Cemil Meriç’in 'Mağaradakiler' kitabından alıntılar

12 Aralık 1916'da Reyhaniye'de doğan Cemil Meriç'in tam adı Hüseyin Cemil'dir. Babasının görevi sebebiyle 7 yaşına kadar Antakya'da kaldı. 1923'te Reyhaniye Rüşdiyesi'nde başladığı eğitimine 198'de Antakya Sultânîsi'nde devam etti fakat burada liseyi tamamlayamadı. 1936'da İstanbul'a giden Meriç, Pertevniyel Lisesi'nde eğitimine kaldığı yerden devam etti. 'Düşünmek savaşmaktır. 'Gerçek sanat ayırmaz, birleştirir.' 1940'da İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu'na burslu olarak kabul edildi. Burada iki yıl öğrenim gördükten sonra 1941'den itibaren İnsan, Yücel, Gün, Ayın Bibliyografyası dergilerinde yazılarını yayımlamaya başladı. 'Düşünmek; kişilerin, kalıpların, peşin hükümlerin dışına çıkmak değil midir?' 1942'de Elazığ'da Fransızca öğretmenliğine atandı. Elazığ'a gitmeden evvel evlenen Meriç, eşinin tayin durumu çıkmadığından ötürü İstanbul'a geri dönmek zorunda kaldı. 1946'da İstanbul Üniversitesi'nde Fransızca okutman olarak göreve başlayan Meriç, 1974'te emekli oluncaya kadar Fransızca okutmanlığı sürdürdü. 'Bir çağın vicdanı olmak isterdim, bir çağın, daha doğrusu bir ülkenin, idrakimize vurulan zincirleri kırmak, yalanları yok etmek, Türk insanını Türk insanından ayıran bütün duvarları yıkmak.' Cemil Meriç, 1954'te bütün hayatını etkileyecek bir hadise yaşadı. Yaşadığı bir kaza sonucu görme yetisini yitirdi ve peş peşe gelen başarısız ameliyatların ardından 1955'te vapurla tek başına Marsilya'ya oradan da Paris'e geçti. Fakat Meriç başarısız sonuçlanan ameliyatlar neticesinde yurda geri döndü. Görme yitişini kaybetmesi yazarın bir şeylerden vazgeçmesine değil, daha üretken olmasına sebebiyet verdi. 'Masal deyip geçmeyelim. İnsan, kaba kuvvetin hükümran olduğu bir devirde hayata katlanmak için bambaşka bir dünyanın varlığına inanmak zorundadır.' Çevresindekilere okuttuğu Fransızca ve İngilizce metinleri sözlü olarak çevirdi ve yardımcılarına yazdırdı. 1965-1973 yılları arasında çeşitli dergilerde yazıları ve çevirileri yayımlandı. Hisar dergisinde 'Fildişi Kuleden' başlığı ile sürekli denemeler yazdı. 'Emperyalizmler tuzağa düşürmek istedikleri ülkeleri kültürleriyle fethetmez, kültürsüzleştirerek, kültürsüzlüklerine inandırarak yok eder.' Cemil Meriç'in , dördü inceleme, üçü deneme, ikisi günlük olmak üzere toplam 12 kitabı mevcuttur. 'Batan bir ülkeyi bir anda kurtaracak hiçbir sihirli formül, yani izm yoktur.' Cemil Meriç, Türkiye Milli Kültür Vakfı ödülü, Ankara Yazarlar Birliği Derneği'nin Yılın Yazarı ödülü, Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Fikir Eserleri Ödülü ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'ne layık görülmüştür. 'Îrfanından kopan, ana dilini bile unutan müstağripler kafilesi kime, neye bağlanacak?' 1983'te eşinin vefatından çok geçmeden beyin kanaması geçiren Meriç'in sol tarafına felç indi. 13 Haziran 1987'de hayatını kaybetti. Cenazesi, Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi. 'İntelijansiya hiçbir zaman suçluluk kompleksinden kurtulamamıştır; bu başkalarını zenginleştirmek için ödemek zorunda olduğumuz gelir vergisi.' 'İslamiyet Süleymaniye'de kubbe, Itri'de nağme, Baki'de şiir.' 'Yabancılaşmış bir iki aydın, yani Batı'nın bir kaç papağanı, hürriyet içinde hürriyet hasreti çekerken, 'bize bağlı olan bir memleketin (Romanya) çocuğu olan Panait İstrati, dünyanın en hür diyarı Osmanlı ülkesidir' diyordu.' 'Çağdan çağa, ülkeden ülkeye, insandan insana değişen bir mefhum: hürriyet. Konduğu çiçeğin rengini alan Hint kelebeği.' 'Her aydınlığı yangın sanıp söndürmeğe koşan zavallı insanlarım: Karanlığa o kadar alışmışsınız ki yıldızlar bile rahatsız ediyor sizi! Düşüncenin kuduz köpek gibi kovalandığı bu ülkede, düşünce adamı nasıl çıkar? Önce coğrafi kaderle savaş..' 'Saygıya lâyık insan kendi kafası ile düşünen ve düşüncesini haykırmaktan çekinmeyendir.' 'Spinoza kırk dört yaşında ölmüş. Nietzsche kırk dört yaşında delirmiş. Ben yolumu kırk dört yaşından sonra buldum.' 'Sefiller'deki Mabeuf babaya bayılırım: 'İnsanların anayasa gibi, kralcılık gibi, meşrutiyet gibi, cumhuriyet gibi, ham hayaller yüzünden birbirlerine düşman kesilmelerini' anlayamaz. 'Dünyada seyredilecek o kadar yosun, o kadar çiçek, o kadar ağaç var'. Hele o cânım kitaplar. Bütün siyasi düşünceleri tasvip edermiş Mabeuf. Zira hiçbiri umrunda değilmiş. Politikacılardan tek istediği: Kendini rahatsız etmemeleri...' 'Kristof Kolomb'un karşısına Amerika'yı çıkaran kader, benim karşıma Dosto'yu çıkarmıştı, Dosto'yu yani sonsuzu. Bu girdaplar ve zirveler dünyasını tek başına dolaşacak yaşta değildim. Kıyıdan seyrettim ummanı. Aylarca Raskolnikof'u yaşadım.Sonya'yı sayıkladım aylarca...' 'İnsanla insanı birbirinden ayıran duvarları hicvin dinamiti yıkar ancak. Silahların konuştuğu yerde şarkı söylenmez.' 'Bir kitap önce tadılmak için okunur, sonra eleştirilmek, nihayet bir bütün içine yerleştirmek, yani edebiyat tarihi yapmak için.' 'Hakikat hiçbir zümrenin tekelinde değildir ve hiç kimse düşüncelerini zorla kabul ettiremez. Fikirler arasındaki çatışma ve çarpışma ilerlemenin vazgeçilmez şartıdır.'

Cemil Meriç’in 'Mağaradakiler' kitabından alıntılar

Cemil Meriç kimdir?