Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Mahur Beste romanı hakkında 10 bilgi

📚Mahur Beste Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 1944'te Ülkü dergisinde tefrika edilirken yarım kalan, daha sonra yazarın tamamlayamadığı, ölümünden sonra basılan ilk romanıdır. Eser ilk kez 1975'te basılmıştır. 'Cahilsin, okur öğrenirsin. Gerisin, ilerlersin. Adam yok, yetiştirirsin. Paran yok kazanırsın. Her şeyin bir çaresi vardır. Fakat insan bozuldu mu, bunun çaresi yoktur.' Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız 📌Roman, II. Abdülhamid döneminde geçmektedir. Baş kahraman Behçet Bey'in yaşlılık günlerinden başlayan ve hayatına girmiş kişiler çevresinde genişleyerek geçmişe uzanan bir kurguyla düzenlenmiştir. Eser son yüzyıl Osmanlı ilmiye sınıfının hikayesi olarak değerlendirilmiştir. 📌Romanda Abdülhamid ile Abdülaziz yönetiminde ve aynı çevrede yaşayan; farklı eğilim ve karakterlere sahip insanların ortak hayatı anlatılır. Türk edebiyatının 20. yüzyıldaki temel konusu olan Doğu- Batı çatışması da Mahur Beste romanında da yer almıştır. '...Sen bir medeniyetin iflası nedir, bilir misin? dedi. İnsan bozulur, insan kalmaz; bir medeniyet insanı yapan manevî kıymetler manzumesidir.' 'Bir huzursuzluğun romanı: Huzur' Behçet Bey'in hayat öyküsü 📚Abdülhamid'in saltanat döneminde yaşayan Behçet Efendi, devrin hatırı sayılan zenginlerinden olan İsmail Molla Bey'in oğludur. İsmail Molla Bey çevresindekileri kendine hayran bırakan, iradeli, zaafsız ve musikişinas bir kimsedir. Böyle bir babanın karşısında zayıf kişiliği ile silik ve güçsüz duran Behçet Bey; konaklara özgü eğlencelere uzak, kadınlara karşı ezik, musikiye karsı ilgisizdir. Hayatına yön vermek için çaba sarfetmez. Kendini kitap ciltlemek, saat tamir etmek gibi işler ile meşgul ederek insanlardan ayrı ve uzak, eşyaların doldurduğu ve oyaladığı bir hayatın içine hapseder. 📚'Çocuğun tabiatındaki pısırıklık ve zavallılığın' annesinden ve dadısından aldığı yanlış terbiyeden kaynaklandığına inanan İsmail Molla Bey, kendine benzemeyen oğlunu sevmez ve ilgisini üzerinden çeker. Padişahın fermanı ile Mekke'ye giden İsmail Molla Bey'in ardından kelemlerde çalısan, münferid başarıları takdir toplayan Behçet Bey, Ata Molla Bey isminde saray eşrafından bir kisinin kızı ile -Atiye Hanım- evlenir. 📚Bu evlilik 'İrade-i Seniyye' ile gerçekleştiği için ne Atiye Hanım ne Ata Molla Bey, Behçet Bey'i sevmezler. Kendisini sevmeyen insanlar içinde çocukluğunda edindiği cilt işleri, saat tamiri gibi alışkanlıklarını sürdüren Behçet Bey; önce babasını sonra kızını karısını kaybedince, sürekli gördüğü rüyalar, ciltlenmiş kitaplar ve hangi zamanı gösterdiği bilinmeyen saatler arasında ömrünün kalan günlerini geçirmeye devam eder... 'Fikirlerimiz, onları taşıyacak kudrette olduğunuz nispette bizimdirler.' Ahmet Hamdi Tanpınar kimdir? Ahmet Hamdi Tanpınar'ın hayatı… 📌Roman hakim/ilahi bakış açısıyla yazılmıştır. Bu teknik yazara pek çok imkan sağlamıştır. Hakim bakış açısı dışarıdan bir gözle tüm detayları bilen ve ona göre kurguyu oluşturan bakış açısı türüdür. Kahramanın duygu ve düşünceleri, aklından geçenler ise roman içerisinde iç monolog tekniğiyle aktarılmıştır. 'Hayır. Burada her şeye bu kadar basit bir gözle bakan insanların arasında yaşamak bana güç gelecek. Bunlar için ölüm, hayat, günün her hadisesi, saadetler ve felaketler o kadar tabii şeylerdi ki… Hâlbuki ben, bir masalı olan adamdım.'' Ahmet Hamdi Tanpınar romanlarının gizli kahramanı: Zaman 📌Ahmet Hamdi Tanpınar'ın yazdığı dört romandan üçü, kendi içlerinde bir 'nehir roman' olarak değerlendirilir. Nehir roman: Tek başlarına okunabilecek, ama belli başlı özellikleriyle birbirlerine bağlanan romanları ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. 📌Tanpınar'ın Mahur Beste, Huzur ve Sahnenin Dışındakiler romanları arasında da böyle bir ilişki vardır. Bu üç eser, kendi içlerinde okunup anlaşılabilecek kitaplar olsa da her üç romanda da karşımıza çıkan bazı ortak karakterler, temalar ve motifler bulunur. 'Istırap insanoğlu için gündelik ekmek, ölümse sadece bir kaderdi, ikisinden de kaçınılmazdı. Asıl dava, derin bir şekilde yaşamak ve kendi kendisini gerçekleştirmek, ölümlü hayata şahsi bir çeşni vermekti.' Sahnenin Dışındakiler romanı hakkında 10 soru 10 cevap 📌Mahur Beste romanına bakıldığında ilk etapta anlatılan Behçet Bey'in hayatıdır. Fakat romana yalnızca Behçet Bey'in hayatını anlatıyor demek oldukça yetersiz bir değerlendirme olacaktır. 📌Behçet Bey çerçevesinden imparatorluk topraklarında yer alan çeşitli insan profilleri roman içerisindeki rollerini almıştır. Tanpınar, Mahur Beste'de modernleşme tarihimizde geleneksel kimlikleri parçalayan ilmiye sınıfına ait üç kişiyi karşımıza çıkarır: İsmail Molla, Ata Molla ve Sabri Hoca… Bu üç karakter Tanzimat sonrası Osmanlı toplumunun bir portresi niteliğindedir. Dini eğitim almış üç aydının medeniyete dair düşünceleri romanda önemli bir bölümü içermektedir. 📌Bu şahısların varlığı romanı, Behçet Bey'in yaşam öyküsü olmaktan çıkararak medeniyet değişiminde yaşanan sorunlara, daha geniş bir perspektifle bakabilmeye olanak sağlamıştır. 'Kendi eliyle çalışmak ruhu tasfiye eder, insanı Allah'a yaklaştırır. Dikkatini elindeki işe verirsen temiz kalırsın.' 📌Tanpınar'ın birçok eserinde olduğu gibi Mahur Beste de klasik musikimize ait unsurlarla örülüdür. Bireyin özünü keşfetmesini sağlayan musiki romanın bel kemiğini oluşturur. Tanpınar romanında genel olarak musikinin farklı kültürleri birbirlerine bağlayan yönüne atıfta bulunmuştur. 📌Ayrıca Doğu musikisi üzerinden, medeniyetimizin duyuş ve düşünüş tarzına da değinmiştir. Tanpınar musikiyi kültürü ve değerleri tamamlayan bir unsur olarak görmüştür. 'Herkes gibi maddesiyle gezinen bir insan olduğunuz halde bir rüyaya benziyorsunuz. Belki de hayatınızı doğru dürüst yaşamadığınız için bu tesiri yapıyorsunuz.' 'Bu romanı büyük bestekarımız Eyyübi Bekir Ağa'nın ruhuna ithaf ediyorum.' 📌Roman Lâle Devri'nin ünlü hânende ve bestekârlarından Eyyübi Ebubekir Ağa'ya ithaf olunmuştur. Eyyübi Bekir Ağa'nın da Mahur makamında bir bestesi bulunmaktadır. Bu nedenle ilk bakışta Ahmet Hamdi'nin bu besteden etkilenmiş olduğu düşünülmektedir. 'Gittin emma ki kodun hasret ile canı bile 📌Mahur Beste, Ebubekir Ağa'nın diğer bestelerinde değişik bir form olarak kullanılmanın yanı sıra, sadece bu adla efsaneleşmiş bir beste olarak da vardır. 📌Ancak romandaki Mahur Beste, romanın kurmaca karakterlerinden Talat Bey'in yazdığı, Neşati'nin; 'Gittin amma ki kodun hasretle cânı bile İstemem sensiz olan sohbet-i yârânı bile' gazelinden oluşturulmuş muhayyel bir beste olarak anlatılır. 📌Tanpınar'ın romanında bestekârına ithaf etmiş olduğu bu beste 'Bir âfet-i meh-peyker ile nüktelerim var' sözleriyle başlayan ve Ebubekir Ağa'nın başyapıtı sayılan bestesidir. 'Kitaplar, sevginin birleştirici bir şey olduğunu yazıyorlardı. Evet, kitaplar ne derse desin, dünya ikiye ayrılıyordu.' 📌Edebiyatta sıklıkla karşımıza çıkan baba-oğul ilişkisi teması, Mahur Beste'de geniş bir yer tutmuştur. Bu motif pek çok edebiyatçı tarafından da farklı şekillerle işlenmiştir. Baba-oğul ilişkisi bilhassa edebiyatımızda kuşak çatışmalarını gözler önüne sermek bakımından elverişli olmuştur. Baba oğul olan İsmail Molla Bey ile Behçet Bey'in birbirlerine karşı bakış açıları değişen sosyal yaşantı içerisinde kuşakların birbirlerini konumlandırdığı noktaya da temas etmektedir. Aynı zamanda bu ilişkinin psikolojik temelleri de mevcuttur. 📌İsmail Bey, mağrur ve atılgan biridir, güçlü bir karakter olmaması sebebiyle kendisine benzemeyen oğluna içten içe kızgınlık besler. Behçet Bey babasının aksine silik, babasının otoritesi karşısında kendi kimlik ve benliğini oluşturamamış bir karakterdir. Hayatı boyunca baba tahakkümü altında ezilmiştir. İsmail Molla, Tanzimat'tan sonra medeniyet krizini atlatamayan aydın tipini de simgeler. 'Sevginin, merhametin eşiğini atlayanlar, ıstırabın gömleğini de kendiliğinden giyinirler. Acımak, söylendiği kadar kolay bir şey değildi. İnsanın her tattığı şey, içinde bir bıçak gibi çalışıyordu.'

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Mahur Beste romanı hakkında 10 bilgi

MAHUR BESTE