Mefhumlar kamûsu Kırk Ambar'dan düşünce dolu alıntılar

'Bir yıldır düşünce dünyamız tam bir çoraklık içinde. 'Kaynağı bulduk derken yolumuzu kaybediyoruz. Ufuk sis içinde. Milli peşin hükümlerin, mesleki peşin hükümlerin sisi.' 'Yaşarken herkes sizi alkışlıyorsa, adınız unutulup gidecektir hayranınız olan nesillerle.' 'Kasırgalı bir denizdeyiz. Pusulamız yok.' 'İnsanlık sarhoş gibi, iki uçurum arasında yalpalıyor. Bütün mesele, başı dönerken ve ayakları birbirine dolanırken, karşıya nasıl geçeceği.' 'Akıl ve sezgi, hakikate giden iki yol.' 'İlk yazar kitabını tamamlar tamamlamaz, ilk tenkitçi ve ilk kütüphaneciyi bulmuş karşısında. Birisi kötülemiş kitabı, ikincisi okuyuculardan gizlemiş. Bu ekibe edebiyat hocasını da katmak lazım. Öyle ya talebelerini kitaptan soğutmak için onu parça parça edecek biri de lazım.' 'Zincirleri kırılan aslanlar kükremeyi unuttular.' 'Zekânın zaferi olan iş, istenerek yapılmıyorsa hudutsuz bir ıstıraptır.' 'Politika, insanları, kendilerini en yakından ilgilendiren meselelerden alıkoyma sanatıdır.' 'Medeniyetin tek ölçüsü vardır: İnsana verdiği değer.' 'Hayatını kalemiyle kazanan bir yazar, bu yalancı alkış tufanı karşısında elbette ki kendini kaybedecek. Kitap bir ticaret metaı oldukça, yaratıcı ister istemez esnaflaşacaktır.' 'İhtiyar bir medeniyetin dramıydı bu; kendini inkâr eden bir medeniyetin dramı. Doğu ile Batı, Haç'la Hilal, muhteşem bir maziyle karanlık bir istikbal boğaz boğaza idiler. Ama kavga sona ermemişti henüz. Son söz söylenmemişti.' 'Tarihçi bütün inançları kavramak zorunda. Mizacına en aykırı düşünceleri anlayacak kadar geniş bir idraki yoksa tarihten vazgeçsin. Tarihçinin iki tutkusu olmalıdır: hakikat ve güzellik.' 'Kaderimizi çizen Avrupa'nın siyasi ihtirasları (aşırı istekleri); kullandığımız kelimeler onun emellerini dile getiriyor. Kulağımıza fısıldanan lâfızları (kelimeleri) hudut (sınır) ve şümullerinden (kapsamalarından) habersiz fısıldayıp duruyoruz... Tefekkür vuzuhla(açıklıkla) başlar, kurtuluş şuurla.' 'Alışkanlıklarımıza olan bu bağlılık kadar yeniliklere duyduğumuz ilgi de temel bir ihtiyaç…' 'Kâbustan uyandık diye seviniyoruz. Ne gezer! 'Hicran biter mi, girye-i hicran diner mi hiç'.' 'Tarih de, edebiyat da, belli bir toplum, belli bir medeniyet biçimine bağlı değil mi?' 'Batı'da son beş yüzyıl içinde, tabiat -ve genel olarak dünya- değişmezlik vasfını kaybetti artık. Tarihte istikrarın yerini, oluş -ilerleme, çözülüş veya sâdece tekâmül- aldı.' İki ciltten oluşan kitabın her bölümü başlı başına bir kitap olacak kadar hacimli. Birinci cilt, dünya edebiyatından klasiğe, hümanizmden edebiyat sosyolojisine, romanın romanından edebiyat tarihinin tarihine uzanan bir çizgide okuyucusunu düşünceye davet ediyor. Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayın. Rümuz-ül Edeb'in bir tür edebiyat tarihi olmasına karşın Lehçe-t-ül Hakayık bir tür düşünceler tarihi. Kırk Ambar'ın bu yeni 2. cildi, 1980'de yayımlanan ve tek bir baskı yapan Kırk Ambar'ın ikinci bölümünde ele alınan konuların yeni konularla zenginleştiği, 1981 yılında Ankara'da bir kez basılan Bir Facianın Hikâyesi adlı kitabın içeriğinin de bu konulara eklendiği çok daha kapsamlı ve tamamen gözden geçirilmiş bir hali. Cemil Meriç'in ele aldığı birçok konu bugün de güncelliğini koruyor, bugün de o konuların çeşitliliğinden ve içerdikleri kimi düşüncelerden yararlanmak pekâlâ mümkün. Cemil Meriç okuyucusunu, bir kez daha, 'düşünenlerin düşüncesini düşünmeye, sonra da onların tesirinden kurtularak kendi kafasıyla düşünmeye ve hiçbir görüşün esiri olmamaya' davet ediyor. Aydını aydın yapan da 'uyanık bir şuur, tetikte bir dikkat ve hakikatin bütününü kucaklamaya çalışan bir tecessüs' değil mi? Kitabı incelemek ve satın almak için tıklayın.