedikleri her konuda başarılı olabilecek duruma gelmesi."

Alan, TBA'larla asıl amacın, insan kaynağının okulda şekillendirilmesi olduğunun altını çizerek, bu yönde çalıştıklarını vurguladı.