Çin, sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarı için yüzünü Afrika'ya çeviriyor

Çin, kritik sektörlerde hammadde akışını güvence altına almak, ABD ve Avrupa ile artan rekabet içinde teknoloji ürünlerine yeni pazarlar bulmak için Afrika ülkeleriyle sanayi ve tedarik zinciri işbirliğini geliştirmeye yöneliyor.

Çin Başbakanı Li Çiang, Pekin'de düzenlenen Çin-Afrika İşbirliği Forumu (FOCAC) kapsamında Girişimciler Konferansı'nda yaptığı konuşmada, Afrika ile sanayi ve tedarik zinciri bağlarını derinleştirmeyi istediklerini belirtti.

Çin ve Afrika arasında "sanayide tamamlayıcılık" olduğunu ifade eden Başbakan Li, "Sanayi ve tedarik zincirlerimizi koordinasyon için birbirine bağladığımızda, karşılıklı kaynak avantajlarımızı kalkınma ivmesi dönüştürebiliriz." dedi.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, dün forumun açılışında yaptığı konuşmada, Çin'in Afrika ile sanayi tedarik zinciri işbirliğini geliştirmek üzere "sanayi büyüme öbekleri" yaratmaya yönelik bir ortaklık planı açıklamış, ayrıca küçük ve ortak ölçekli şirketleri güçlendirme programı yürütüleceğini açıklamıştı.

Öte yandan, forumda kabul edilen 3 Yıllık Eylem Planı'nda, taraflar, "küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin akışını ve istikrarını koruyacaklarını", "tek taraflılığın, korumacılığın ve ekonomik baskının her türüne, duvarlar ve engeller koymaya, ekonomik bağları koparmaya ve tedarik zincirlerini sekteye uğratmaya karşı çıkacaklarını" bildirmişti.

- Çin'in Afrika'nın kaynaklarına ilgisi artıyor

Çin'in Afrika hamlesinin, ABD ile kritik sektörlerde küresel sanayi ve tedarik zincirleri üzerine rekabetin arttığı bir döneme denk gelmesi dikkati çekiyor. Washington'ın çip sektöründe Çin'e yönelik ihracat kısıtlamaları, Çin'den ithal elektrikli araçlara getirdiği yüksek gümrük tarifeleri ve Avrupalı müttefikleri ile Japonya ve Kanada'yı benzer adımlar atmaya ikna etmesi, Çin'i bu sektörlerde yeni tedarik zincirleri ve pazarlar için gelişmekte olan ülkelere yönlendiriyor.

Çin'in, başta kritik madenler olmak üzere Afrika'nın geniş hammadde kaynaklarına ilgisi ve bu alandaki yatırımları artarken ABD, Avrupa ve diğer ülkelerin "kapasite fazlası üretim" gerekçesiyle Çin'den ithal elektrikli araçlar ve yeni enerji donanımlarına getirdiği gümrük tarifelerine karşı Afrika pazarı Çin açısından önemli bir alternatif olarak öne çıkıyor.

Şanghay Uluslararası Çalışmalar Enstitüsünün yayınladığı rapora göre, Çin, Afrika'nın kobalt ihracatının yüzde 72'sini, manganezin yüzde 58'ini ve grafitin yüzde 28'ini satın alıyor. Bu 3 maden elektrikli araç bataryaları ve depolama ünitelerinin üretiminde kullanılıyor.

Çin Gümrükler Genel İdaresinin verilerine göre, 2023 yılında Çin'in Afrika'ya elektrikli araç ihracatı yüzde 291, lityum-iyon batarya ihracatı yüzde 109 ve güneş enerjisi panelleri ve donanımları ihracatı yüzde 57 artış kaydetti.

Çin ile Afrika ülkeleri arasındaki ticaret hacmi 2000 yılında 100 milyar yuandan (yaklaşık 14 milyar dolar) azken 2023'te 1,98 trilyon yuana (280 milyar dolara) yükseldi.

- FOCAC

Çin ile Afrika ülkeleri arasında çok taraflı işbirliği mekanizması olan FOCAC, ilk kez 2000'de Pekin'de düzenlenen zirve ile başlamıştı. O yıldan bu yana her 3 yılda bir düzenlenen forumlar sırasıyla Çin'de ve Afrika ülkelerinde yapılıyor.

2021'de Senegal'in başkenti Dakar'da düzenlenen 8. Forum, Kovid-19 nedeniyle çevrimiçi yapılmıştı. 9. Forum, 2018'den bu yana yüz yüze yapılan ilk toplantı oldu.

FOCAC 2024 Zirvesi'ne 50'den fazla Afrika ülkesinin devlet ve hükümet başkanları konuk oldu.