Cemil Meriç'ten 25 alıntı

İnsan bu dünya üzerinde bir mahpustur. Dünya zindanından bilgi sayesinde kurtulabilir ancak. Hazzın kölesi olan ruh, akla düşman kesilir. Kimi karacahil, kimi allame, kucakladığı kitaplar da hem biçimce, hem değerce çeşitli. Gönlü inşâ eden inançtır. Ama inancı yaratan da gönül değil mi? Akıl, kör adamın elindeki asaya; ilham, gözü gören adamın elindeki meşaleye benzer. İnananlar topluluğunu kaynaştıran olaylarda iman söz konusudur. Kitap bir limandı benim için. Kitaplarda yaşadım. Ve kitaplardaki insanları, sokaktakilerden daha çok sevdim. Şahikalara tırmanmak çok yorucu ama böyle yorgunlukları göze almadan, ne İslamiyet'i kavrayabiliriz ne de İslam'ın dünya görüşünü. Kitaplarda, çalışan insanların izlerini arazız. İzlerini ve derslerini. Böyle bir düzene uymak istiyoruz. Çünkü muhatabımız mutlu bir azınlık değil, geniş kalabalıklardır. Kur'an bir hendesî güzellikler hazinesidir. Tabiat, Allah'ın âyetleridir. Müminlere düşen, bu ayetleri temaşa etmektir. Karanlık günlerde yaşıyoruz. Aklı olanlar, böyle zamanlarda susar. Avrupa bazen aklı göklere çıkarmıştır, bazen cinneti... Bir zamanlar aklı tanrılaştıran hümanist Avrupa, oyuncağını sefil bir paçavra gibi tekmelemektedir. Hayali ortadan kaldırın ne kalır? Bütün ümitlerimizin temeli: Dil. O istikrara kavuşmaz ve gelecek nesillere bütün kemâliyle aktarılamazsa, yazdıklarımızın yarınından nasıl emin olabiliriz? Yalnız gönülden gelen ilhamlar hakiki ilhamlardır. Fâniliğini düşünmeden bâkiye asi olan insana akıllı denebilir mi? Avrupa karanlıklardan kurtulmak için Arapça öğrenmek zorundaydı. Yalnız İbn Sina, İbn Rüşd ve Biruni gibi islâm dâhilerini okumak için değil, eski medeniyetlerin fikir hazinelerinden yararlanmak için de Arapçaya ihtiyaç vardı. Kısaca İslâm dünyası bütünüyle cihan kültürünün tek varisiydi o devirlerde. Nitekim yazı dünyası da 'ülkelere' bölünmüştür: Allameler hafızaya dayanır; filozoflar akla; sanatçılar ise zevke hitap eder. Hakikati imanın dışında arayanlar karşılarında abesi buldular. Yaşayan her kültür, yabancı kültürlere kapalıdır. Yalnız kendi kendini anlayabilir, yalnız kendi insanları tarafından anlaşılabilir. İslam dünyası şimdiye kadar kucağında yaşadığı âlemi tanımak ihtiyacında değildi. Şimdi, modern ilimlerin meydan okuyuşu ile karşı karşıyadır. Böyle bir çağda yan tutmak büyük hatadır. İnsan bu dünya üzerinde bir mahpustur. Dünya zindanından bilgi sayesinde kurtulabilir ancak. Bütün bir denizi birkaç damla su ile tanıtmaya çalışmak küstahlıktır. Dâvanın özü, kendini aşma diyalektiği. Cemil Meriç'in Işık Doğudan Gelir kitabını incelemek ve satın almak için tıklayın.