Bilge Şair Sezai Karakoç’a ediplerin gözüyle bakmak

❇ Şairin Mülkiye'den arkadaşı Cemal Süreya'nın gözünden bakalım Sezai Karakoç'a. İkisinin de ortak noktası azımsanamayacak kadar çok. İkisi de parasız yatılı, ikisi de doğudan, ikisi de şiir yazıyor ve ikisi de zeki adamlar. Siyasi ve dini eğilimleri farklı olsa bile onlar aynı yolda akan iki ırmak gibi edebiyatımızı beslediler. ❇ 'Bulgucu adam. Belki de ülkemizde tek bulgucu. Çok daha yetenekli bir Mehmet Akif'in tinsel görüntüsüyle Necip Fazıl'ınkini iç içe geçirin, yaklaşık bir Sezai Karakoç fotoğrafı elde edebilirsiniz.' (Cemal Süreya, 99 Yüz) Sezai Karakoç şiirinde ölüm ❇'Türkiye'de, özellikle sağın, özellikle de mukaddesatçı kesimin içinde yalnız. Bir başına. Hiçbir ortaklığa girmez. Dışarıda ve yukarıdadır. Düşüncesini de, öfkesini de hemen ortaya koyar. Ama yalnız olması yalnız kalma anlamında değil, diyorum. Yapısı öyle.' (Cemal Süreya, 99 Yüz) ❇ Cemal Süreya, çeşitli isimlerle yayımladığı en son '99 Yüz' ismini alan kitabında Sezai Karakoç için şu an okuduğunuz satırları kaleme alıyor. Sezai Karakoç'un hayata bakış açısı, karakteri ve edebiyatmızdaki etkileri bakımından hem uzak hem de çok yakın bir perspektifle ele alıyor. ❇ 'Özellikle Karakoç, bence, yaşama konumu olarak da tek ve benzersiz bir kişi. Tek ama, 1960'tan bu yana mukaddesatçı kesimde boy gösteren sanatçı ve yazarları en çok o etkilemiş. İsmet Özel bile yeni yöneliminde ilk onu aramıştı. Özdenören kardeşler Anadolu'ya Kafka yaratıkları salarken ondan ışık almışlardı.' Cemal Süreya, 99 Yüz ❇'Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde birinci sınıf öğrencisiyken kendisine asistanlık önerilmiş, ama kabul etmemiştir. ❇Diriliş Yayınevi de sahibine benziyor. Yalnız Karakoç'un kitapları basılır bu yayınevinde. Dışarıya karşı bağnaz değil. Her şeyi tartışabilirsiniz. Kimseyi küçük düşürmez. Ama bazı kişileri büyük düşürdüğü olmuştur. En ilkelle en modern arasında durur.' (Cemal Süreya, 99 Yüz) Sezai Karakoç'tan 100 Alıntı ❇'Maliye Müfettiş Yardımcısı ve Gelirler Kontrolörü olarak Türkiye'yi dolandı. Bakarsın Arapkir'de, bakarsın Karaköse'de.' ❇Zaman zaman kaybeder. Ama rövanşı mutlaka alır. Sultanahmet Camii'nin külliyesinde dergi çıkardı. Öyle bir Müslüman ki Marx da bilir, Nietzsche de bilir, Rimbaud da bilir. Salvador Dali de sever. Nâzım da okur. Sıkışmış, sıkıştırılmış deha. Alçakgönülle katı yüksek uçuyor.' (Cemal Süreya, 99 Yüz) ❇Okul anılarından, iş hayatından bahseden Süreya ilerleyen satırlarda Sezai Karakoç'un yayıncılık hayatı ve entelektüel birikimine dikkat çeker. Sezai Karakoç'un dehasına alçakgönüllüğüne vurgu yapan Cemal Süreya şairlik ve gazetecilik dönemlerinde bulundukları mekânlardan komşu olduklarından ve görüşememelerinden şikayet eder… ❇'Milliyet Yayınevi'nde, pencereden bakıyorum. Yerebatan'a uzanan caddenin üzerinde bulunan şu karşıki binanın üst katında Sezai Karakoç oturuyor; penceresi görünmüyor; ama işte orda. Ne tuhaf, bu kadar yakındayız da bin yılda bir görebiliyoruz birbirimizi. O da, sokakta rastlarsak...' ❇ Rasim Özdenören'in Karakoç'u bir entelektüelin profili olarak incelediği bu satırlarda usta şair, dertli ve düşünceli bir adam olarak sokaklarda usul usul yürür. ❇'Onu İstanbul'un kalabalık caddelerinden birinde yürürken görmeniz gerekir. Başı önüne eğik, boynu omuzlarının arasına gömülmüş, dalgın ve derin gözleri karşıdan bakıldığında görünmeyen, ama daima bir hüznü, bir kederi, bir derdi taşıyor duyumunu uyandıran, bu kısaya yakın orta boylu adamın, usul ve kısa adımlarla yürüyüşü, beyninde yüklendiği fikrin ağırlığını kaldırmakta zorluk çekiyormuş izlenimini verir.' Rasim Özdenören Sezai Karakoç Necip Fazıl'la nasıl tanıştı? ❇ 'Gündelik ilişkilerin sıradanlığı arasında, karşınızda duran bu adamın sıradan görünüşü kimse için, hiçbir özel anlam ifade etmez. Ne zaman ki, onunla entelektüel bir zeminde karşılaşırsınız, o zaman, bu, her yanıyla mütevazı görünüşlü adamın beyninden fikirler, imajlar, buluşlar, benzetmeler, görüşler, kuramlar fışkırdığını görürsünüz. Kafasının soyut düşünceye anadan doğma hazır bulunuşu, onu, gördüğü her özgün fikri yakalamaya ve hakkını vermeye yöneltir.' Rasim Özdenören ❇ Karakoç'un dehasına ve zekasına vurgu yapılan bu satırlarda usta şairin fikretmekle kalmayıp kendine beyan edilen fikrin hakkını vermesiyle de bilindiğini görürüz. ❇ 'Fikir, onun kafasında salt fikir olarak da kalmaz, fikir onun kafasında imgelerle, simgelerle, benzetmelerle alegori ile zenginleşir, çoğalır. Ve onun ne denli mahir bir polemikçi olduğunu onunla polemiğe girmeyi denemiş olanlar bilir.' Rasim Özdenören Münzevî mütefekkir-şair ❇ İsmet Özel 'Söz Uçar Yazı Kalır' adlı programda ve çeşitli yazılarında Sezai Karakoç'a yer verir. Onu modern Türk şiirinin en bilge şairi olarak tanımlayan usta isim, Sezai Karakoç'un vefatının toplumumuz için öğretici ve hatırlatıcı olması gerektiği kanısındaydı. ❇ 'Sezai Karakoç modernleşen Türk şiirimizin en bilge şairidir. Onunla birlikte toplumun atardamarı olduğu kanaatinde olduğu kadar çok ilginçtir ki kitaplarından adının biri şahdamardır. Toplumun atardamarlarından biri olduğu kadar endişeleri acıları ve tarihsel yükü devreye girer.' İsmet Özel ◾ Toplumun atardamarı olarak gördüğü şairin şiirlerinde bir bilge ve bir çocuğun konuştuğunu ifade eder. 1974'te Diriliş dergisinde yayımladığı Amentü şiiri ile çizgisinin değiştiğini edebiyat camiasına duyuran Özel için Karakoç, kendi kuşağı için en dikkate değer metinleri üretmiş olan kişiydi. ❇'Sezai Karakoç modern duyarlığın süzülmüş bir şekilde şiirlerine yansıdığı bir şairdir. Biraz cesaretle şunu söyleyebiliriz: Sezai Karakoç şiirinde bir bilge ve bir çocuk aynı anda konuşur. Çocuk dediğim zaman bundan kesinlikle bir çocuksuluk anlaşılmamalıdır. Sezai Karakoç şiirinde konuşan çocuk safiyeti ve doğrudan söyleyişiyle şiire renk veren bir çocuktur. Ama dediğim gibi bilge ve çocuk Sezai Karakoç'un şiirinde birlikte konuşan ve şiiri birlikte ören iki eğilimdir, iki yaklaşımdır.' İsmet Özel ❇ İsmet Özel, Sezai Karakoç'un ölümünün Türklere bir şey hatırlatması gerektiğinden, hatırlanmaya değer bir şeyler yaşadığımız fikrini uyandırması gerektiğinden fakat başaramadığımızdan bahseder. ❇'Diğer İkinci Yeni şairlerinin değil ve fakat bilhassa Sezai Karakoç'un ölümü Türklere bir şey hatırlatmalıydı. Daha doğrusu toplum olarak hatırlanmağa değer bir şeyler yaşadığımız fikrine canlılık kazandırmalıydı. Olmadı bu. Olmamakla kalmadı Türk toplumunun kendi eline, gözüne, kendi ayağına, dizine nazar atfetmekten kaçınış tavrına destek olundu.' İsmet Özel ❇ Sezai Karakoç'un çağdaşlarından ötede ve muhtevası güçlü metinler ortaya koyduğunu düşünen İsmet Özel, onun taraflar dışı her kesime kendini kabul ettirebilmiş ilk isim olduğunu ifade eder. ❇'Kendi kuşağı içerisinde en dikkate değer metinleri üretmiş olan Sezai Karakoç'tur. Türkiye'de sağ görüşlere sahip olup da sol aydınlar dünyasında kendine yer etmiş ilk isimdir.' İsmet Özel Edebiyatımızın 'Parasız Yatılı' şairi Sezai Karakoç ve okul anıları