Modernite eleştirileriyle tanınan bir felsefe fakihi: Taha Abdurrahman

Taha Abdurrahman, 'İslam düşüncesinin ihyasına yönelik yüksek felsefi çabası, disiplinler arası yaklaşımın yanı sıra geleneksel birikimi dikkate alan kuşatıcı yöntemi' dolayısıyla Necip Fazıl Uluslararası Kültür Sanat Ödülü'ne layık görüldü. İslami esaslar üzerine bina edilmiş bir felsefe kurmayı amaç edinen Abdurrahman, kaleme aldığı eserlerde İslam âleminin karşılaştığı entelektüel ve yapısal sorunların temelinde yatan taklitçi modernliğe dikkati çekiyor. Küçük yaşlardan itibaren ilimle dolu bir çocukluk geçiren Abdurrahman'ın babası hafızlık eğitimi veren bir öğretmendi. Abdurrahman da onun yanında yetişiyordu ancak Fransız sömürgeciler tarafından bu eğitim yasaklanınca Cedide kentindeki El-Ayan ilkokuluna devam etti. Buna rağmen babası kendisine evde Kur'an ve fıkıh eğitimi vermeyi sürdürdü. Düşünce tarihine yön veren Müslüman filozoflar Dil felsefesi konulu doktorasını da aynı üniversitede tamamladı. Ülkesine dönerek 1970'li yıllardan itibaren Rabat Beşinci Muhammed Üniversitesi'nde mantık ve dil felsefesi dersleri okutan Abdurrahman bir yandan da 1985'de mantık konulu ikinci doktorasını yaptı. Batı zihninin Arap muadillerinden üstünlüğünün nedenlerini araştırmanın gençlerin görevi olduğunu düşünmesi sonucu gerçekleşti. Faslı düşünür 70'li yıllarda 'akıntıya karşı kürek çekmeyi' tercih etti. Yöntem olarak ahlak tezine dayanarak, batı felsefesine ahlaktan sapma eleştirisi getirdi. İslami usul üzerine kurulu, kavramları İslam ilim ve kültür mirasından alınan yeni bir felsefe inşa etme çağrısında bulundu. Abdurrahman felsefeyle tanıştıktan sonra bazı sorulara manevi cevaplar aramaya başladı. Bu da onu Kadiriye el-Budişişeyye (ülkedeki en büyük Sufi tarikatı) Zaviyesi'ne yöneltti. Bu nedenle 'sufi filozof' lakabıyla anılır oldu. Teoman Duralı'nın Felsefe Bilimin Odağında Metafizik kitabından 25 alıntı 📕 Abdurrahman, ahlaki değerlerden kaçınan modern Batı düşüncesini ve kendi kavramlarını üretmeden Batı terminolojisini kullanmaya çalışan Arap düşüncesini eleştirdi. Bunun Arap düşüncesini bir kısır döngüye soktuğunu savunuyor. İslami esaslar üzerine bina edilmiş bir felsefe kurmayı amaç edinen Abdurrahman, Bilgi Ahlaktan Ayrıldığında, Dini Amel ve Aklın Yenilenmesi ve Ahlak Sorunsalı adıyla Türkçeye çevrilen kitaplarında İslam âleminin karşılaştığı entelektüel ve yapısal sorunların temelinde yatan taklitçi modernliğe dikkati çekiyor. Ona göre modern dünya, insanların hayatlarında ve kendilerinden sonra gelecek nesillerin zihin dünyasında, yaşam pratiğinde büyük bir ahlaki boşluk oluşturmuştur. Bu ahlaki boşluk özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında zirveye ulaşmıştır. Bu sebeple de geç modernite döneminde dine dönüşün ilk tezahürü, ahlaka olan çağrının artmasıdır. Müslüman alimlerin çalışmalarında psikolojik boyutlarıyla 'irade' Ona göre, modernitenin ahlaki arızası benliklerde o denli köklü bir hal almıştır ki, onu Batılı modernitenin 'yüzeysel etiğiyle' düzeltmeye çalışmak boş bir çabadır. Zira onları bu ahlaki kriz noktasına getiren sistem bu yüzeysel ahlak sisteminin kendisidir ve bir sistemi değiştirmeden onun ortaya çıkartacağı sonucunu ileri sürmek yanlış ve geçersizdir. Taha Abdurrahman'a göre 'modern medeniyet bilgi medeniyeti olması açısından krizli, teknoloji medeniyeti olması bakımından hegemonik bir medeniyettir.' İslam dininin ahlakıyla ahlaklanan bir kimsenin hem akılla vasıflanması hem de ilimle donanması gerekliliğini teslim etse de modern bilgi tarzının aklın ve bilimin her sonucuna sorgulanmadan dâhil olmasını eleştirmiştir. İslam bilincini tazeleyecek 20 kitap 2020 Necip Fazıl Ödülleri'ne layık görülen Faslı Abdurrahman, İslami felsefenin önde gelen isimleri arasında yer alıyor. Dil felsefesi ve mantık felsefesi alanında iki doktora yapan ve pek çok bilimsel ödül alan Abdurrahman'ın mantık, felsefe, dil felsefesi, ahlak felsefesi ve modernite eleştirisi gibi konularda çok sayıda kitabı bulunuyor. 📌 Batı felsefesine 'ahlaktan sapma' eleştirisi getiren Abdurrahman, İslami esaslar üzerine bina edilmiş bir felsefe kurmayı amaç ediniyor. ------------------------------------------------------------------------------ ** Fikriyat.com'un ürettiği özel içeriklere ulaşmak için tıklayınız: https://www.fikriyat.com/fikriyat-ozel ***Podcast kayıtlarıyla İslam'dan fıkha, edebiyata, tarihe dair bilgiler içeren programları dinleyebilir ve güncel olayların tarihte yer alan örnekleriyle, edebiyattan sanata dair birçok içeriği de takip edebilirsiniz: https://www.fikriyat.com/podcast ***Dijital medyanın tüm mecralarında yer alan Fikriyat.com sosyal medyada da aktif olarak faaliyet gösteriyor: TWITTER: https://twitter.com/fikriyatcom INSTAGRAM: https://www.instagram.com/fikriyat/ FACEBOOK: https://www.facebook.com/fikriyat/ PODCAST'LER: https://www.fikriyat.com/podcast MOBİL UYGULAMASI https://play.google.com/store/apps/details?id=com.turkuvaz.fikriyat Ayrıntılı bilgi: https://www.fikriyat.com/kultur-sanat/2020/07/10/dijital-medyaya-yeni-bir-soluk-getiren-mecralar-fikriyatcom-ve-vav-radyo

Modernite eleştirileriyle tanınan bir felsefe fakihi: Taha Abdurrahman

PROF. DR. TAHA ABDURRAHMAN KİMDİR?