Kurban ibadetinin iki hikmeti: Takva ve teslimiyet

Dinin emirlerine uyma, haram ve günahlardan kaçınma anlamında bildiğimiz "takva" tarihi, Hz. Âdem'e kadar uzanan kurban ibadetinin özü demektir.

Hac Suresi, 32. ayet: "Evet, bu böyledir. Kim Allah'a ait nişânelere saygılı davranırsa, bu kalplerin takvâlı olmasındandır."

Kur'an'da ayrıntısı verilmeksizin, Hz. Âdem'in iki oğlunun "Allah'a kurban takdim ettiklerinden" söz edilir.

Maide Suresi, 27. ayet: "Onlara Âdem'in iki oğlunun haberini gerçeğe uygun olarak anlat: Hani ikisi de birer kurban sunmuşlar, birininki kabul edilmiş, diğerininki kabul edilmemişti. Kurbanı kabul edilmeyen, diğerine, "Andolsun seni öldüreceğim!" dedi. O da dedi ki: "Allah ancak takvâ sahiplerinden kabul eder."

Allah Teâlâ tarafından emredilen kurban vazifesini, Kabil özensizce yerine getirirken, Habil tam bir takva içinde en güzel şekliyle ifa eder. Habil'in sunduğu kurban, Allah Teâlâ tarafından kabul edilir. Kabil ise en tehlikeli duygulardan biri olan hasetliğe kapılır ve kardeşini tehdit eder

Takvanın en güzeli bahşedilen Habil, bu tehdide şöyle cevap verir:

"Allah, ancak takva sahiplerinin kurbanlarını kabul eder."

İşte bu hadise bize, kurban etinin bir önemi olmadığını ancak takvayla yapılan ibadetin Allah katında kabul olduğunu gösterir

"Onların ne etleri Allah'a ulaşır ne de kanları; O'na ulaşacak olan sadece sizin takvânızdır." (Hac suresi -37. ayet)

Takva ve teslimiyet…
Bu 2 kavramın kurban ibadetinin özünü oluşturduğunu kaçımız biliyoruz?
Mübarek bayram gününde, bizi Allah Teâlâ'ya daha da yakınlaştıran kavramları, önemli hadiseler üzerinden sizlere anlatmaya çalışacağız.
Hayırlı Bayramlar...
#KurbanBayramı pic.twitter.com/AoAkV8ot8r

— Fikriyat (@fikriyatcom) July 20, 2021

KUR'AN-I KERİM'DE TAKVA

🔶 Takva kelimesi Kur'an-ı Kerim'de ve hadislerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Takva kelimesi ve kökün farklı şekilleri Kur'an-ı Kerim'de 285 yerde geçer. Direkt olarak takva kelimesi ise on yedi yerde geçer.

🔶 Takva kelimesinin mahiyetini görebilmek için Kur'an-ı Kerim nazil olduğu vakit Mekke başta olmak üzere tüm dünyanın durumunu bilmek önemlidir. Kur'an-ı Kerim birtakım değerleri yeniden inşa etmek için insanlığa gönderilmiştir.

🔶 Takva kavramı da bunlardan biridir. Takva pek çok güzel hasleti içerisine alan bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Kur'an'ın indirilmesinin nedeni insanlar arasında takvanın yerleştirilmesi olduğu belirtilmiştir.

"İşte, sakınsınlar yahut hatırlamalarını sağlasın diye onu Arapça bir Kur'an olarak indirdik ve onda uyarılarımıza tekrar tekrar yer verdik." Taha, 20/113;

"(Bunu) insanlar Allah'a karşı gelmekten korunsunlar diye Arap diliyle indirdiğimiz çelişkisiz Kur'an'da (yaptık)." (Zümer, 39/28.)

TESLİMİYET

Âdemoğlu'nun başarıyla geçtiği takva sınavından sonra Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail de teslimiyet imtihanına tâbi oldular…

Hz. İbrahim, 86 yaşındayken kavuştuğu İsmail'ine tam doyamamıştı ki bir gün bir rüya gördü…

O çok sevdiği evladını feda etmesi istenmekteydi

Hz. Peygamber'in (sav) amcasının oğlu Hz. Abdullah b. Abbas (ra) hadiseyi şöyle anlatır:

"İbrahim İsmail'i kurban etmek üzereyken Allah, Cebrail'i yanında kocaman bir koç ile yeryüzüne indirdi. Cebrail inerken sesi semavatı kaplayacak bir şekilde "Allahu Ekber! Allahu Ekber!"diyordu…

Hz. İbrahim başını kaldırıp gökyüzüne baktığında Cebrail'i ve koçu görünce sevinçle

"Lâ ilâhe illallahu vallahü Ekber" diye mukabelede bulundu

Gözleri, el ve ayakları bağlı İsmail bu sesleri duyarak o da bu tesbihe iştirak etti ve

"Allahu Ekber ve lillâhil Hamd"diyerek tekbiri tamamladı."

Yüce Rabbimiz, hadisenin devamını Saffât suresinin 103-109. ayetleri arasında şöyle anlatıyor bizlere:

﴾103﴿ Her ikisi de (ilâhî buyruğa) teslim olunca ve babası onu yüzüstü yatırınca,

﴾104﴿ "ey ibrâhim!" diye ona seslendik;

﴾105﴿ "tamam, rüyanı gerçekleştirmiş oldun." işte iyileri biz böyle ödüllendiririz

﴾106﴿ bu, kesinlikle apaçık bir imtihandı

﴾107﴿ biz, (oğlunun canına) bedel olarak ona iri bir kurbanlık verdik

﴾108-109﴿ onun hakkında, "ibrâhim'e selâm olsun!" ifadesini sonradan gelen nesiller arasında devam ettirdik

Bu hadiselerden anlaşılacağı üzere, kurban ibadeti bizlere, evladıyla sınanan bir babanın ve imtihana tâbi tutulan bir evladın hatırasıdır.

Allah Teâlâ;

Âdemoğlunun takvasından,

Hz. Hacer'in sükûnetinden,

Hz. İbrahim'in sadakatinden,

Hz. İsmail'in teslimiyetinden faydalanmayı bizlere de nasip etsin.

**

Kurbanınız kabul, ibadetleriniz makbul, bayramınız mübarek olsun.

Editör: Özge Özkul
Kamere-kurgu: Ahmed Helal