Türk üniversiteleri 'Avrupa Açık Erişim Altyapısı' ile bütünleşecek

Yükseköğretim Kurulunca (YÖK), tüm üniversitelerde uluslararası standartlarda "Açık Akademik Arşiv Sistemi" kurulması ve üniversite arşivlerinin "Avrupa Açık Erişim Altyapısı" ile bütünleşmesi için çalışmalara başlandı. YÖK, üniversitelerin dijital çağa ayak uydurması ve bilgiye ulaşımda "açık erişim ve açık bilim" uygulamalarının hızla hayata geçirilmesi için yürüttüğü çalışmaları yoğunlaştırdı.

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, YÖK'teki Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) toplantısında, üyelere, "açık erişim ve açık bilim" konusunda yürüttükleri çalışmalara ilişkin bilgi verdi. Saraç bu konuda, YÖK bünyesinde rektörlerin, öğretim üyelerinin, TÜBİTAK temsilcisinin ve kütüphane dokümantasyon alanında yetkin çalışmacıların yer aldığı bir komisyon kurulduğunu bildirdi.

Bu kapsamda YÖK, ülkedeki tüm üniversitelerde uluslararası standartlarda "Açık Akademik Arşiv Sistemi" kurulması ve üniversite arşivlerinin "Avrupa Açık Erişim Altyapısı" (OpenAIRE) ile bütünleşmesinin sağlanması, "Akademisyenlerin Araştırmacı Numaraları (ORC-ID ve benzeri)" kullanımına özen gösterilmesi konularında çalışmalar yürütecek.

YÖK tarafından dijitalleşmenin sağladığı imkanlar kullanılarak, "açık erişim ve açık bilim" konusunda birçok somut adım atılacak. Bu çerçevede, üniversiteler tarafından yapılan çalışmalar ve açık akademik arşivlerdeki yayın sayıları, altı aylık periyotlar ile YÖK'ün belirleyeceği yöntem ve formatta rapor edilecek.

HER ÜNİVERSİTEDE "AÇIK ERİŞİM VE AÇIK BİLİM" KOMİSYONU OLUŞTURULACAK

Her üniversitede "açık erişim ve açık bilim" ile ilgili çalışmalardan sorumlu rektör veya rektör yardımcısı başkanlığında bir komisyon kurulacak. Üniversitelerde açık bir ekosistem oluşturulması amacıyla akademisyenler için farkındalık toplantıları düzenlenecek.

Açık erişimdeki dergilerde yayın yapılmasının ve açık ders malzemesi üretiminin teşvik edilmesi amacıyla Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliğinde düzenleme yapılacak. YÖK tarafından düzenlenecek eğitim toplantılarına üniversitelerin ilgili personelinin katılımı sağlanacak.

TÜBİTAK İLE İŞ BİRLİĞİ

Ayrıca, YÖK ile TÜBİTAK arasında iş birliği yapılacak. Bu kapsamda, TÜBİTAK tarafından 2019'da birçok yenilik hayata geçirilecek. Açık erişim çalışmalarında 2019'da pilot uygulamalar yapılacak, 2020'de zorunlu politika uygulamalarına geçilecek.

2019'un ikinci yarısında TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) projelerinde, pilot program kapsamında açık erişim ve açık veri zorunlulukları getirilecek.

Gelecek ay, araştırma verisi yönetimi ile ilgili eğitici bilgiler ve örnek araştırma verisi yönetim planlarının yer alacağı, açık veri portalı "acikveri.ulakbim.gov.tr" açılacak. Şu anda 62 kurumsal arşivden yaklaşık 600 bin makalenin tarandığı TÜBİTAK Akademik Arşivi daha da yaygınlaştırılacak.