Hikmet şairi Nabi'den ahlaki öğütler

Bu ders hâne-i âlemde zümre-i insân Bir hadeng-i cân-güdâz-ı âhdır sermâyesi Hande-ruluk eser-i rahmetdür Bendelük tavrına olsun amelün Mesnedi zirve-i destâr-ı ser-i rağbet olur Hüsn-i ahlâka degül erzânî Huy-ı bed âdet-i bed meşreb-i bed Düşmen-i mağrûrun olma satvetinden tersnâk Buna meydân-ı râhat dinür ey Nâbî Meskenet hasletin eyle a'dâd İtme erbâb-ı tekebbürle sühen Biz ârâmîde-i keştî-i gafletüz ammâ Pâyında bulur saydını anka-yı tevekkül Virür âyîne-i kalbe işrâk Sana hilm ü edeb ü hüsn-i süluk Bir huruşiyle eder bin hane-i ikbali pest Ele evkât-ı ömrün girdüğiyle çıkduğı birdür Hep söz iledür şikst-i dil ü merhem-i derûn Kuvâya geldi za'f cism muhtellü'n-nizâm oldı Serini secde-i Bârî'ye fürû itmeyenün Senün gûşunda isti'dâd yok idrâkine yohsa Gurre olmak sıfat-ı şeytândur Tab'ı âdemde olur kibr ü gurur Kibriyâ vü azamet Hakk'a yarar Şanlıurfa'da 1642 yılında dünyaya gelen şair Nabi'nin çocukluğu, yokluk ve sefalet içerisinde geçti. Nabi, 24 yaşında İstanbul'a giderek eğitimine burada devam etti. Şiire yatkın olan Nabi, kısa süre içerisinde dönemin başkentinde tanınarak Damat Mustafa Paşa'nın katibi olarak görevlendirildi. Damat Mustafa Paşa, Padişah 4. Mehmet'in sürekli yakın çevresinde bulunduğundan şair Nabi'nin şiirdeki ustalığı da zamanla kulaktan kulağa yayıldı. Şair Nabi, Padişah 4. Mehmet'in şehzadeleri için Edirne'de düzenlenen sünnet şenliklerini anlattığı ilk yapıtı 'Surname' adlı mesneviyi ise 1675 yılında hazırladı. Ardından kutsal topraklara hac farizası için giden duayen şair, bu beldelerdeki izlenimlerini ise 1678 yılında 'Tuhfetül Harameyn' adlı kitapta okurlarıyla paylaştı. Nabi, adeta hayatının değişmesine vesile olan ve kendisini kollayan Damat Mustafa Paşa'nın 1686'da vefatı üzerine Halep'e yerleşti. Yaklaşık 25 yıl Halep'te yaşayan Nabi, eserlerinin birçoğunu da bu ilham dolu kentte kaleme aldı. Burada oğlu Ebulhayr nazarında, dönemin gençlerine öğütlerini kapsayan üçüncü eseri 'Hayriyye' adlı ünlü mesneviyi yayınladı. Halep Valisi Baltacı Mehmet Paşa sadrazam olunca Nabi'yi de yanına aldı. Bu dönemlerde şair Nabi, darphane eminliği, baş eğitmenlik gibi görevlerde bulundu. Nabi'nin diğer eserleri arasında ise Türkçe Divan, Farsça Divan, Hayrabad, Terceme-i Hadis-i Erbain, Fetihname-i Kamaniçe, Zeyl-i Siyer-i Veysi ve Münşeat yer alıyor. 13 Nisan 1712 tarihinde vefat eden Şair Nabi, Üsküdar'da Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi. Zamanla tahrip olan Nabi'nin mezarı ise dönemin padişahları II. Mahmut ve II. Abdülhamit Han tarafından da tamir ettirildi.