Hilmi Ziya Ülken'in "Aşk Ahlakı" eserinden çarpıcı alıntılar

🔺 Size 'İlkçağ Hikmeti'ni değil, aşk ahlâkını teklif ediyorum. Sizden vazgeçmenizi, ölçülü olmanızı, arzulara karşı koymanızı ve azla yetinmenizi değil, sonsuzca istemenizi, küçük ve aşağı arzuları aşmanızı, onlara değer ve ehemmiyet vermemenizi istiyorum. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Hakikat için yola çıkan fakat yolun mihnetine katlanmasını bilmeyen, işinin, cemiyetin kölesidir. Hayat iksirini arayan, yolun cefasına katlanan, fakat tesir aşkının inancını yaymak şevkinden yoksun olan da henüz hürriyete kavuşmamıştır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Aşk ise kemâle gelmiş bir ihtirastır. Kabuklarından ayıklanmış bir çekirdektir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Örf ve âdet asla ahlâk değildir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Öğreticinin en büyük vazifesi, öğretmek değil, fakat telkin etmektir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Vatanı sevmek ancak insanlığı sevmekle mümkündür. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Ben dediğiniz vakit biz diyeceksiniz. Kendime döndüm dediğiniz vakit insanlığa kavuşacaksınız. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Şeytanı haktan ayırıp fesadının tuzağına düşüren benlik dâvası değil midir? Hilmi Ziya Ülken 🔺 Yalanın hak kazandığı tek yer büyük pislikleri gizlemesindeydi! Hilmi Ziya Ülken 🔺 Hangi devirde olursa olsun, insanlık sofrasında yer almak için bir kültürün temsilcisi olmak gerektir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Açıklık ihtirası, peygamberlerin ve hâkimlerin baş tacıdır. İnsanlık kahramanlarının, büyük insanların faziletidir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Kişilik insanın kemâlidir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Kardeşlik, hürlüğü içinde duyanlar arasında insanlık birliğidir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Sorumluluk başka, yükümlülük başkadır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Ruhunda hürriyet olmayan, kötülük yapmasa da, kötülüğe âlet olacaktır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Meydan bulunur at bulunmaz; at bulunur meydan bulunmaz. Fakat ruha büyük işler gördürmek için, bize şahlanmış at ve temizlenmiş meydan lâzım! Hilmi Ziya Ülken 🔺 İnsan iki şeye birden âşık olamaz: Ya sevgiliyi veya kendini sevmek gerektir. Kendini seven sevgiliyi elbette ihmal edecektir ve sevgiliyi seven benliğini aradan silecektir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Açıklık ihtirası, ahlâkın çatısıdır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Ahlâka dayanmadan dünyayı fethe kalkanların nam ve nişanı kalmamıştır; zekâ ve şeytanlıkla hükûmet kurmak isteyenlerin binaları kendilerinden önce yıkılmıştır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Milletlerin tarihlerini tanımamak, kültürlerini inkâr etmek, insanlık sofrasında yararlı oldukları yeri vermemek, hangi dâva için olursa olsun, zulümlerin ve vahşetlerin en büyüğüdür. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Hakiki insan, parlak kıyafetlerden, yapma tavırlardan, mağrur ve alaycı ilimden nur almaya muhtaç olmayacak kadar sade ve kudretli olandır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Hareketten, faaliyetten zevk almayan insan için her nefes bir yük, her arzu bir üzüntüdür. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Yalanı kaldırmak için bütün ruhlarda ihtirası ve üstün değerlere yükselme ateşini körüklemek lâzımdır! Hilmi Ziya Ülken 🔺 Övünmeyi ve kurumlanmayı terk etmeyen hakikati asla sevmeyecek; yalanın karanlığı içinde kalbini karartarak, büsbütün orada kalmaya mahkûm olacaktır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Dostluk, hür insanlar arasında ruh birliğidir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Vicdanın mahkemesi boş sözdür: İtiraf edilmemiş günah, teşhir edilmemiş fiil, hakiki ahlâkın önünde Çin seddi olacaktır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 İhtiraslar derinleştikçe insan kendi içine kapanır ve benciliğe daha fazla kul olur. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Hâdise ile gülen hâdise ile ağlayacaktır. Ve içinden gülen her zaman gülecektir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Zulüm karşısında insanlığı korumak en büyük fazilettir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Hasta bir hayal gücünün esaretinden kurtularak fiile geçen ve ihtirasla iradede kişiliğin bağımsızlığına ulaşan her cemiyette hürlük bir değer ve insanlık en büyük idealdir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Ruhunuzu terbiye ediniz derken, ona baskı yapınız, daraltınız, ona zulmediniz demiyorum. Fakat ona sonsuz hamleler verin; öyle uçsuz bucaksız emeller arkasından onu koşturun ki küçüklükler ve bayağılıklar ondan uzak kalsın, diyorum! Hilmi Ziya Ülken 🔺 Bugün verdiğini yarın alacaksan, bezirgândan ne farkın kalır? Almamak üzere vereceksin. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Vurgunculuk kötü, onunla övünmek bin kat daha kötüdür. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Âlemin kemâli güzelliktir. Ahenk, düzen ve birlik onda tecelli eder. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Yarının insanlık sofrasında yalnız milletler yer alacaktır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Kendimizi unutur, zamanın yapacağını bir güne sıkıştırmaya kalkarsak hürlüğe değil, toplum deliliğine ulaşırız. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Gerçekten gafil olan körlük halindedir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Seyyah ona derler ki, yolu yol için aşmıştır. Yolun mihnetini, kahrını ve cefasını sevmiştir. Hilmi Ziya Ülken 🔺 İnsan içini temizlemedikçe noksandır. Hilmi Ziya Ülken 🔺 Aşk, ruha teslim olmaktır. Hilmi Ziya Ülken