Emir Sultan kimdir?

Osmanlı'nın kuruluş devrinde yaşayan, tefsir, hadis, kelam âlimi ve mutasavvıf Emir Sultan'ın asıl ismi Muhammed bin Ali el Hüseyni el-Buhari, lakabı da Şemsüddin'di. 1368 yılında Buhara'da doğdu ve 1430 yılında ise veba hastalığından dolayı Bursa'da vefat etti. İyi bir eğitim alan Emir Sultan, ilk tahsilini babası Emir Külâl'dan aldı. Daha sonra devrin ünlü mutasavvıflarından Şeyh İsa'nın sohbetlerine katıldı. İlim ve irfan merkezi olan Merv, Nişâbur, Isfahân, Bağdat ve Basra üzerinden Hicaz'a ulaştı. Daha sonra Seyyid Usûl, Seyyid Nâsır, Seyyid Ni'metullah, Ali Dede, Baba Zâkir gibi mutasavvıflarla hacca gitti. Üç Osmanlı sultanı döneminde yaşayan Emir Sultan'a Buhara'da doğduğu için Muhammed Buhari, peygamber soyundan geldiği için Emir Buhari, gönülleri fethettiği ve Yıldırım Bayezid'in damadı olduğu için de Emir Sultan deniyordu. Şeyh Emir Sultan'ın Buhara'dan Bursa'ya geldiğinde yirmi veya yirmi bir yaşlarında olduğu tahmin edilir. Bursa'da ikamet ettikten sonra burada halk tarafından oldukça saygı görülmeye ve ulemâ ile meşâyih arasında da itibar görmeye başladı. Molla Fenârî bu yıllarda Emîr Sultan'a bir de icazetname yazmıştı. Peygamber Efendimizin soyundan gelen Emir Sultan, ondan aldığı manevî işaret üzerine doğduğu yer Buhara'dan Anadolu topraklarına hicret ederek Bursa'ya yerleşmişti. Yıldırım Bayezid'in kızı Hundi Hatun ile evlenip padişahın damadı olmasının yanı sıra Osmanlı'nın manevi mimarlarından biri olmuştu. Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmed ve II. Murad dönemlerine şahit olan Emir Sultan, bu padişahlara kılıç kuşatmış, dualar ederek cihada teşvik etmişti. Emir Sultan, II. Murad döneminde 1422 yılındaki İstanbul kuşatmasına yaklaşık beş yüz müridiyle bizzat katılmıştı. Bu İstanbul kuşatmanın tarihini yazan Bizans tarihçisi Ioannec Kananoc, Emîr Sultan'ın 500 kadar dervişiyle birlikte büyük bir debdebeyle padişahın ordugâhına geldiğini, hücum vakti olarak tayin ettiği belirtir. Tarihçi, 24 Ağustos Pazartesi günü öğleden bir saat sonra dervişlerinin başında at üstünde kılıç ve kalkanıyla surlara yaklaşıp kılıcını çekerek üç kere salladıktan sonra hücuma geçtiğini, bu işaret üzerine Osmanlı ordusunun taarruza kalktığını anlatır. Padişahın arkasında yürümek isteyen Emir Sultan'a Yıldırım; 'Ulemâ bizim önümüzde gitmelidir.' demişti. Çelebi Mehmed'in oğlu II. Murad, Düzmece Mustafa'nın çıkardığı isyanda devletin birliği ve bekâsının temini adına Emir Sultan'dan manevi yardım istemişti. Ankara Savaşı'ndan sonra Bursa'yı işgal eden Timur'un ordusu, Molla Fenârî ve İbnü'l-Cezerî ile birlikte Emîr Sultan'ı da Kütahya'da bulunan ordugaha götürdü. Burada Timur'un 'Artık memleketine, Buhara'ya dön.' isteğini her türlü baskıya rağmen reddederek Bursa'ya geri döndü. Osmanlı'da Ankara Savaşı'ndan sonra yaşanan Fetret Devri'ni sona erdiren Çelebi Sultan Mehmet'in her daim yanında olan Emir Sultan, devletin manevi kurucusu oldu. Vefat edince vasiyeti gereği cenaze namazı Ankara'dan gelen Hacı Bayram-ı Velî tarafından kıldırılmıştı. Vefatından sonra Osmanlı padişahları Bursa'ya her geldiklerinde mutlaka şeyhin türbesini ziyaret etmişlerdi. II. Bayezid ile Yavuz Sultan Selim bu ziyaretlerinde Emîr Sultan'ın sandukasının örtüsü altına girip uzun süre dua ederlerdi. Uzun boylu, güzel yüzlü, seyrek sakallı olan Emîr Sultan, on iki terkli taç üstüne yeşil imâme sarardı. Ömrünü derin bir zühd ve takvâ içinde ibadet ve irşatla geçirdiği rivayet edilir. Emîr Sultan'ın Bursa'da bulunduğu dönemde uzak yerlerde oturan dervişler yılda bir defa kafile halinde yola çıkarak onun duasını almaya giderdi. Bu ziyaretler bir gelenek haline gelmiş, 20'nci yüzyıla kadar devam etmişti. Bu geleneği Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir isimli eserinde Bursa'dan bahsederken her yıl bahar ayında büyük bir vatandaş kitlesinin toplandığını ve 'Erguvan Bayramı' yaptıklarını söyleyerek şöyle der: 'Ben Emir Sultan'ın bu rolünü çok seviyorum. Çünkü bizim iklimde gülden sonra bayramı yapılacak bir çiçek varsa o da erguvandır.' Yıldırım Bayezid'in kızı ve Emir Sultan'ın eşi Hundi Hatun tarafından İslam aliminin vefatı üzerine 15'inci yüzyılda yaptırılan Emir Sultan Camii, Bursa'nın doğusunda Uludağ'ın eteklerinde bulunuyor. Cami, Bursa camileri arasında en büyük kubbeye sahip. 1795 yılında tamamen yıkılan kubbesi, 1804 yılında 3. Selim tarafından yeniden yaptırıldı. 1855 depreminde oldukça zarar gören cami, II. Abdülhamid tarafından da onarılmıştı. Oldukça geniş bir avlusu olan Emir Sultan Camii, ziyarete gelenleri ilk olarak geniş bir avluda karşılıyor. Birbirlerine ahşap kemerlerle bağlanan 16 mermer ayağın taşıdığı revakla çevrelenen avlunun ortasında şadırvan, güneyinde cami, kuzeyinde türbe ve ahşap odalar yer alıyor. Emir Sultan Camii'nin hemen yanında yer alan türbede Emir Sultan, oğlu Emir Ali, eşi Hundi Hatun ve iki kızının kabirleri bulunuyor.

Emir Sultan kimdir?

EMİR SULTAN KİMDİR?