İslam ile şereflenen ilk kral: Necaşi Asheme

Habeşçe'de 'hükümdar' anlamına gelen ve Batı dillerinde 'negus' imlâsıyla yazılan negâsî kelimesinin Arapçalaşmış şekli olan necâşî, Habeş kralları için kullanılan bir unvandır. Arapça kitabelerde bunun karşılığı olarak 'melikü'l-Habeşe' ve 'melikü Aksum' unvanı yazılmıştır. Necâşî, Arap kaynaklarında özel isim olarak da geçmekle birlikte bu durum unvanın lakaplaşmasından kaynaklanır. Resûl-i Ekrem'in gıyabî dostluk kurduğu necâşînin adının Ashame olduğu bilinir. İslam öncesinde Arapların Habeş kralları ile ilişki içinde bulundukları, Kusayy'ın çocuklarından Hâşim veya kardeşinin Necâşî'den Habeşistan'da ticaret yapma imtiyazı elde ettiği ve bu imtiyazın uzun zaman onun ailesinde kaldığı bilinir. Ayrıca Abdülmuttalib ile Harb bin Ümeyye arasındaki bir anlaşmazlıkta Necâşî'nin hakemliğine başvurulduğu ifade edilir. Hayatı hakkında fazla bilgi bulunmayan Necâşî Ashame'nin tahta ne zaman çıktığı belli değildir. Bilinen husus, babası Necâşî Ebcer'in kardeşi tarafından tahttan indirilerek öldürüldüğü ve henüz çocuk yaşta olan tek oğlu Ashame'nin Arabistan'a gönderilerek Bedir yöresinde yaşayan Damreoğulları'ndan bir kişiye satılmış ve uzun süre orada kalmış olduğudur. Hz. Peygamber'in, Mekke'de eziyet gören Müslümanlara 'Orada ülkesinde hiç kimseye zulmedilmeyen bir hükümdar iş başındadır; gidin ve Allah içinde bulunduğunuz durumdan bir çıkış yolu gösterinceye kadar o doğruluk ülkesinde kalın' tavsiyesi üzerine, 615 yılında dördü kadın olmak üzere 15 kişi Habeşistan'a hicret etmişti. Bu ilk muhacirlerin Ashame tarafından iyi karşılanmasıyla bir yıl sonra daha kalabalık bir grup oraya gitti. Kureyşliler, sayıları artan bu muhacirlerin ardından Habeşistan'a bir heyet göndererek Necâşî Ashame'den onları iade etmesini istemişlerse de Necâşî, Kureyş heyetiyle Ca'fer bin Ebû Tâlib başkanlığındaki muhacirlerin temsilcilerini tartışmaya davet etmiş ve sonuçta Müslümanları davalarında haklı bularak misafirliklerinin devamına karar verdi. Onların Bedir Savaşı'ndan sonraki benzeri teklifini de tekrar geri çevirdi. Peygamber Efendimiz Hicret'in 7'nci yılı başında (Mayıs 628) Necâşî Ashame'ye, kendisini Damreoğulları'nın yanındaki kölelik günlerinden tanıyan Amr bin Ümeyye ed-Damrî ile iki mektup ve bazı hediyeler gönderdi. Bu mektuplardan biri Necâşî'yi İslam'a davet ediyor; diğeri ise ülkesindeki muhacirler arasında bulunan Ebû Süfyân'ın kızı Ümmü Habîbe ile nikâhının kıyılmasını ve onunla birlikte muhacirlerin Medine'ye gönderilmesini istiyordu. Daveti kabul eden Ashame İslam dinini kabul etti. Ümmü Habîbe'yi Resûl-i Ekrem'e nikâhladı ve muhacirleri iki yelkenli gemiyle geri yolladı. Bu arada Hz. Peygamber'e de bir çift mest, Mısır işi bir elbise, sarık, iç giysisi, üç tane kısa mızrak (kargı), bir yüzük ve bir katır hediye yolladığı bilinir. Ayrıca oğlu Erhâ 60 kişilik bir grupla ve ayrı bir gemiyle onlara refakat ederken (bu gemi batmış ve bütün yolcular boğulmuştur) 70 kişilik bir Habeş heyeti de muhacirlere katıldı. Resûlullah, Medine'ye gelen bu kişilere Yasin suresini okudu, kalplerinde oluşan İslam'a karşı sevgi üzerine de Maide suresinin 82'nci ayeti indi. Resûl-i Ekrem, Necâşî Ashame'nin muhacirlere gösterdiği sıcak ilginin bir karşılığı olarak bu heyete bizzat kendisi hizmet etti. Necâşî Ashame'nin Hz. Peygamber'i görmeden, herhangi bir mucizesine şahit olmadan uzaktan iman etmesi İslam âlimlerinin dikkat çektiği bir husus olmuş ve kendisi iman ve amelle ilgili bazı konularda delil olmak üzere örnek gösterilmiştir. Ashame 9 yılının Receb ayında (Ekim 630) vefat etti, bunun haberini Medineliler'e bizzat Resûl-i Ekrem vererek onun gıyabında Cennetü'l-bakī'da cenaze namazını kıldırdı. Resûl-i Ekrem'in Ashame'nin gıyabında cenaze namazı kıldırması da farklı görüşlerin tartışılmasına, dolayısıyla farklı uygulamalara yol açmıştır. Hattâbî gibi bazı âlimler meseleyi kişinin öldüğü yerde namazını kılacak kişilerin olmaması şartına bağlamış, Abdülvâhid bin İsmâil er-Rûyânî gibi diğer bazı âlimler de aynı şehirde bulunanların şehrin başka bir yerinde gıyabî cenaze namazı kılamayacaklarını belirtmiştir. Necâşî için kılınan namaz cenaze namazında tekbir sayısının dörtle sınırlanmasında da ilk örneği oluşturmuştur.

İslam ile şereflenen ilk kral: Necaşi Asheme

NECAŞİ ASHEME KİMDİR?