İstanbul’un fethinin simgesi: Şahi topu
29 Mayıs 1453, aşılmaz denilen surların aşıldığı, yeni bir çağın başladığı tarihtir. Bu tarih, Sultan II. Mehmet’in Fatih Sultan Mehmet olduğu ve Peygamberimizin övgüsüne mazhar olduğu zamandır. Peki, tarihin en muhteşem zaferlerinden biri olan İstanbul’un fethinde büyük rol oynayan şahi ve havan toplarının sırrı neydi? "Eski Defterler"in yeni bölümü ile karşınızdayız.
İSTANBUL'UN FETHİ NASIL GERÇEKLEŞTİ?
📌İstanbul'un fethi, Peygamber Efendimizin "İstanbul mutlaka fethedilecektir. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden ordu ne güzel ordudur" hadisiyle, asırlar öncesinden müjdelenmişti. Böylelikle, bu müjdeye ermek isteyen birçok Müslümanın akın merkezi halini almıştı.
📌 İstanbul, Fatih Sultan Mehmet'ten önce 29 defa kuşatılsa da hiçbiri başarıya ulaşamamıştı. Ta ki Fatih'e kadar… Eyüp Sultan'ın kabrinin bulunduğu, gemilerin karadan yürütüldüğü 53 günlük kuşatmanın ardından, şehrin semalarında İslam sancağı dalgalandı.
📚Fatih Sultan Mehmet hayatı hakkında bilgiler
📌 Tarihin akışını değiştiren bu fetihteki en önemli savaş aracı, kullanılan büyük toplardı. O dönemde henüz yeni ortaya çıkmış toplar, oldukça önemli ateşli silahlardan biriydi.
ÇİZİMLERİNİ FATİH SULTAN MEHMET'İN YAPTIĞI ŞAHİ TOPU
📌 Kuşatma için hazırlıklar, Edirne'de başladı. Burada en çok önem verilen konu, surları yıkacak güçte topların dökülmesiydi. Çünkü şehrin 29 defa kuşatmaya dayanmasındaki en önemli faktör surlardı. Durumun farkında olan Sultan II. Mehmet, surları tahrip etmek için araştırmalar yaptırmış, kitaplar getirtmişti. Bunun neticesinde Sultan, Urban Usta'dan o zamana kadar görülmemiş bir top yapmasını istedi. Böylelikle çizimini bizzat II. Mehmet'in yaptığı, devrin en büyük topları dökülmeye başlandı. Sultan, geometrik ve logaritmal anlamda güllenin nereye düşeceğini dahi yine kendisi hesapladı.
📌Yapımı üç ay süren ve "Şahî" adı verilen bu toplar, iki parçadan oluşuyordu ve toplamda 3-4 adet üretildi.
📚Fatih Sultan Mehmet İstanbul'un fethinden sonra şehri nasıl imar etti?
📌 Edirne'de atış denemeleri yapıldı. Bunun öncesinde, halkın heyecan ve korkuya kapılmamaları için şehre tellallar salındı; çıkacak dehşetli gürültünün sebebi önceden haber verildi.
📌 Bu muazzam top, bir gülleyi yaklaşık bir mil uzağa fırlatabiliyor, sesi 24 kilometre mesafeden duyulabiliyordu. Yaklaşık ağırlığı ise 600 kiloydu. Edirne'den yola çıkan toplar, 30 araba 140 öküzle çekildi ve devrilmesin diye 200 asker görevlendirildi.
#29Mayıs1453, aşılmaz denilen surların aşıldığı, yeni bir çağın başladığı tarihtir. Bu tarih, Sultan II. Mehmet'in #FatihSultanMehmet olduğu ve Peygamberimizin övgüsüne mazhar olduğu zamandır. Peki, İstanbul'un fethinde büyük rol oynayan şahi ve havan toplarının sırrı neydi? pic.twitter.com/F6ThJZJeTg
— Fikriyat (@fikriyatcom) May 29, 2021
SURLARIN YIKILMASINDA KULLANILAN STRATEJİ
📌 İşte İstanbul'un asırlar boyunca aşılamayan surları karşısında, Sultan Mehmet'in en büyük yardımcısı bu savaş aletleri oldu. 6 Nisan'da büyük topların ateşlenmesiyle kuşatma başladı.
📌 Bu toplar belli bir nizam içerisinde atılıyordu. Gülleler, duvarda bir üçgen oluşturacak biçimde ateşlendikten sonra daha büyük çaplı toplarla da üçgenin tam ortasına ateş ediliyordu. Böylelikle surlar daha etkili biçimde tahrip ediliyordu. Bu, o dönem için çok yeni bir stratejiydi. O dönemde toplar fazla ısındığı için devamlı olarak ateşlenmeleri mümkün değildi. Günde ancak 6 ya da 7 atış yapabiliyorlardı.
FATİH'İN İCADI: HAVAN TOPU
📌 Haliç'te demirli bulunan Bizans donanmasına karşı da top kullanılması düşünüldü. Fakat Galata Surları, buna engel olduğu için yüksekten, görüş alanı olmadan atış yapabilecek, yeni bir topa ihtiyaç vardı.
📌 Sultan Mehmet, böyle bir topun krokisini ve balistik hesaplamalarını bizzat kendisi çizdi. Mühendislerine bunu izah etti ve yapmaları için talimat verdi. Böylelikle tarihin ilk "havan topu" hazırlandı. Haliç'teki gemileri gören bir topçunun işaretiyle atış başladı ve gemilerin bir kısmı bu yöntemle batırıldı.
📌Fatih'in bu icadıyla, İstanbul'a ulaşacak yardımın ve Osmanlı'ya karşı gerçekleştirilmesi beklenen savunmanın, böylelikle önüne geçilmiş olundu.
FATİH'İN DEHASINI GÖSTERİYORDU
📌 İstanbul'un fethi sırasında, aşılamaz denilen bin yıllık surların yıkılmasıyla tüm dünyada topların çok etkili bir silah olduğu anlaşıldı. Askeri teknolojisi açısından oldukça büyük bir dönüm noktası oluşturdu. Çizimlerini bizzat yaptığı toplar, Fatih'in askeri ve üstün dehasını gösteriyordu.
🔸Bugün İstanbul'un fethinde öne çıkan birçok detay içerisinden şahi ve havan toplarının önemini anlattık. Bu vesileyle Fatih Sultan Mehmet'i ve aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz. Bir sonraki videoda görüşmek üzere.🔸
🎥 "ESKİ DEFTERLER"İN DİĞER VİDEOLARINI BURADAN İZLEYEBİLİRSİNİZ 👇
▶Osmanlı'nın ihtişamlı Ramazan geleneği: Kadir Alayları
▶Osmanlı'nın yardım eli: Zimem Defteri geleneği
▶ Zahide'm türküsünün hüzünlü hikayesi
▶ Onbeşlilerin hazin öyküsü
▶ Monna Rosa şiirinin arkasındaki gizem
▶ Cemil Meriç, gözlerini nasıl kaybetti?
▶ Necip Fazıl'ın ilk pişmanlığı!
FİKRİYAT'IN DİĞER ÖZEL İÇERİKLERİNİ İZLEMEK İÇİN TIKLAYIN
Editör - Sunucu: Burcu Sandıkçı
Kamera - Kurgu: Ahmed Helal
_____________________________________________
***Fikriyat.com'da hem geçmişe hem de geleceğe dair bilgilerin kaynağı Kur'an'ı Kerim'den istifade edebilirsiniz: https://www.fikriyat.com/kurani-kerim#trans/tr.kuranyolu/1:1
***Podcast kayıtlarıyla İslam'dan fıkha, edebiyata, tarihe dair bilgiler içeren programları dinleyebilir ve güncel olayların tarihte yer alan örnekleriyle, edebiyattan sanata dair birçok içeriği de takip edebilirsiniz: https://www.fikriyat.com/podcast
***Dijital medyanın tüm mecralarında yer alan Fikriyat.com sosyal medyada da aktif olarak faaliyet gösteriyor:
TWITTER: https://twitter.com/fikriyatcom
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/fikriyat/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/fikriyat/
PODCAST'LER: https://www.fikriyat.com/podcast
MOBİL UYGULAMASI https://play.google.com/store/apps/details?id=com.turkuvaz.fikriyat
Ayrıntılı bilgi: https://www.fikriyat.com/fikriyat-ozel/2020/10/07/fikriyatcom-yenilikleriyle-yoluna-devam-ediyor
_____________________________________________
Bilgi: Sitemizde ve sosyal mecralarımızda bulunan içeriklerimizi kaynak göstermek şartıyla paylaşabilirsiniz.