Arapçadan Osmanlıcaya geçen kelimeler ve anlamları

◾ Acemi: Osmanlıca ve günümüz Türkçesinde 'tecrübesiz, toy, çömez' manalarında kullanılan acemi kelimesi Arapçada Arap olmayan, yabancı, Acem, Fars anlamlarında kullanılır. Unutulmaya yüz tutmuş 20 Osmanlıca kelime ◾ Aleyh: Arapçada aleyh kelimesi 'onun üzerine, ona' anlamlarında kullanılır. Osmanlıcada Arapça anlamından farklı olarak 'onun zıddına, ona karşı, onun kötülüğüne, zararına' anlamlarına gelecek şekilde kullanılır. ◾ Cebin: Arapçada alın, ön cephe, gözle kulak arasının üstündeki yer anlamına gelir. Osmanlıcada bu anlamların dışında; 'korkak, yüreksiz, alçak' gibi manalarda da kullanılmıştır. 📌Dünyanın en zengin dillerinden biri olan #Osmanlı Türkçesinde, Arapça ve Farsçadan alınan birçok kelime mevcuttur. Zaman içerisinde bu kelimelerin anlamları değişse de günümüzde sıklıkla kullanılmaya devam edildi.https://t.co/aRSZvDQvKP — Fikriyat (@fikriyatcom) February 16, 2021 ◾ Al: Arapçada 'sülale, hanedan aile, düzen' anlamına gelir. Osmanlıcada bu anlamlardan farklı olarak; 'kırmızı' manasına gelecek şekilde de kullanılır. Peygamber Efendimizin hadislerini okumak için tıklayın ◾ Su-i ikast: Arapçada bir tamlama olan bu ifade 'kötü niyet, hırsızlık, ara bozuculuk, gasb, yol kesme ve benzeri her türlü suça teşebbüs' gibi geniş bir anlam taşır. Osmanlıcada ise 'önemli bir kimseyi öldürme veya öldürmeye teşebbüs, birinin gizlice canına kıymaya, kötülük etmeye kalkışma; bir devlet büyüğünü veya önemli bir kişiyi plan kurarak öldürme' gibi anlamlara gelir. ◾ Mağrib: Arapçada 'akşam namazı, gurup vakti veya yeri, güneşin battığı yer' anlamına gelir. Osmanlıcada ise 'batı tarafında olan memleketler; Afrika'nın Mısır ötesindeki şimal (kuzey) kısmı, İspanya, Portekiz' anlamlarında kullanıldı. ◾ Macera: Arapçada 'cereyan eden olumlu-olumsuz, olağan-olağanüstü, sıradan- sıra dışı her şey' anlamlarına gelir Osmanlıcada ise 'heyecanlı, ilginç, sıra dışı her şey, sergüzeşt, serüven' anlamlarında kullanılmaktadır Fikriyat e-kitap uygulamasında yer alan kitaplara ulaşmak için tıklayın ◾ Evliya: Arapçada çoğul olarak kullanılan ve 'velîler, velayet ve keramet sahibi, hakka yakın adam' anlamlarına gelir. Veli kelimesinin çoğulu olan 'evliya' sözcüğü Arapçadan Türkçeye geçerken anlamını yitirerek 'keramet sahibi, veli insanlar, bir çocuğun her türlü hareketinden ve halinden sorumlu kimse' olarak kullanıldı. ◾ Ceza: Arapçada, edilen mukâbele, ukûbet, azâb cürüm, kabahat ve cinayet sahibine gerek dünyada ve gerek ahirette kötülüğe anlamlarına gelir. Osmanlıcada ise anlam daralmasına uğrayarak sadece kötü karşılığa delalet etti. Kelimelerin kökenini nasıl anlarız? ◾ Ulema: Bu kelime Arapçada çoğul olarak kullanılır ve 'ilim sahipleri ilmiye sınıfına mensup olanlar, alimler, bilginler' anlamına gelir. Bu sözcük Osmanlıcada tekil anlama gelecek şekilde 'alim, bilgin' olarak kullanıldı. ◾ Usül: Arapça'da çoğul olarak kullanılan bu kelime 'kökler, temeller, dipler, esaslar ' anlamına gelir. Osmanlıcada ise tekil anlama gelecek şekilde 'asıllar, kökler, bir ilmin veya teniğin asıl mevzuundan önce öğrenilmesi gereken esas, başlangıç bilgi, başlangıç' olarak kullanıldı. ◾ Vukuat: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime 'olan bitenler, polisi ilgilendiren hadiseler' anlamına gelir.Osmanlıcada ise tekil anlama gelecek şekilde kullanılmıştır. İbn-i Haldun'dan yaşama dair 40 öğüt ◾ Tenzilat: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime 'indirimler' anlamına gelir.Osmanlıcada ise tekil anlama gelecek şekilde 'fiyat indirme' olarak kullanılmıştır. ◾ Melaike: Arapça'da çoğul olarak kullanılan bu kelime 'nezd-i ilahiye bulunan ruhaniyyûnun her biri' anlamına gelir. Osmanlıcada ise tekil anlama gelecek şekilde kullanıldı. ◾ Fukara: Arapça'da çoğul olarak kullanılan bu kelime 'fakirler, yoksullar, muhtaçlar' anlamlarına gelir. Osmanlıcada tek bir kişiyi niteleyecek şekilde 'fakir, yoksul' anlamlarında kullanıldı. Fikriyat'ta yer alan tüm podcastlere ulaşmak için tıklayın ◾ Evlad: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime 'çocuklar, sülale, nesil' anlamlarına gelir. Osmanlıcada tek bir kişiyi niteleyecek şekilde 'çocuk' anlamında kullanıldı. ◾ Etraf: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime 'yanlar, uçlar, kıyılar, cihetler'anlamlarına gelir. Osmanlıcada tekil anlama gelecek şekilde kullanıldı. ◾ Akran: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime 'birbirlerine derece, sınıf, liyâkat ciheti ile benzeyenler, arkadaşlar, eş ve benzer olanlar, yaşıtlar' anlamlarına gelir. Osmanlıcada tekil anlama gelecek şekilde 'arkadaş, yaşıt' olarak kullanıldı. ◾ Elbise: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime 'giyecekler, elbiseler, kılıklar, kıyafetler' anlamlarına gelir. Osmanlıcada tekil anlama gelecek şekilde kullanıldı. ◾ Ahlak: Arapçada çoğul olarak kullanılan bu kelime, Osmanlıcada tekil anlama gelecek şekilde 'yaratılıştan gelen özellik; karakter, yapı, mizaç, kişilik' anlamlarında kullanıldı. Dua nedir? Peygamberimizin ve ashabının duaları