Dünya edebiyatına getirdikleriyle öncü olmayı başaran 10 edebi eser

Dünyanın bilinen ilk romanı: Murasaki Shikibu / Genji'nin Hikayesi Murasaki Shikibu'nun, doğum ve ölüm tarihleri gibi gerçek adı da bilinmemektedir. Murasaki, büyük ün kazandığı romanı Genji Monogatari'deki kadın kahramanlardan birinin adıdır, Shikibu ise babasının unvanıdır. Japon edebiyatının en ünlü klasik romanı sayılan Genji Monogatari'den başka, Murasaki Shikibu'nun 128 şiirini topladığı bir eseri ve 1008-1010 yılları arasında yazdığı bir günlüğü vardır. Murasaki Shikibu'nun Günlüğü'nde canlı bir şekilde anlatılan dönemin saray yaşamı ve törenlerin yanı sıra hakkında çok az bilgiye ulaşılan bu ünlü yazarın yaşamına dair önemli ipuçları da yer alır. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız… Dünya edebiyatındaki ilk realist roman : Gustave Flaubert / Madame Bovary Gustave Flaubert, 1857'de yayımlanan ve kamuoyunda hayat-edebiyat ekseninde ciddi tartışmalar yaratan ilk romanı Madame Bovary'den insanın bilmeyle olan derin mücadelesine odaklanan ancak tamamlayamadığı son romanı Bouvard ile Pécuchet'ye her romanında farklı yollar deneyen 19. yüzyılın en yenilikçi klasiklerinden biridir. XIX. yüzyıl taşra burjuvazisinin yaşamını gerçekçi bir bakış açısıyla sergileyen, ilk yayımlandığında ahlak dışılık suçlamasıyla dava konusu olan Madam Bovary, hem edebiyatta yeni bir çağ açmış hem de eskidikçe yenileşen, yaşlandıkça gençleşen pek az romandan biri olarak günümüze ulaşmıştır. Deneme türünün kurucusu : Montaigne Michel de Montaigne, 'Kendini tanı' ve 'Ne biliyorum?' gibi temel sorularla yola çıkarak bir insanda insanlığın bütün hallerini yoklayan 'deneme' türünün isim babasıdır. İlk polisiye hikaye: Edgar Allan Poe / Morgue Sokağı Cinayetleri Binanın dış kapısı açık olduğundan ziyaretçimiz zili çalmadan içeri girmiş ve merdivenden birkaç adım çıkmıştı. Ama şimdi sanki kararsızlığa düşmüş gibiydi. Hemen ardından indiğini duyduk. Dupin hızla kapıya yönelmişti ki, adımların tekrar yukarıya yöneldiğini işittik. İkinci defa geri dönmedi, kararlılıkla yukarı ilerledi ve dairemizin kapısını çaldı. 'Girin,' dedi Dupin, neşeli ve içten bir sesle. Dünya edebiyatındaki ilk modern roman : Cervantes / Don Kişot Don Kişot'u bilirsiniz, hani şu ince-uzun, sakallı, şövalye romanları okuya okuya sonunda şövalye olmaya özenen roman karakteri. Dulcinea del Toboso'ya aşıktır, kendi gibi zayıf, çelimsiz Rocinante adlı bir atı vardır. Seyisi-yardımcısı-dostu Sanço Panza ile atışır sık sık. İşte yeldeğirmenlerine savaş açan bu aşık, yaşlı şövalye, Miguel de Cervantes Saavedra'nın yazdığı bu romanın başkahramanıdır. Bilinen ilk fabl örneği: Beydaba / Kelile ve Dimme Evvel zamanda bir baba yaşlanınca üç oğlunu karşısına almış ve onlara şu öğütte bulunmuş: 'Oğullarım!' demiş. 'Âdemoğlu dünyada üç şeyin peşinden koşar: Geçim, mevki ve ahiret hazırlığı... İşte bu üç şeyi elde etmek için dört yol vardır: Birincisi parayı en güzel yoldan kazanmak, ikincisi kazanılan şeyi güzelce korumak, üçüncüsü onu meyvelendirmek, dördüncüsü ise onu yaşamaya yarayacak, akrabayı ve arkadaşları sevindirecek biçimde harcamak ve böyle kazanılan şeyden ahirette de faydalanmak…' İşte Beydeba'nın şu ibretli sözlerini okuyanlarımız bu satırları bir yerlere kaydetsinler, hatta nakışlayıp süsleyip duvarlarına assınlar. Bakın, hiç eskimemiş, asırlardır ayakta duruyor ve tazeliğini koruyor. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız… Dünyadaki ilk kadın romancı: Aphra Behn Bu kitap, İngiliz edebiyatının 'ekmeğini yazarak kazanan' ilk kadın yazarı Aphra Behn'e ait. 'Oroonoko, Jean-Jacques Rousseau'nun yaygınlaştırdığı 'soylu vahşi' temasını işler. Genç kızın dedesi, gençlerin birleşmelerini engeller, kızı köle olarak sömürgecilere satar. Derken, Oroonoko da köle tüccarlarının eline düşer. Tutsak yaşamaya katlanamayan Oroonoko'nun önderliğinde, köleler efendilerine karşı başkaldırırlar... Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız… Dünyada bilinen en eski destan: Gılgamış Destanı Yaşam sevgisi, yiğitlik gibi konuların işlendiği bu destan, diğer destanlar gibi insanoğlunun ölümsüzlük arayışının kanıtlarından biridir. Gılgamış Destanı, insanoğlunun ilk yazınsal ürünü, ilk başyapıtıdır. Gılgamış Destanı'nın yazıldığı tahmin edilen zamanlarda ağaçlara, suya, ateşe, canlılara kısacası doğaya ayrı bir saygı duyulurdu. Ağaçların konuşabilme yetilerinin olduğuna inanılan kadim zamanlarda kutsal sayılan ağaçlar da vardır. Birçok mitolojide benzer hikâyelerin işlenmesi de dikkat çekicidir. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız… Bilinen ilk masal anlatıcısı: Aisopos(Ezop) / Ezop Masalları Aisopos , yoksul bir ailenin çocuğu olduğuna inanılan Aisopos bilinmeyen bir nedenle esir düşüp köle tüccarları tarafından satılmıştır. Zekâsı ve mizah yeteneği ile sahibinin takdirini kazanmış, söylediği masallar sayesinde özgürlüğünü kazanmıştır. Edebiyat eserlerinin genellikle manzum olarak verildiği bir dönemde bu masallar nesir olarak söylenmiştir. Aisopos masallarını ilk kez derleyip kitaplaştıran, İskenderiye Kütüphanesi'nin kurucusu Atinalı filozof Dimitrios Falireas'dır. Bu eserden geriye hiçbir iz kalmamıştır. En meşhur ardılı ise La Fontaine'dir, 12 kitapta topladığı 238 masaldan 124'ünde büyük oranda Aisopos'tan esinlenmiştir. Delphoi kehanetlerini sahtekârlık olarak niteleyen Aisopos, rahiplerin iftirasına uğramış, hırsızlıkla suçlanarak ölüme mahkûm edilmiştir. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayınız… İlk Gotik roman: Horace Walpole / Otranto Şatosu 'Gotik' terimini edebiyat alanında ilk kullanan kişi olarak bilinen Walpole, 1764'te kendi özel basımevinde hazırladığı Otranto Şatosu'nun toplumda nasıl karşılanacağını kestiremediği için, kitabı XVI. yüzyıldan kalma İtalyanca eski bir el yazmasının çevirisi olarak sundu. İlk baskının kapağında 'Otranto Aziz Nicholas Kilisesi Kilise Heyeti Üyesi Onuphrio'nun yazdığı İtalyanca aslından William Marshal tarafından çevrilmiştir' ibaresi vardı. İkinci baskıdaysa ne çevirmen adı vardı, ne de yazar.

Dünya edebiyatına getirdikleriyle öncü olmayı başaran 10 edebi eser

Murasaki Shikibu'nun Günlüğü - Murasaki Shikibu