Kapatılan üniversitelerin öğrencilerinin ücret ödemesiyle ilgili kararın gerekçesi

Anayasa Mahkemesinin, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişiminin ardından kapatılan yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olup daha sonra devlet veya vakıf üniversitelerine yerleştirilen öğrencilerin mezun oluncaya kadar vakıf yükseköğretim kurumlarına ödemeleri gereken ücretleri, ilgili üniversiteye ödemeye devam etmeleri kuralının iptaline ilişkin kararının gerekçesi Resmi Gazetede yayımlandı.

CHP, 6749 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un bazı kurallarının iptali istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açmıştı.

Anayasa Mahkemesi, bunun üzerine KHK'daki, darbe girişiminin ardından kapatılan yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olup devlet veya vakıf üniversitelerine yerleştirilen öğrencilerin mezun oluncaya kadar ödemeleri gereken ücretleri, kayıt yaptırdıkları üniversiteye ödemeye devam etmelerine ilişkin kuralın iptaline karar vermişti.

Yüksek Mahkemenin iptal gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

Gerekçede, milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen FETÖ'ye aidiyeti, iltisakı veya bu örgütle irtibatı belirlenen vakıf yükseköğretim kurumlarının kapatılmasının olağanüstü hal kapsamında alınan bir tedbir olduğu belirtildi.

Sonrasında yapılan yerleştirme işlemlerinin olağanüstü halin gerekli kıldığı tehdit ve tehlikelerin bertaraf edilmesine yönelik olduğu ifade edilen gerekçede, kuralın olağanüstü hal süresiyle sınırlı olarak uygulanmaması nedeniyle kurala ilişkin incelemenin olağan dönem denetim rejimine göre yapılması gerektiği kaydedildi.

667 sayılı KHK ile bazı vakıf yükseköğretim kurumların kapatıldığı ve bu kurumlardaki kayıtlı öğrencilerin Yükseköğretim Kurulu tarafından devlet üniversitelerine veya vakıf yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesinin öngörüldüğü hatırlatılan gerekçede, şu tespitler yapıldı:

"Kapatılan vakıf yükseköğretim kurumlarında kayıtlı öğrenciler, yerleştirildikleri yükseköğretim kurumunun devlet veya vakıf üniversitesi olmasına bakılmaksızın ücret ödemeye devam edeceklerdir. Bu bağlamda, kuralın eğitim ve öğrenim hakkına sınırlama getirdiği anlaşılmaktadır.

Anayasanın 13'üncü maddesi uyarınca eğitim ve öğrenim hakkı yalnızca demokratik bir toplumda gerekli olduğu ölçüde sınırlanabilir. Ayrıca getirilen bu sınırlamalar hakkın özüne dokunamayacağı gibi anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

Öğrencinin en başından beri yerleşme hakkına sahip olduğu devlet üniversitesini tercih etmeyerek kapatılan vakıf yükseköğretim kurumuna kayıt olması ve sonrasında bu kurumun kapatılması nedeniyle daha önce tercih etmediği devlet üniversitesine yerleştirilmesi sonucunda kural gereği bu üniversiteye ücret ödemeye devam etmesi eğitim ve öğrenim hakkına ölçüsüz bir sınırlama içermektedir. Kural bu yönüyle Anayasanın 13'üncü maddesinde aranan temel hak ve özgürlüklerin sınırlanması sırasında gözetilmesi gereken güvencelerle bağdaşmamaktadır."

Bu itibarla kapatılan vakıf yükseköğretim kurumuna kayıt yaptırdıkları yılda yapılan merkezi sınavlarda elde ettikleri başarı sıralarına eşit ya da daha az puanla öğrenci kabul eden devlet üniversitelerine öğrencilerin daha önceden ödedikleri ücretleri ödeyerek devam etmelerinin eğitim ve öğrenim hakkı bağlamında eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil ettiğine dikkat çekilen gerekçeli kararda, "Açıklanan gerekçelerle kuralın puanı eşit ya da daha düşük devlet üniversiteleri yönünden anayasaya aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir." denildi.