Mehmet Akif Ersoy’un istediği halde yazamadığı şiir ve piyes

Milletin mukadderatı ile yakından ilgilenen Akif, yazma fikrini aklından çıkarmasa da çeşitli sebeplerden ötürü bazı düşündüklerini bir türlü kaleme dökememiştir. Ailevi durumu ve içinde bulunduğu şartlar bu sebeplerden bazılarıdır. Mehmet Akif'in yakın dostlarından Eşref Edip'in şu sözleri, onun istediklerini neden yazamadığını açıklar: 'Üstadın ev hayatı o kadar müsterih değildi. Ailesi daimi surette rahatsız olduğu için ev işlerini layıkıyla görebilecek halde değildi. Bu sebeple üstad, nizam ve intizamıyla doğrudan doğruya alakadar olmak mecburiyetinde idi. Seyahatler, hicretler münasebetiyle çocuklarının tahsili de intizamını muhafaza etmemişti. Ona da çok üzülüyordu. Bazen öyle diyordu: Bu aile gaileleri beni çok yordu. Bu gailelerden azâde olsaydım daha güzel şeyler yazardım.' İstediklerini yazamamasının sebeplerinden birisi de yeterince zaman bulamamasıydı. Diyanet İşleri Başkanlığı, kendisine bir Kur'an meali yazmasını teklif ettiğinde hem işin büyüklüğü hem de yazmayı tasarladığı diğer konuların aksamasından endişe ederek bu görevi üstlenmeme hususunda direnmişti. Buna rağmen meal yazma hususunda ona ısrar edenlere şöyle demişti: 'Birkaç parça şiir yazacağım, ona mani olursunuz.' Sonunda meal yazma görevini üstlenmiş ancak bazı sebeplerden dolayı yazmaya başladığı meali ne gönlünce tamamlayabilmiş ne de istediklerini yazabilmiştir. Bunlara ilave edilebilecek diğer bir sebep de ileri yaşında bir türlü yakasını bırakmayan rahatsızlığıdır. Çok istediği halde eli bir türlü kaleme varmayan bu durum hakkında, Muallim Mahir'e (Mahir İz) yazdığı bir mektubun sonuna şu satırları ekler: 'Gülme komşuna gelir başına! Meşhur Yahya Kemal gibi felek bizi de kıt'acı etti. Dört yılda on iki mısra! Ne ise Allah beterinden esirgesin!' İstanbul'a döndükten sonra verdiği bir röportajda: 'Hasta olmadan evvel çok yazdım. 'Gölgeler' diye bir kitap neşrettim. Fakat hastalık yakama yapıştı. Üç senedir bir şey yazamadım. Eğer hasta olmasaydım, bir iki mevzuum vardı. Onları yazacaktım. İnşaallah iyi olursam burada ilk iş olarak bu mevzuları yazacağım.' Çantay'a göre bu mevzular: 'Bu milletin çocuklarına ilk tahsillerinden itibaren sade güzel şiirler yazmak, İstiklal Harbi destanını nazmetmek, Heccetü'l-veda'ı tasvir etmek'tir. Safahat'ın ilk şiirinde, 'Ne tasannu bilirim çünkü ne sanatkârım' diyen Akif'in dili başlangıçta daha ağdalı olsa da seçtiği konulardan da anlaşılacağı üzere o toplumu daha fazla ilgilendiren konuları nazmetmektedir. İlerleyen zamanlarda ise dili sadeleşmiştir. Ancak sanat itibariyle daha mükemmel şiirler yazmak arzusundadır. Âkif'in Safahat'ında başta Köse İmam ve Asım olmak üzere olmak üzere sahnelenebilecek türde pek çok şiir bulunur. Seyfi Baba, Küfe, Hasta, Mahalle Kahvesi de bunlara eklenebilir. Bu şiirlerde yaşadığı çevrenin birçok problemini dile getirmiştir. Konularını hayatın içinden seçtiği eserlerinde, şiirinin kahramanı ya babasından kalan küfeyi tekmeleyen çocuktur veya hastanede veremden kaburgaları sayılabilecek derecede fenalaşan bir delikanlıdır. Değerli bir vaizi Süleymaniye kürsüsünde konuşturduğu gibi, şiirlerinde kocasını meyhanede yakalayan, beddua dolu sitemlerini peş peşe sıralayan konuşkan bir kadına da söz verebilir. Onun gördüklerini olduğu gibi nazmettiğini şu mısralarından anlamak mümkündür: Hayır, hayâl ile yoktur benim alışverişim… Fakat eserlerini en çok yırtan şair olarak o yazdığı bu manzumeleri yeterli görmemektedir. O birilerinin edebiyatımıza bir şaheser kazandıracak, kitleleri derinden etkileyecek bir piyes yazmasını beklemiş, istediği, gerçekleşmeyince kendisi bu eserin planını hazırlamaya başlamıştır. Realist bir şair olan Akif, yaşadığı zamanın milli ıstıraplarından başını alıp dilediği sanat türüne kendini verememiştir. Damadı Ömer Rıza Doğrul'a ait şu sözler bu değerlendirmeyi desteklemektedir: 'Üstad İslam-Türk tarihinden alınmış bir vakanın ilhamıyla bir piyes yazmak istiyordu. Vaka ehl-i salip harpleri devrinden alınacak, Eyyuboğlu Selahaddin'in kahramanlıkları anlatılacaktı.' Mehmet Akif'in tasavvurunu kurduğu bu piyes ne yazık ki yazılamamıştır. Mehmet Akif, Selahaddin Eyyubi'yi anlatacağı bu eseri yazamamış ancak Çanakkale Zaferi'ni anlattığı mısralarda Selahaddin'i yücelten mısralar yazmaktan geri durmamıştır: Sen ki son ehl-i salibin kırarak savletini İslam memleketlerini birbirinden ayırmadığı anlaşılan şu dizelerinde de Selahaddin Eyyubi'yi Osmanlı Devleti'nin en kudretli sultanlarından Fatih'le beraber zikreder: Hayâlimden geçerken şimdi, fikrim herc ü merc oldu Bu beyitten Âkif'in Anadolu'yu diğer İslam coğrafyasından farklı görmediği anlaşılır. Âkif, İslam Medeniyeti'ne bir bütün olarak sahip çıkmaktadır. Balkanlar Osmanlı Devleti'nin elinden çıkarken gözyaşlarını tutamayan Âkif, Afrika ve Asya'daki topaklarımızı kaybettiğimizde de aynı hüznü terennüm etmiştir. Meşhur Bülbül şiiri de İstiklal Harbi'nde Yunanlıların Bursa'yı işgal etmeleri üzerine yazılmıştır.

Mehmet Akif Ersoy’un istediği halde yazamadığı şiir ve piyes

YAZMAK İSTEDİĞİ HALDE YAZAMADIĞI ŞİİRLER