Mehmet Akif'in Darülfünun'da verdiği ilk ders

Eserleri ve şahsiyetiyle her kesimden insanın sevgisini kazanan Mehmet Akif Ersoy, hayatının çeşitli dönemlerinde muallimlik yaptı. Reşat Nuri Güntekin, Falih Rıfkı Atay gibi pek çok önemli isim o günlerde onun talebesiydi. Akif, şiir yazarak ve öğretmenlik yaparak edebiyat alanındaki çalışmalarına devam etti. Mehmet Akif Ersoy kimdir? Mehmet Akif Ersoy, hayatının büyük bir kısmını çeşitli okullarda muallimlik yaparak geçirdi. Özel dersler de veren Akif'in ilk hocalığı 1906 yılında başladığı Halkalı Baytar Mektebi'ndeki 'kitabet-i resmiye' muallimliğiydi. Halkalı Baytar Mektebi'nde ders okuturken bir yandan da Çiftlik Makinist Mektebi'nin Türkçe öğretmenliği de yaptı. Hayatının son yıllarını geçirdiği Kahire'de Cami'atü'l-Mısriyye'nin Edebiyat Fakültesinde Türkçe ve edebiyat muallimliği yaptı. Osmanlı'nın ilim yuvası Darülfünun'un iz bırakan hocaları Fakat en uzun muallimlik yaptığı okul Darülfünun idi. 21 Kasım 1908'den 1914 yılına kadar edebiyat-ı Osmaniye müderrisliği yaptı. Akif, bu derslerde edebi metinleri okutuyordu. Maaşı 600 kuruştu. Akif'in Darülfünun'da yaptığı muallimliğe dair çok fazla bilgi yahut belge yoktur. Öğrencileri ve dostlarından nakledilen birkaç hatıra ve birkaç belge bize ancak ışık tutar. Tarihçi Prof. Ali Nihat Tarlan'ın aktardığında göre, Mehmet Akif Darülfünun'da girdiği ilk derste talebesine şunları söylemişti: 'Efendiler, ne burası bir darülfünundur ne siz bir darülfünun talebesisiniz ne de ben bir darülfünun hocasıyım! Evvela bunu bilelim, kendi kendimizi aldatmayalım. Şimdi dersimize başlayabiliriz.' Mehmet Akif'in Reşat Nuri'ye verdiği büyük ders Öğrencilerinden Kumkapı orta mektebi müdürü Baha Kahyaoğlu, şunları anlatıyor: 1910 ders yılının birinci günü sabahı Zeynep Kamil Konağı'nın büyük zili çalındı. Salondaki kalabalık hercümerç içinde sınıflarına giriyorlardı. Başka başka memleketlerden, mekteplerden gelen bu gençler, henüz tanışmamazlığın verdiği bir yadırgama ile boş sıralara oturdular. Mehmet Akif'in hayatından ilginç hatıralar Ders zili çaldı, müderrislerin isimlerini bildiğimiz halde şahsen hiçbirini tanımıyorduk. Henüz program da asılmamıştı. Alaycı bir arkadaş: 'Herhalde Dolmabahçe Sarayı'ndan başkatib-i hazret-i şehriyari Halid Ziya Beyefendi, sabah sabah teşrif edecek, bize hoş geldiniz diyecek değil ya...' dedi, gülüştük. Tam bu sırada basit bir kıyafet içerisinde dolgun bünyeli, sakallı bir zat tekellüfsüz bir eda ile, fakat biraz da sıkılarak, içeri girdi. Kürsüye çıkmadı, caddeye nazır pencereye doğru ilerledi, baktı, düşündü, yutkundu. Biz birbirimize yavaşça, biraz da alay edercesine: 'Kim bu? Bu da kim?' diyorduk. Suret-i intikaline emin bir arkadaş yavaş ve kat'i: Bizdeki bakışların tereddüdünü ve bu sükûttaki manayı sezen muallim, boynunu sağa meylettirerek, yüzümüze bakmayarak: 'Bu sene, sizinle Türkçe- yine küçük, çekingen bir vakfeden sonra- edebiyat müzakeresi edeceğiz.' Dersin hocasının şair Akif Bey olduğunu hepimiz biliyorduk. Ani bir hayret ve hürmetle toplandık. Safahat şairi derhâl mütehassis oldu, daha ziyade sıkıldı. Kim derdi ki, bu basit gibi görünen insanın kafası o derece harikalı ilhamlara mâkes olabilirdi? Bilgisi kadar insanlığı yüksek bu şahsiyetin böyle başlayan dersi, aylar ilerledikçe kalbimizde samimiyet ve feragatin de erişilmez bir örneği oldu. 'Derste, kendi şiirlerini rica ettik, okumadılar. Bir gün 'Feride ile Cemile'yi bir arkadaş okudu, gülerek: 'Öyle ise bana ver, ben de okuyayım' dedi. Kendisini dinleyenler, inşadlarındaki hususiyet ve samimiyeti bilirler. Baki'nin Kanuni'ye ait Mersiye'sini, Ali Ekrem Bey'in Feryad'ını, Namık Kemal'in Vaveyla'sını pek büyük heyecanla okurlardı. * İnşad: Şiiri kaidesine uygun ahenk ile okuma Muzip arkadaşlarımız çoktu; Nedim'in gazel ve şarkılarını severek, gülerek okurken bu neşesinden cesaretlendiler; 'Efendim, bir gün de 'Hammamiye'yi lütfetmez misiniz?' Biraz durakladılar, uygun bulmadı. Bir başka gün Divan'ı karıştırırken, şimdi Trabzon tarih muallimi Musip, Divan'ı açtı. 'Hammamiye'yi buldu ve rica etti. Evvela tereddütle başladı, sonra gülerek devam etti. Gariptir ki, aynı manzumeyi Şeref'e okuturken munis başını sıranın üzerine koydu, dinlerken hafifçe ağladı. Bir gün 'Kocakarı ile Ömer' okunuyordu. 'Abbas'ı bilmeyen var mı?' diye başlayan mısra okunurken: 'Abbas kimdir?' diye bir arkadaşımıza sordu, bilemedi. 'Varmış yahu!' diyerek hem güldü, hem üzüldü. *Hammamiye: Hamamla ilgili manzume. Akif'in edebiyat-ı Osmaniye dersinde şu konuları anlattı: Şiirin tarifi, vezin, kafiye, eşkâl-i nazm, fesahat, efkâr-ı edebiyyede fikir, his, hayâl, sanâyi-i edebiyye, âhenk. Her konu mısra, beyit ve bazen müstakil şiir örnekleriyle örneklendirildi. Bu metin örnekleri bazen divan şairlerinden, bazen da Namık Kemal, Recaizade Ekrem, Muallim Naci, Abdülhak Hamid ve hatta Tevfik Fikret gibi XIX. yüzyıl şairlerindendir. İşte Mehmet Akif'in Darülfünun'da verdiği Osmanlı edebiyatı dersinden bir örnek... Ders: Edebiyat-ı Osmaniye Bunlarda vezin ve kafiye vardır. (Ancak) bir fikr-i selim olmadığından şiir denilemez; şair, cinas meraklısı olduğundan, düdük ile Mevlana arasında münasebet bularak söylemiştir: Fikre misal: Kemal Bey merhumun; Muini zalimin dünyada erbab-ı denaettir Azametli hayale misal: Hamid Bey'in Fatih Sultan Mehmet hakkında: Her kuşesinde dehrin nâm-ı bekaa-nisârın Hisse misal: Fuzuli'nin: Dost bî-pervâ felek bî-rahm ü devran bî-sükûn Tavr-ı mahsus-ı tebliğe misal: Ziya Paşa'nın: Ey müftehir-i devlet-i yek-ruze-i dünya Şuara-yı Osmaniye (Osmanlı şairleri) üç devre taksim olur: 1.Süleyman Çelebi'den Fuzuli'ye kadar

Mehmet Akif'in Darülfünun'da verdiği ilk ders

BİR MİLLETİN MUALLİMİ MEHMET AKİF ERSOY