Lev Tolstoy'un önerdiği kitaplar

Lev Tolstoy, 50'nci doğum gününden kısa bir süre sonra derin bir ruhsal krizin içerisine girer. Bu Sıkıntıdan da hayatın anlamını bularak çıkmaya karar verir. Bunu da bitmek bilmeyen bir istekle okumalar yapar. Bu sayede hepsinin insan ruhunun gerçeğini çözme konusunda ciddi anlamda benzerlikler gösterdiğini keşfeder. Birçok büyük yazar gibi o da doyumsuz bir edebiyat okurudur ve bunları son yıllarında yazdığı 'Tolstoy'un Günlüğü – Bilgelik Takvimi' isimli kitabında derler. Geniş ve verimli okumaları bir yana Tolstoy, belli kitapların kendi gelişiminde özellikle etkili ve önemli olduğunu daha önce belirtir. Tolstoy, 1891 yılında bir İngiliz dergisinde 'En Muhteşem 100 Kitap' başlıklı bir listeyi ve içindekileri görünce sinirlenir. Bunun üzerinde kendi listesini hazırlamaya karar verir. 63 yaşında bir arkadaşına yazdığı mektupta, hayatı boyunca onu en çok etkileyen kitapları listeler. 25 Ekim 1881 tarihli bu mektup yazarın şu sözleriyle başlar: 'Başladığım ama bitiremediğim bu listeyi basılması için değil, senin dikkatine gönderiyorum, çünkü hâlâ tamamlanmaktan çok uzak.' 'Bir Etki Bırakan Çalışmalar' başlığı altında Tolstoy, okuma listesini çocuklukla başlayan ve o zamanki yaşıyla biten, hayatın 5 evresine bölüyor. Her başlığı mükemmelliklere göre derecelendirmiş, 'harika' 'çok harika' ve 'muazzam'. Kişinin yaşamını en biçimlendiren yaşlar gençlik yılları olduğundan dolayı, bu yıllar için nitelik ve nicelik bakımından çok daha fazla kitap önermiş. Bunun yanında yirmili yaşlar ve otuzların başında daha çok şiir kitaplarını tavsiye ediyor. Tolstoy bu seçimleri birçok insanın çalışıp para kazanması gereken dönemlerde daha az okuma lüksüne sahip olduğunu ya da insanların gençliğinde yaşamaktansa daha çok okumaya zaman ayırması gerektiğini düşünerek yapmış olabilir. Öte yandan listesinde yalnızca iki tane tanınmış kadın yazar olmasının nedeni de büyük ihtimalle önyargısından ziyade, yaşadığı çağ ve kültüründen kaynaklanıyor. Binbir Gece Masalları – Harika Yüzlerce yıl boyunca, Çin'den Kuzey Afrika'ya uzanan ve Çin, Çin Hindi, Hindistan, İran, Irak, Türkiye, Suriye ve Mısır'ı kapsayan bir alanda anlatılan Binbir Gece Masalları, ilk kez Antoine Galland tarafından düzenlenip Fransızcaya çevrilerek (1704-17, 12 cilt) dünyaya tanıtıldı. Bugüne kadar belli başlı bütün dillere çevrilen bu masallar, Galland'dan çok daha öncesinden başlayarak, edebiyattan müziğe, sinemadan baleye kadar bütün alanlarda pek çok sanatçıyı derinliğine etkiledi, defalarca işlendi, yeniden yorumlandı, taklit edildi. Binbir Gece Masalları, sadece insanların düş gücünü ateşlemekle kalmadı; bilinen en eski örneğini oluşturduğu 'çerçeve öykü' tekniğiyle de, hem geçmişte hem de günümüzde, dünya edebiyatını en çok etkileyen kitapların başındaki yerini korudu. Hz. Yusuf Kıssası – Muazzam 'Çocuğuma peygamber sevgisini nasıl vereceğim, ona peygamber kıssalarını nasıl anlatacağım?' diyen ebeveynin yardımına 'Peygamber Öyküleri' dizisi yetişti! Çocuklar 'Peygamber Öyküleri' dizisiyle peygamberler tarihini daha yakından öğrenecek, peygamberleri daha çok sevecek. Çocuklar bu diziyle güzel ahlâkı, sabretmenin erdemini, koşulsuz imanın saadetini öğrenecekler. İnsanlığa rehberlik eden, yaşayışlarıyla hayatlarımıza ışık tutan on bir Kur'an peygamberi… Hangi peygamberin oğlu Allah'a iman etmemişti, kuşlarla konuşan peygamber kimdi, Musa (as) peygamberi sarayda yetiştiren kraliçenin adı neydi? Hikâyelerinin tamamı Kur'an esaslarına dayanan bu dizi, peygamberler tarihini kolay ve anlaşılır bir üslupla sunuyor. 8 yaş ve üzeri çocuklar için hazırlanan 'Peygamber Öyküleri' dizisi, renkli resimli ve her biri 48 sayfadan oluşuyor. Palto / Nikolay Gogol – Harika Gogol bu kitabıyla yeni bir edebi akımın öncüsü olmuştur. Çaresiz bir memurun güçlükle elde etmiş olduğu ve sonrasında çalınan paltosunu bulabilmek için giriştiği dokunaklı arayışı, fantastik ama gerçekçi bir yaklaşımla anlatan Palto Gogol'un en büyük başarılarından biridir… Duygusal Bir Yolculuk / Laurence Sterne – Çok harika Duygusal Bir Yolculuk'un başkahramanı Yorick, bir gün aniden Fransa ve İtalya'ya gezintiye çıkıyor. Ama Yorick'in yolculuk anlayışı, çağdaşlarınınkinden farklı, hatta onlarınkiyle taban tabana zıt. Turistik yerler, anıtlar, meşhur hanlar ilgisini çekmiyor onun. O taştan topraktan ziyade insanın peşinden koşuyor, tarihî bilgiden ziyade duyguları kovalıyor. Zamanımızın Bir Kahramanı / Mihail Lermontov – Çok harika Zamanımızın Bir Kahramanı, genç yaşta düelloda hayatını kaybeden tutkulu bir yazarın dünya edebiyatına parlak bir armağanı. Zamanımızın Bir Kahramanı genç ve yakışıklı subay Grigoriy Aleksandroviç Peçorin'in hikâyesini anlatıyor. Servetinin kibriyle kalp kırmaktan çekinmeyen, hayata alaycı bir vurdumduymazlıkla yaklaşan, samimiyetten uzak bu kahraman, kötücül duygularının farkında olsa da, herhangi bir rahatsızlık veya vicdan azabı duymaz. Adeta zevk için kötülük eder, başkalarının mutsuzluğu için çabalar. Lermontov'un tek romanı olan Zamanımızın Bir Kahramanı unutulmaz Peçorin karakteriyle, bugün dünya edebiyatının başyapıtları arasında sayılıyor. Psikolojik çözümlemeleriyle 19. yüzyıl Rus romancılar kuşağına ilham veren roman, iyilikle kötülüğün, masumiyetle kirlenmişliğin çatışmasını derinlemesine bir şekilde ele alıyor. Bir Avcının Not Defteri / İvan Turgenev – Çok harika Eser hümanist dili ve toprak köleliğine karşı duruşuyla, Rus realist edebiyatında önemli bir rol üstlendiği gibi, toplumsal bilincin gelişimine de büyük katkıda bulunmuştur. Yazarın olağanüstü gözlem gücünün tüm hikâyelerin ana fonunu oluşturan doyumsuz doğa tasvirlerinde doruğa çıktığı Avcının Notları, Çarlık Rusyası'ndaki sert ve merhametsiz taşra yaşamının insanlara, özellikle de toprak kölesi köylülere yansımasını olanca çıplaklığıyla gözler önüne serer. Ölü Canlar / Nikolay Gogol – Çok harika Nikolay Vasilyeviç Gogol (1809-1852): Ukrayna'da, orta halli toprak sahibi bir ailede dünyaya geldi. Çocukluğunu etkileyen köy yaşamı ve Kazak gelenekleri eserlerine yansıdı, Ukrayna halk kültürünün ögeleriyle işlenmiş öyküler yazdı. Mizah anlayışı, gerçekçi tutumu ve canlı anlatımıyla Rus edebiyatında önemli bir yeniliğin öncüsü oldu. Bu yenilik, Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları, Petersburg Öyküleri ve Mirgorod Öyküleri'nde mizahın yanı sıra yaşam karşısında karamsarlık ve dünyanın kötülüğü üzerine düşünceleriyle şekillendi. Müfettiş adlı oyununda yozlaşmış bürokratları acımasızca alaya aldı. Gogol, Ölü Canlar adlı romanıyla 19. yüzyıl Rusyası'nda toplumsal düzenin ve bireylerin eleştirisini eşsiz bir başyapıt olarak ortaya koymuştur. Yevgeni Onegin / Alexandr Puşkin – Çok harika Rus edebiyatının simgesi haline gelmiş şair Aleksandr Puşkin'in Yevgeni Onegin adlı manzum romanı, Rus edebiyatının ilk romanı olarak anılır. Kısa, maceralı bir hayat, görkemli bir yaratıcılık, trajik bir sonla Rusya'yı sonsuza dek değiştiren Puşkin'in bu eseri, 1825-32 yılları arasında tefrika edilmiş; ilk kez 1833 yılında bu kitaptaki biçimiyle tam olarak yayımlanmıştır. Belinski'nin 'Rus hayatının ansiklopedisi' diyerek övdüğü romanı Çaykovski operaya uyarladı. Bunun ardından bale uyarlamaları, tiyatro uyarlamaları, şiir ve düzyazı biçiminde nazireler, film uyarlamaları dünyanın dört bir yanında birbirini takip etti. Eser ayrıca Vladimir Nabokov'un İngilizceye çevirirken yaptığı hacimli şerhle; Yuri Lotman'ın yaptığı eleştirel şerhle ve Douglas Hofstadter'in çevirisiyle de ünlüdür. İtiraflar/ Jean-Jacques Rousseau – Muazzam ' (...) Beni ölecek halde gördüğünüz zaman, bir meşenin gölgesine götürün, size vaat ederim ki oradan geri döneceğim.' Rousseau'nun ölümünden sonra yayımlanan otobiyografik yapıtı İtiraflar'ın en belirgin özelliklerinden biri kuşkusuz açık yürekliliği ve cesaretidir. Yazarın doğumundan (1712) 1765 yılına kadar geçen sürenin öyküsünü anlatan eser, bir taraftan samimi anılar üzerinden bize seslenirken, diğer taraftan da otobiyografik bir roman olarak okunabiliyor. İnsan düşünmeden edemiyor: insanlar bu dünyadan çekip gitmeden hemen önce, Rousseau'nun bin sayfayı aşan İtiraflar'ı gibi geride bir eser bırakacak olsaydı dil ve dünya daha farklı olur muydu? Kuşkusuz bu soruya en anlaşılır cevabı İtiraflar'ı okuyanlar verecektir. Emile - Ya da Eğitim Üzerine - Jean-Jacques Rousseau / Muazzam Rousseau, ana babaların çocuklara karşı olan görevlerini anlattığı Emile'de sadece çocuk eğitimini ele almakla kalmamış, yaşadığı dönemin sosyal, siyasal ve dinsel kurumlarının da çarpıcı bir eleştirisini yapmıştır. David Copperfield / Charles Dickens – Muazzam David Copperfield doğar doğmaz çok zor koşullarla karşılaşan ve korkunç bir çocukluğun ardından kendine bir yaşam kurmayı başaran genç bir adamın maceralarını anlatır. Pek çok edebiyatçı, yazarın David Copperfield'da kendi yaşam öyküsünden esinlendiğini düşünmektedir. Dickens da her zaman David Copperfield'ın 'en sevdiği çocuğu' olduğunu söylemiş ve olayların kurgusunda kendi tecrübelerinden esinlendiğini kabul etmiştir. Yazılır yazılmaz başyapıtlar arasında yerini alan David Copperfield'da olay örgüsü ve karakterler o kadar etkileyici ve gerçekçidir ki sonrasında yazılmış birçok ünlü eserde bu romanın izleri görülmektedir. Edebiyatın büyük ustasından harika bir macera! İlyada / Homeros – Harika En ünlü Antik Yunan destanı olan İlyada'da dokuz yıldır süren Troya Savaşı'nın elli bir günlük bir kısmı anlatılır. İlyada dünya edebiyatının temel taslarından biri olduğu kadar, konu ettiği döneme ışık tutan en gerçekçi eserdir. Bu eşsiz destan Antik Yunan'da neredeyse bir kutsal kitap sayılmıştır. Odysseia / Homeros – Harika Odysseia, Troya Savaşı kahramanlarından Odysseus'un, ülkesi İthake'ye dönerken on yıl süren yolculuğunda yaşadığı maceraları anlatan büyük bir destandır. Gerek karakterlerinin, gerek kurgusunun modern romana yakınlığıyla bütün dünya edebiyatını etkilemiştir. Şölen ve Sokrates'in Ölümü / Eflatun – Harika Atina Akademisini kuran ve Batı felsefe geleneğinin kurucusu olan Platon'un, öğretmeni Sokrates ve öğrencisi Aristoteles'le birlikte Batı felsefesinin temellerini attıkları kabul edilir. Platon, bu eserinde ruhun ölümsüz olduğunu ispatlamaya çalışır. Platon, saf ve temiz ruha, tanrıların yol arkadaşlığı ve rehberlik yaptığına inanır. Adalet, erdem, eğitim, aile ve politika gibi kavramların üzerinde önemle duran Platon, birçok esere imza atar. Notre Dame'ın Kamburu / Victor Hugo – Çok harika Victor Hugo, olayları ince ince ördüğü Notre-Dame'ın Kamburu adlı ünlü eserinde, insan hayatında kaderin yerini sorgulamış, kaleme alındığından bu yana birçok sanat eserine, özellikle de filmlere esin kaynağı olan muhteşem bir roman çıkarmıştır ortaya. Notre-Dame'ın Kamburu aynı zamanda Paris kentinin romanıdır. Hugo, şehrin o dönemini tüm ayrıntılarıyla, Fransız dilinin tüm zenginliğini kullanarak aktarmış, Paris'in diğer karakterlerden rol çalmasına yol açmıştır. Anabasis / Ksenophon – Çok harika Ksenophon (MÖ yaklaşık 432 - MÖ 355): Atinalı yazar, tarihçi, komutan. Peloponnesos Savaşı'nda kentinin yenilgisini demokrasiden kaynaklanan disiplin eksikliğine bağlayarak demokratik yönetime karşı tavır aldı. MÖ 394'teki Koroneia Savaşı'nda Sparta saflarında Atinalılara karşı savaştı. Bunun üzerine ihanetle suçlanarak sürgün edildi ve bütün mal varlığına el kondu. Sokrates'in öğrencisi olan Ksenophon ilk eserini haksız ölümü üzerine hocasını savunmak için yazmıştır. En tanınmış eseri Anabasis - On Binler'in Dönüşü, Pers prensi Kyros'un iktidarı ele geçirmek için ağabeyi II. Artakserkes'e karşı açtığı sefere katılan Yunanlı askerlerin savaş ve yurda dönüş macerasını anlatır. Ksenophon'un anı ve deneyimlerini aktardığı Anabasis, çoğu Anadolu'da geçen büyük bir askerî seferin güncesidir. Sefiller / Victor Hugo – Muazzam İlk kez 1862 yılında yayımlanan Sefiller yazarın Notre-Dame'ın Kamburu ile 'din', Deniz İşçileri ile 'doğa' konularını işlediği roman üçlemesinin 'toplum'u ele alan, en görkemli ayağıdır. Bu destansı roman Fransız toplumundan yola çıkarak, kozmolojik bir bakış ve eşsiz bir duyarlılıkla insanlığa ulaşır. Fantine'in, Cosette'in, Marius'ün, Saint-Denis Sokağı barikatlarının, Paris'in, Javert'in ve Jean Valjean'ın sefaletten sevgiye, felaketten iyiliğe ve karanlıktan aydınlığa uzanan hikâyeleri okuyucularını bekliyor. (Düşünceler) / Blaise Pascal – Muazzam Blaise Pascal (1623-1662): Fransız matematikçi, fizikçi, filozof ve yazar. Yazmaya başladığında on bir yaşındaydı. Kendi kendine geometri öğrendi ve on altı yaşında Essai sur Les Coniques'i [Koniler Üzerine Deneme] yazdı. En büyük eseri Düşünceler, ölümünden sonra yakınlarının çabasıyla 1670'te ilk kez kitaplaştırıldı. Kitap, modern aklı tatmin etmesi zor görünen tezlerine rağmen, yazarını bugüne taşımış bir iç görü, ilhamla, şaşırtıcı gözlemlerle dolu. Tao Te Ching / Laozi – Muazzam Metin yüzyıllar boyunca birçok sanatçıya, düşünüre siyasetçiye ilham vermiş, çeşitli entelektüel tartışmalara yol açmıştır. Döneminin diğer metinleriyle kıyaslandığında metnin en ayırt edici özelliği insanı merkeze koymamasıdır. Tao Te Ching, döneminin diğer düşünce akımlarından farklı olarak doğayı, insan ahlâkına duyarlı ve insana hizmet eden bir güçler bütünü olarak değil, insan dâhil her şeye eşit davranan, tarafsız bir güç kaynağı olarak karakterize eder. T Tao Te Ching'e göre yerin ve göğün arasındaki her şey aynı kanunlara tabidir. Değişik dönemlerde siyasi iklimlere göre değişik şekillerde yorumlanan Tao Te Ching'in yüzyıllar sonra bile okunmasının sebebi değindiği konuların her zaman geçerliliğini koruyacak nitelikte olmasıdır.

Lev Tolstoy'un önerdiği kitaplar

ELLİNCİ YAŞINDA RUHSAL KRİZ