Mehmet Akif Ersoy'un vefat etmeden önceki son günleri

Mehmet Akif'in vefatından sonra yıllarca hakkında çok şey dile getirildi. Ancak yazılı belgeler arasında onun çok yakın dostu olan Fuad Sami İnan'ın adına neredeyse hiç rastlanmadı. Fuad Sami Bey gibi kimseleri kolay beğenmeyen bir kişinin 'adam' olarak nitelendirdiği üç beş kişiden bir tanesi de Mehmet Akif'ti. Hatta Mehmet Akif, Safahat'ın altıncı kitabı olan Asım'ı 'Kardeşim Fuad Şemsi'ye…' hitabı ile bu vefalı dosta ithaf etmişti. Milli Şairimiz bir mektubunda Fuad Şemsi'yi şöyle tanıtır: 'Oğlanın sözü, özü, her şeyi doğrudur. İrfanı, dirayeti, malumatı da caba…' Osmanlı Devleti'nin son devirlerinde Darüşşafaka Müdürlüğü, Maarif Nezareti Tedrisat-ı Taliye ( orta öğretim) Umum Müdürlüğü gibi vazifelerde bulunan Fuad Şemsi Bey, kanaatlerinin dışında hiçbir şeyi kabul etmediği için devlet hizmetinden ayrılmış, bağlı olduğu Prens Abbas Halim Paşa'nın umumi vekâletini aldı. Kendisinden Eşref Edip Bey'in 'Mehmet Akif' isimli kitabında ve Mahir İz'in 'Yılların İzi' adlı hatırasında ayrıntılı olarak bahsedilen Fuad Şemsi Bey, 15 Ağustos 1974 yılında 88 yaşında vefat etti. Ölümünden sonra kendisinden kalanlar arasında Mehmet Akif'in nüfus kâğıdı, maaş cüzdanı ve bizzat kaleme aldığı Akif'in son günlerine ait bir yazı müsveddesi vardı. Bu yazıda F. Şemsi Bey, en kalbi duygularını yansıttı. 30 yıllık dostluğun neticesinde Mehmet Akif'in ömrünün sona erişi, kendisini o günlerde hiç yalnız bırakmayan bu vefakâr dostuna nasip olmuştu. 'Üstadın Mısır'dan dönüşünü haber alanların arasındaydım. Prenses Emine Abbas Halim de haberdar olmuş, karşılamaya o da gelmişti. Akif, İstanbul'da –aramızdaki karar veçhile- bende kalacaktı. Prenses Emine Halim – onu cidden minnettar eden ısrarıyla- kendisine misafir etti.' 'Hastalığı aşağı yukarı belliydi. Mamafih doktorlar yine bir kere hastanede müşahede altına alınmasına lüzum gördüler. Bu suretle, oradan Şişli Sağlık Evine, yine Prenses Emine Halim'in misafiri olarak nakledildi. Orada yirmi gün kaldı. Hastalığı teşhis edilmişti: Kanser. Nihayet bir buçuk ay yaşayabileceğini söylediler.' 'Artık hastanede yatmasına lüzum kalmamıştı. Buna ne gönül, ne hastane ne de sayılı günlerinden haberdar olmayan Hazret razıydı. O da bizimle beraber: 'Şöyle bir ağaç altında beş on gün uzansam –ah, bu sızı!- elbet başka olacak… Biliyorum canım!' diyordu. Hastalığın ağırlığını hissettirmemek için elimden geldiği ve gelmediği kadar eski âdetimi bozmayarak kendisiyle çekişe çekişe konuşuyordum.' 'Hastanede onu ziyarete, bini mütecaviz ehibbâsı gelmişti. Hastane müdürü: 'Bu kadar ziyaretçisi olan hasta, ne bu hastaneye geldi, ne de başkasına gelmiştir!' diyordu. Bu ziyaretlerden, o merdüm-giriz Akif ne kadar memnun oluyordu... Yoruluyor, fakat herkese ayrı ayrı kardeşini, işini, annesini, tarlasını, hastasını soruyor; halleşiyordu. Bir gün, yarı ciddi yarı şaka: 'Yahu, bir de kendini kimseye yüz vermez, selam vermez diye âleme inandırmışsın. Ya selam vereydin ne olacaktı, bilmem!' diyerek çıkıştım ve güldürdümdü.' 'Akif'in vatana, vatanın Akif'e kavuşmasında asıl sebep, hiç şüphesiz onların arasındaki ezeli alakadır. Akif'in o: 'Fışkıran hâk-i remîminden bütün nûr-i nigâh /Nâzeninler yâl-ü bâlinden nişan her bir giyâh 'Akif, Mısır'da kaldığı müddet, vatan hasetini ancak iki üç yerde giderirdi: Velinimeti merhum ve mağfur Prens Abbas Halim'in sarayı ile layık olduğu hürmeti, her arzusunu icraya vesile arar b,r nezaket ve necabeti ile daima ibzal ederken gördüğüm Prens Halim Said'in 'Zehebiye'sinde…' 'Akif'in Prens Abbas Halim'e rabıtası, ona muhabbet ve hürmeti bir ayrı fasıldı. Akif'in gıyabında Prens'e –sanki lüzum varmış gibi- Akif'in rabıtasını şerhe kalkıştığım olurdu. On iki senede, bu bir nevi gıybet –hata kabilinden- galiba iki üç kere tekerrür etmişti. Paşa cennet-mekan, her defasında kendisine mahsus iman dolu belagatiyle: 'Bu, onun talihi değil, benim talihim! Akif beni elbet bulurdu ama ben Akif'i nasıl bulurdum?' demişti. Akif, Abbas Paşa'nın ölümünü duyduğu zaman bana yazdığı mektupta –bu cümleler onundur-: 'Naim'in vefatını haber aldığım zaman, üzerime bir duvarın yıkıldığını hissettim. Paşa, merhumun gaybubeti ise, on dört yaşımda tattığım öksüzlük acısını bana ikinci defa tattırdı.' diyordu. Paşa, son nefesinde, Kelime-i Şahadet'ten evvel Akif'in: 'Değmesin mabedimin kalbine namahrem eli ……… 'Abbas Halim Paşa'ya latife olarak yazdığı henüz neşredilmemiş bir mektubunu buraya nakletmeden geçemeyeceğim. Akif'in buradaki hamişi, cidden bir şaheser-i hakk u hakikatir. Bir mehdiye, ender olarak bu kadar yerine ve bu kadar hak olur. Fakat edebiyatımızda kim bir hamiş bu kadar güzel olmamıştır. Prens Halim Said, Akif'in İstanbul'a dönüşünü daima teşvik etmişti. Bilhassa iki senedir, bu teşvikatı her türlü vaadlere terfik ediyordu. Prens, Üstad'ı İstanbul'a dönmeye teşvik ederken ben de Alemdağı'ndaki Baltacı'nın ormanlarını, sularını, sessizliğini bir vatan timsali gibi canlandırmaktan hâli kalmazdım.' 'Edebiyatta, felsefede, içtimaiyatta on beş bin ciltlik kütüphanesinin cidden sahibi olan Prens Halim'e Akif, bilhassa hastalığında bir dağ-ı derun oldu. Bana kaç kereler: ' İnsan bu kadar aza kanaat etsin de o da olmasın! İsyan edecek şey…' demişti. Bu deruni isyan-ı necabetin verdiği acıyı, hastalığında bir defa daha ifade eden Prens'e Akif'in de böyle düşündüğüne emin olarak: 'Akif eğer bizim umduğumuz derecede ise bu yokluk bir eksik bir fazla demektir, ne kıymeti var? Değilse eksik kendinde demektir, o düşünsün!' demiştim. Prens, pek zeki pek nâl-âşînâ gözlerle: 'Evet, ancak böyle düşününce isyan durur.' dediydi. 'Hastaneden ümitsiz çıkardığımız Akif'i doktorların yine her gün görmesi lazımdı. Prenses Emine Halim, Heybeli'ye gitmişti. Ben İstinye'de oturuyordum. Derhal en merkezi bir nokta olan Mısır Apartmanı'nda bir daire ihzar ve oraya naklettik. Artık her gün beraberdik. Böylece bir hafta kadar geçti. Ölüm o kadar yakındı ki, tabib-i müdavisi bu bir hafta içinde bir kere bile uğramadı. Ölüm muhakkaktı, fakat avunmak da lazımdı. O sırada, aklımdan zaten çıkarmadığım aziz ve mükerrem dostum, memleketin cidden şayan-ı hürmet genç üstadı Burhaneddin Osman Bey'e bir kere gelip muayene, daha doğrusu teselli etmesini rica ettim. Burhaneddin geldi, hastayı kemal-i ciddiyetle muayene, kanını ve idrarını bizzat tahlil etti ve hastalığın 'siroz' olduğunu; hasta, vereceği ilaçları alabildikçe bir sene, hatta iki sene yaşayabileceğini katiyetle söyledi.' 'Burhan, herkese telkin ettiği itimadı Üstad'a da telkin etmişti. Akif, fazla olarak onu pek de sevmişti. Burhanediin tebdil-i havanın da fayda vereceğini söyledi. Baltacı Çiftliğinin tam vakti gelmişti. Prens Halim'e keyfiyeti açtım. Prens, Kemal-i memnuıniyetle Baltacı Çiftliğinin Üstad'ın emrine amade olduğunu bildirdi. Hazret, bu suretle Prens'in gönderdiği hususi otomobille Baltacı'ya kadar gitti, bir hafta orada kalarak tekrar apartmanına geldi. Burhaneddin Bey muayene edip rejimi tayin etti, tekrar aynı suretle çiftiğe döndü. Bu gidiş gelişler üç ay kadar sürdü.' 'Akif'in çiftlikte geçirdiği günler, hayatının en asude günleriydi. Koca çiftlik onun malı, bütün müstahdemin ona hizmetkârdı. Ara sıra gülerek: ' Ben bizim kadına, Allah bana sonunda gürlük verecek derdim. İste oldu, oldu!' derdi.' 'Nihayet kışa doğru bu kadar metanete rağmen artık verilen ilaçları zorla alır oldu. O metin adam –ancak hükm-i ecel diyeceğim- pek tuzlu bulduğu için, o tek çare-i hayatı tehire vesileler çıkarmaya başladı. Beş ay zoraki ömrü temdid edilen o zinde pehlivan vücut, bir hasta bakıcının inayet-i imdadına muhtaç olarak kalkar oturur hale gelmişti.' 'Havalar soğudu, ben de yazın oturduğum İstinye'den indim. Mısır Apartmanı'nda bir daire tuttum şimdi çiftlikten geldikçe bana misafir oluyordu.' 'İlaçları alamadığı için karnında biriken suyu ameliye ile çekmek icap ediyordu. Bu, bir, iki, üç kere yapılabilecek ve hasta ölecekti. Zâfı vefatından bir ay evvel çok şiddetlenen Hazret, artık bir daha çiftliğe dönemeyecek hale geldi. Ağırlığını duyurmamak için 'havalar soğudu, doktor gitmeni muvafık görmüyor' dedim. Sözümü itirazsız kabul etti. Artık odasından bile dışarı çıkmıyordu; yavaş yavaş eriyor, bütün hayatı gözlerinde toplanarak her gün biraz daha vücuttan düşüyordu.' 'Bir iki defa en çok sevdiği beyiti sordumdu. Her defasında: 'Ne bana yaradı cismim ne yâre yar oldu, / İlahi, ben bu bir avuç türabı neyleyeyim?' ilahisini okudu. Hastalığında tekrar sordum, yine bunu okudu. O, kendisinin kimseye yaramadığına kaildi. Fesübhanallah!' 'Son güne geldik. Yağışlı, soğuk, kemiklere işleyen bir kânunuevvel günü, sık sık yanına girip çıkıyor, her zamanki gibi yine latife etmeye çalışıyordum. Her çıkışımda gözlerini açarak 'Gidiyor musun?' diye soruyordu. Gözlerinde 'Beni bu gün yalnız bırakma!' manası vardı. 'Havaya baksana! Nereye gideceğim? Berbat… Biraz müsait olsa, dediğini yapmak için inadına çıkacağım!' diyordum.' 'Her saat Burhan Bey'e telefonla vaziyeti anlatıyordum, artık ümit yoktu. Bir aralık doktora ihtiyaç gördüm, rica ettim, geldi baktı; yapacak bir şey kalmamıştı. Doktor gittikten sonra krizler geldi, tekrar telefon ettim. 'Hareket ederse ölüm muhakkak!' dedi. Biraz sonra hasta bakıcı halecanla geldi. Yerinden kalmaya çalıştığını söyledi. 'Aman geliniz!' dedi, gittim, yalvardım, hatrımı yanımda kırmayacak gibi oldu; gözlerini gözlerime dikti. Dayanamadım, dışarı fırladım... Yanında şimdi Kur'an okuyorlardı. Aradan beş dakika geçmedi. Onu Besmele ile yatıran, öldükten sonra yüzünü açıp açıp öpen ve daha sonra her Pazar mezarına giderek rast geldiği fakire Kur'an okutup para veren hastabakıcısı Rus kadını ağlaya ağlaya geldi. Rahmetullâhialeyhi Rahmeten Vâsla

Mehmet Akif Ersoy'un vefat etmeden önceki son günleri

MEHMET AKİF'İN EN YAKIN ARKADAŞI