Muhammed İkbal'in Kulluk Kitabı eserinden alıntılar

Bu asır, senin için bir Azrail'dir. Geçinme yolunu sana gösteriyor ama ruhunu kabzediyor. Kur'ân ayetleri ile senin alâkan 'Ya-sin' okutup rahat ölmekten ibaret. Müslüman, benliğine sahip olmalıdır. O zaman tam bir insan olur. Yıldızların seyir hattını dahi bilen insan, kendi fikir dünyasında sefer edemiyor. Ey Müslüman, sen Kur'an yolundan gitmelisin ki, Allah sana çalışma kudreti ve ibdâ hassası ihsan etsin. İlim, apaçık bir sualdir. Aşk ise gizli bir cevaba benzer. İslam fakihleri ne kadar miskin ve sönük hale gelmişler, kendi huzur ve rahatları bozulmasın diye Kur'an'dan taviz veriyorlar. Bu kölelerin inancına göre Kur'an eksiktir. Çünkü Müslümanlara köleliğin usul ve adabını, yolunu öğretmiyor. Kalbi temiz olmayan bir neyzen, nağmeyi nefesinin dalgası ile zehirler. İçine sevgi karışmayan her iş çirkin ve esassızdır. Gözleri mahkûmiyet ve taklit ile kör olanlar, apaçık hakikatleri dahi göremiyorlardı. Her nefesinden ebedi bir ömür vücuda getiren insan... Yalnız o insan, dünyanın dönüşüne dahi hâkim ve galip olur. Gönlü diri insanların secdelerini tanırsın. Yalnız hayatı kazanmak için edinilen ilim, ilim değil belki hür öldüren bir zehirdir. Âdem ihtiyarladı ama Lât ve Menât henüz gençtirler, her asırda elbiselerini değiştirip karşımıza çıkarlar. Sana ağır gelen o bir secde var ya, binlerce secdeden kurtarır seni. Senin bakışın, Allah'ın sana ihsan ettiği bir kılıçtır. Allah bize canı, onun açtığı yaradan verdi. Kılıcına hayadan su veren o mukaddes canlı kız, halis altın gibi bir gönlü ele geçirdi. İnsana sığabilene kâinat, kâinata sığamayana insan denir. Mektep, insana göz ve gönül veremez. Ey Müslüman, yazık ki sen, 'lâ ted'u maa'llahi ilahen âher' ayetini unuttun. 'Öyle ise sakın, Allah ile beraber başka ilahlara yalvarma' (Şuara, 26/213) Gizli derdimden yüzüm safran rengi bağladı. Erguvan rengi gözümden kan akıyor. Söz boğazımda düğümlendi artık söyleyemiyorum. Sen benim halimi zaten bilirsin, söylemeye ne hacet. Lâ gâlibe illâ Hû! Her şeyden üstün olan ancak Allah'tır! Gönlünde gizli yara yok; Müslümanlığın heyecanı, ateşi, çırpınması yok. Benliğinin bahçesini, tufanı olmayan bir denizin suyu ile sulamışsın. Yaralandıktan sonra ah etmek, dervişliğin şânından değildir. Zamaneden şikâyet, dünya adamının işidir. Frenk felsefesinin gayesi, milletleri birbirinden ayırmaktır. İslâm'ın gayesi ise, Âdem milleti vücuda getirmektir. Senin bahar şeklinde gördüğün bir mevsim, başkalarının nazarında sonbahar olabilir. Müslümanlar kendileri ile mücadele halindedirler. Gönüllerinde ikilikten başka bir mefhum yoktur. Kendilerinin kaçtıkları mescitten biri bir tuğla alsa feryada başlarlar. Müslümanım, her diyarda garibim. Zira yeryüzünde bir işim yok. Bu bitkin halimle yine ıstırap içinde kıvranıyorum. Demek ki artık masiva ile meşgulüm. İç aleminde yaşayan insanlar, gönülleri içinde esirdirler. Onlar baştan ayağa dert olup derman kabul etmezler. 1873'de Pakistan'ın Pencap eyaletine bağlı Siyalkut kentinde doğan Muhammed İkbal, mutasavvıf bir anne babanın oğludur. İlk eğitimini Kur'an üzerine medresede tamamlandıktan sonra, Arapça ve Farsça hocasının yönlendirmesiyle İslam edebiyatıyla ilgilenmeye başladı. Lahor'da yüksek öğrenimini tamamladıktan sorna Doğu Dilleri Fakültesi'ne hoca olarak tayin edildi. Bu yıllarda Muhammed İkbal'in şiirleri de yayınlanmaya başlandı. Muhammed İkbal'in eserleri 1905'de Londra'daki Chambrich Üniversitesi'nin Felsefe ve İktisat bölümünden mezun oldu. Londra'da üç sene kalan İkbal, burada Arap Dili ve Edebiyatı hocalığı yaparken, çeşitli İslâmi konularda bir dizi konferans verdi. Yine Londra'da kaldığı sürede hukuk üzerine okuyan İkbal, savcılık diplomasını aldıktan sonra Almanya'ya giderek Münih Üniversitesi'nde felsefe doktorası yaptı. Hayatını İslam'a adayan Muhammed İkbal 1908'de Hindistan'a döndüğünde, yazılarıyla şiirlerine hayranlık duyanlar tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı. Müslüman Hintli Mücahitler adıyla yazdığı şiirleri Hindistan Müslümanlarının İngiliz sömürüsüne başkaldırmalarına ve Pakistan'ın kurulmasına büyük etkisi oldu. Bu yönüyle İkbal, Mehmet Akif Ersoy'a benzetilir. Muhammed İkbal'in kitaplarını incelemek ve satın almak için tıklayın.