Ab-ı hayat nedir? Ab-ı hayat nerededir?

🔸 Âb-ı hayat; ölmezlik suyu, damlaları sonsuz hayat bağışlayan tatlı ve lezzetli su, bengi su anlamına gelir. 🔸 Efsaneye göre İskender-i Zülkarneyn ordusuyla bir memlekete uğramış. Orada kendisine ileride bir deniz olduğu, o deniz geçilince 3 ay süren karanlıklar ülkesinin başladığı ve bu ülkede ab-ı hayat olduğu söylenmiş. 🔸 İskender veziri Hızır'ı da yanına alarak denizi geçmiş ve zulumat (karalıklar) ülkesine varmış. Bu arada İlyas da yanlarındaymış. İskender'de karanlıkları aydınlatan iki mücevher ya da iki bayrak vermiş. Birini Hızır ile İlyas'a vermiş. 🔸 Hangisi suyu bulursa yekdiğerini haberdar etmek şartıyla ayrılmışlar. Hızır ile İlyas yorulunca bir pınar kenarına oturup karınlarını doyurmak istemişler. Hızır yanında getirmiş olduğu pişmiş balıkları çıkarmış. Pınardan elini yıkarken bir damla su balığa karışmış. 🔸 Balık o anda canlanıp suya karışmış. Hızır bilmiş ki ab-ı hayat budur, kana kana içmiş. İlyas'a da içirmiş. O sırada bunlara bir emr-i İlahi gelmiş ki bundan İskender'e söz etmesinler. 🔸 Bir rivayete göre de İskender'e haber vermek için pınardan ayrılmışlar ama tekrar aynı pınarı bulamamışlar. Böylece Hızır ile İlyas ölümsüzlüğe ermişler. 🔸 Kıyamete dek Hızır denizde, İlyas da karada sıkıntıya düşenlere yardım ederler ve her senenin 6 Mayıs günü İskender Seddi üzerinde buluşup Kabe'ye hacca giderek o yıl yapacakları işleri görüşürlermiş. 🔸 Doğu edebiyat ve efsanelerinde bu hikayenin varyantları çok rastlanmakla birlikte Batı'da da ab-ı hayat inancı vardır. Kur'an-ı Kerim'de de Zülkarneyn, Hızır ve İlyas dolayısıyla bu sudan bahsedilir. 🔸 'Bir vakit Mûsâ genç adamına, 'Ta iki denizin birleştiği yere varıncaya kadar yahut (bu yolda) senelerce yürümedikçe durup dinlenmeyeceğim' demişti. Her ikisi, iki denizin birleştiği yere varınca balıklarını (yoklamayı) unuttular. Balık denizde yolunu tutup gitmişti. Oradan uzaklaştıklarında Mûsâ genç adama, 'Yiyeceğimizi getir. Gerçekten şu yolculuğumuz yüzünden yorgun düştük' dedi. Genç, 'Gördün mü, dedi, o kayanın yanında konakladığımız zaman balığı unuttum! Onu sana söylemeyi bana unutturan, şeytandan başkası değildir.' Balık, şaşılacak bir şekilde denizde yolunu tutup gitmişti. Mûsâ, 'İşte aradığımız bu idi' dedi. Hemen izleri üzerine geri döndüler. Derken, kullarımızdan birini buldular ki ona katımızdan bir rahmet vermiş ve ona nezdimizden bir ilim öğretmiştik. 🔸 Mûsâ ona, 'Senin öğrendiğin doğruya ulaştıran bilgiden bana da öğretmen için sana tâbi olayım mı?' dedi. O kul, 'Doğrusu sen benimle beraberliğe sabredemezsin, (iç yüzünü) kavrayamadığın bir şeye nasıl sabredersin?' dedi. Mûsâ, 'İnşallah sen beni sabreder bulacaksın. Senin sözünden dışarı çıkmam' dedi. O da, 'Eğer bana tâbi olursan, sana o konuda bilgi verinceye kadar hiçbir şey hakkında bana soru sorma!' diye tembih etti. Bunun üzerine birlikte yürüdüler. Kıyıya ulaşıp gemiye bindikleri zaman o kul gemiyi deldi. Mûsâ, 'İçindekileri boğmak için mi onu deldin? Gerçekten sen çok kötü bir iş yaptın!' dedi. Kul, 'Ben sana, sen benimle beraberliğe sabredemezsin, demedim mi?' dedi.' (Kehf Suresi,60-72. ayetler) 🔸 'Kuşkusuz İlyâs da elçilerimizden biriydi. Kavmine, '(Şirk ve günahtan) sakınmayacak mısınız?' dedi; 'En güzel yaratanı, sizin de geçmişteki atalarınızın da rabbi olan Allah'ı bırakıp Baal'e mi taparsınız?' Ama onu yalancılıkla suçladılar. Bu yüzden, Allah'ın samimi kulları dışında, onlar mutlaka cehenneme konulacaklar arasında olacaklar. Onun hakkında, 'İlyâs'a selâm olsun!' ifadesini sonradan gelen nesiller arasında devam ettirdik.' (Saffat Suresi, 123-130. ayetler) 🔸 Zekeriyyâ, Yahyâ, Îsâ ve İlyâs'ı da (doğru yola iletmiştik). Hepsi de iyilerden idi. (En'âm Suresi, 85. ayet) 🔸 Bu suyun bulunduğu zulumat ülkesini İbrahim Hakkı 6 ay gece, 6 ay gündüz olan Kuzey Kutbu olarak belirler. Taberi ise Azerbaycan'ın kuzeyinde bir yer olarak gösterir. 🔸 Orta Çağ'da da yeryüzünde, bilinen yerlerin dışındaki kısımlara zulumat adı verilirmiş. 🔸 Ab-ı hayat efsanesi halk hikayesine ve folklorumuza da girmiştir. Köroğlu destanında anlatıldığına göre Köroğlu, avladığı kuşu bir gölde yıkarken kuş canlanır. 🔸 Köroğlu bunu babasına haber vermeye gider. Geri döndüğünde göl bin parçaya bölünmüş ve Bingöl olmuştur. 🔸 İlahi aşk anlamında tasavvufi bir sembol olarak kullanılan ab-ı hayat, ledün ilminden kinayedir. 🔸 O, mürşid-i kamilin, hayvani hayat yaşan insan aklını dirilten sözleri ve nazarıdır. 🔸 Ledün ilmi: 🔸 Sadece insanların bilmediği ve Allah'ın seçtiği kullarına bahşettiği bir sır ve gayb bilgisi yöntemidir. Kur'an'da Hz. Musa'nın Hz. Hızır ile yolculuklarının anlatıldığı ayetlerde Hızır'a verilen ilimden 'ledün' olarak bahsedilmiştir. 🔸 Edebiyatımızda geniş bir kullanım alanı bulan ab-ı hayat mazmun, manevi neşeyi, aşk ve irfanı karşılar. Şiirde ince ve saf söz olarak kullanılır. 🔸 Bazen şairler şiirlerin, ab-ı hayata benzettiği olur. Bu mazmun İskendernamelerde geniş şekilde yer alır. 🔸 Ab-ı hayat olmayacak kısmet ey gönül Bin yıl gerekse Hızr ile seyr-i Skender et (Zeynep Hatun) 🔸 Abıhayat içmek: Gençleşmiş, dirilmiş anlamında kullanılır. Büs-ı la'lin şöyle sirâb-ı zülâl eyler beni Kim gören âb-ı hayat içmiş hayal eyler beni (Nedim) O halde âb-ı hayat içmiş olmalısınız. (Ömer Seyfeddin)

Ab-ı hayat nedir? Ab-ı hayat nerededir?

1 KELİME