Cavit Cav: Milli forma giyen ilk bisikletçimiz

Cavit Cav, 1905 yılında Selanik'te doğdu. Bisikletin yaygınlaşmaya başladığı ilk yıllarda bu spora başladı ve girdiği tüm yarışları birincilikle bitirdi. Aynı zamanda ülkemizdeki ilk bisiklet fabrikasını da o kurdu. Osmanlı topraklarına ilk bisiklet 1885 yılında girdi. Tomas Istenafis isimli bir Amerikalının bisikletle Osmanlı topraklarından geçmesi gazetelerde bir hayli yankı uyandırdı. İlk bisiklet kullanımı İzmir ve Selanik gibi batı bölgelerinde görülür. İstanbul'un bisikletle tanışması ise 1895 yılını bulur. İstanbul halkının bisiklete alışması çok vakit almaz. Bisikletin posta ve polis teşkilatında kullanılmasıyla tarihi şehrin insanları için artık bisiklet fayton gibi tramvay gibi normal bir araç olarak algılanmaya başlanır. Bisiklet kullanmaya tutku derecesinde bağlı olan Cavit Cav, 1924 yılında Paris'te düzenlenen 1924 Yaz Olimpiyatları'na katılmak istedi. Ancak bisikletinin standartlara uygun olmamasından dolayı yarışlara katılımı mümkün olmadı. Olimpiyatlardan alınan dersler doğrultusunda Türkiye'de bisiklet sporunun dünya standartlarına uygun bir şekilde icra edilmeye başlanmasıyla birlikte, 1924 yılında ilk kez resmi İstanbul ve Türkiye Şampiyonaları düzenlendi. Sporcu Cav, İstanbul Şampiyonası'nda birinci olduğu gibi, 'sürat' ve 'dayanıklılık' olmak üzere iki kategoride düzenlenen Türkiye Şampiyonası'nda her iki kategoride de birinci oldu ve bu başarısını 1932'ye dek sürdürdü. 1925 yılından itibaren ilke kez İstanbul-Konya arasında düzenlenen daha sonra diğer illerin de dâhil edildiği maraton yarışlarını da birinci bitirdi. Cavit Cav, bisiklet üretiminin dünya standartlarına ulaşması amacıyla, 1925 yılında küçük bir imalathane olarak Cav Bisiklet Fabrikası'nı kurdu. Bu fabrika, aynı zamanda Türkiye'nin ilk bisiklet üretim tesisi olma özelliğini taşıyor. Bisiklete olan tutkusu sebebiyle düzenlenen birçok yarışta birincilik kazanarak spor tarihine geçen Cavit Cav, Laleli'de küçük bir imalathane açarak işe başladı. İlk ürettiği ürünler çocuk bisikleti ve bebek arabasıydı. Cavit Cav, 1927 yılında Bulgaristan ile yapılan ikili müsabakalarda ilk kez milli formayı giydi. 1928 yılında bu defa Amsterdam'da düzenlenen Olimpiyat Oyunları'na katıldı. Aynı Olimpiyatlarda Türk Milli Takımı'nda yine bisikletçi olan kardeşi Galip Cav da bulunuyordu. Cavit Cav, 1000 metre yarışında 16'ncı oldu, 4 bin metre takım yarışında ise Cavit Cav'ın da bulunduğu Türkiye ikili eşleşmedeki rakibi İngiltere'ye geçilerek finali koşma şansını kaçırdı ve dokuzuncu sırada yer aldı. 1933 yılında imalathanesini Ankara'ya taşıdı. Ancak Ankara'da hammadde temini zor olduğundan imalathaneyi tekrar İstanbul'a taşıdı. Cavit Cav'ın İstanbul'a döndükten sonra üretim yaptığı yer artık Harbiye'ydi. Bu imalathane bir önceki imalathanesinden daha büyük olmasına karşın üretim için yetersiz kaldı. Fabrikalaşmaya doğru adım atan Cavit Cav, 1943 yılında Mecidiyeköy'de fabrika yapmak üzere 4 katlı bir bina tuttu. Bu fabrika, boyahane dökümhane ve makine bölümlerinden müteşekkildi ve bisikletler, lastikler hariç, yüzde 100 yerli hammaddeden üretilirdi. Fabrikanın üretim kalemleri içinde sepetli bisikletler, üç tekerlekli bisikletler, vitesli bisikletler, farlı bisikletler, çöp arabaları, yaşlılar için sokak arabaları, bebek arabaları, bebek iskemleleri gibi ürünler vardı. Bunların haricinde sipariş üzerine boru ve ütü masası gibi ürünler de üretilir. Satış mağazası Harbiye'de bulunan Cav Bisiklet Fabrikası dönemin ilklerindendir. Kaynaklarda fabrikanın son olarak 1963 yılındaki kayıtlarına ulaşılabilmiştir, bu tarihten sonraki faaliyetleri hakkında bir bilgi yoktur. Cavit Cav, 1982 yılında Ankara'da yaşamını yitirmiştir. Ölümünün ardından bedenini Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne bağışlamıştır. Günümüzde iskeleti okulun anatomi sınıflarından birinde koruma altındadır.

Cavit Cav: Milli forma giyen ilk bisikletçimiz

CAVİT CAV KİMDİR?