Necip Fazıl Kısakürek'in ilk şiirlerini yayınlama macerası

Edebiyatımızın üstadı Necip Fazıl Kısakürek, fikirleri ve eserleriyle derin izler bıraktı. 📌 Edebiyatımızda Baki'den sonra ikinci 'Sultanu'ş Şuara' unvanına sahip olan Necip Fazıl Kısakürek; Kaldırımlar şiiriyle üne kavuşsa da hem Büyük Doğu idealiyle hem de fikir hayatımıza kazandırdıklarıyla hafızalarımıza kazındı. Peki, şiir yolcuğu nasıl başladı, ilk şiirini nasıl yayınladı? Gelin daha yakından bakalım👇 ▶ Çocukluğunu, dönemin hakimlerinden büyükbabası Mehmet Hilmi Bey'in Çemberlitaş'taki konağında geçiren Kısakürek, okumayı 5-6 yaşlarındayken dedesinden öğrendi. Büyükannesi Zafer Hanım'ın da etkisiyle okuma tutkusuyla tanıştı. Necip Fazıl'ın bilinmeyen 15 yönü 📌 Necip Fazıl'ın şairliğe ilk adım atışında annesinin önemli bir rolü vardı. Hastane odasında, annesinin ölüm döşeğindeki dileğini gerçekleştirme arzusuyla başladı her şey… Bu hatırayı Necip Fazıl şöyle anlatır: 'Annem hastanedeydi. Ziyaretine gitmiştim… Beyaz yatak örtüsünde, siyah kaplı, küçük ve eski bir defter… Bitişikte yatan veremli genç kızın şiirleri varmış defterde… Haberi veren annem, bir an gözlerimin içini tarayıp: -Senin dedi; şair olmanı ne kadar isterdim! Annemin dileği bana, içimde besleyip de on iki yaşıma kadar farkında olmadığım bir şey gibi göründü. Varlık hikmetinin ta kendisi… Gözlerim, hastane odasının penceresinde, savrulan kar ve uluyan rüzgâra karşı, içimden kararımı verdim: -Şair olacağım! Ve oldum.' 📌Kısakürek, mahalle mektebinde başladığı öğrenimine, Fransız Papaz, Amerikan Koleji ve Rehber-i İttihad okullarında devam etti. İlkokulu Heybeliada Numune Mektebi'nde tamamlayan şair, 1916'da Yahya Kemal, Hamdullah Suphi Tanrıöver ve Ahmet Hamdi Akseki'nin de öğretmenlik yaptığı Mekteb-i Fünun-u Bahriye-i Şahane'ye (Deniz Harp Okulu) girdi. Çok sevdiği dedesini kaybetmesi üzerine kaleme aldığı 'Büyükbabamın Ölümü' başlıklı yazısıyla edebiyat öğretmeninin dikkatini çekti. ▶ Necip Fazıl, şiir yazmaya başladığı okulu Bahriye Mektebi'ndeki edebiyat hocasıyla yaşadığı anıyı şöyle anlatır: 'O zamanın ütopyasına göre harp kazanıldıktan sonra bize geçecek olan Fransız donanmasının zırhlılarında vazife görmeye ve prenseslerin ellerinden öpmeye namzet zabitler sıfatıyla yetiştirildiğimiz, bu şartlara göre seçilip alındığımız, herkes saman ekmeği yerken nefis sofralara oturtulduğumuz, müzikle yemek yediğimiz, saraylara mahsus muaşeret edepleri içinde yoğrulduğumuz, böyleyken disiplinlerin en yakıcısı içinde kavrulduğumuz, memleketin en namlı hocalarına malik bulunduğumuz ve tatile üç ayda bir çıktığımız Bahriye Mektebi... Şiire orada başladım. Vesilesi şiir kitabımın başında yazılı... Bizden, hayatımızın en çarpıcı vakasına dair birer vazife isteyen edebiyat muallimine 'Büyükbabamın ölümü' isimli bir nesir verdim, onun taşkın takdirlerini kazandım ve sonra şiire başladım. Derken edebiyat muallimimizin eline bir de şiir sıkıştırınca onun şu hitabına çarptım: ' Yo! Artık çizmeyi aşıyorsun! Bu yaştaki çocuk şairliğe kalkamaz! Bekle, sabret! Zavallı hocam; altı yedi sene sonra bana bir lokantada rastlayacak ve ismi yeni çıkmaya başlayan şair talebesinden, yıllardır yazı yazdığı halde bir türlü tanınamamış mahzun edebiyat hocası sıfatıyla özür dileyecektir.' Necip Fazıl'da 'maarif' meselesi 📌 Öğrencilik yıllarında şiirle ilgilenmeye başlayan Kısakürek, 'Nihal' isminde haftalık bir dergi çıkarmaya başladı. Bahriye Mektebi'nde Necip Fazıl'ın tarih hocası Yahya Kemal'di. Necip Fazıl'ın anlattığına göre Yahya Kemal, bir yıl içinde yalnızca 'Lösid' destanını okuttu. Necip Fazıl o günleri şöyle yâd eder: 'Ağzı köpürerek büyük bir vecdle anlattığı bu destanda, (Lösid) tam ayağını üzengiye atıp eyere sıçramak üzereyken boru çalar, Yahya Kemal askerce olmasına çalıştığı bir temennah çakarak sınıftan kaçarcasına çıkar ve öbür derste, 'Nerede kalmıştık' diye sorup 'Lösid ayağını üzengiye atıyordu' cevabını alınca hikâyesine yine öncesinden başlayarak ve hep aynı noktada, (Lösid) ayağını üzengiye atarken fırlayıp giderdi. İstikameti de Büyükada...' 📌 Kısakürek, Lord Byron, Oscar Wilde, Shakespeare'in de aralarında bulunduğu önemli Batılı yazarların eserlerini orijinal dilinde okudu. ▶ Usta edebiyatçı, 1921'de Ahmet Haşim, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Faruk Nafiz, Ahmed Kudsi gibi edebiyatçılarla tanıştığı Darülfünun Edebiyat Medresesi Felsefe Bölümü'ne girdi. İlk şiirleri, Ziya Gökalp'in kurduğu, Yakup Kadri ve arkadaşlarının çıkardığı Yeni Mecmua dergisinde yayımlandı. Necip Fazıl tasavvufla nasıl tanıştı? 📌Necip Fazıl, Darülfünun'da okuduğu yıllarda gündüzleri felsefe ve edebiyat okur, akşamları ise Ok Meydanı'nda gezintiye çıkardı. Ok Meydanı'nda karşılaştığı manzara Fazıl için ilham kaynağı oluyordu. İlk şiirlerinden biri, posta yoluyla gönderdiği gazetenin edebi ilavesinde çıktı. ▶ İsmini gazetenin sayfasında gördüğünde yaşadığı heyecanı şöyle anlatır: 'İsmimi matbaa harfleriyle şiirimin altında görünce, sandım ki dünya- âlem o ânda gazeteye eğilmiş beni okumakta... Elimde gazete, çarşıdan eve doğru yürürken, nargilesini çeken kasap, esneyen bakkal, sırıtan manav ve şunun bunun, yanıma koşup: 'Tebrik ederiz Necip Fazıl Bey! İşte şöhrete kavuştunuz!' dememelerinden âdeta hayretteydim.' 📌 Necip Fazıl, ilk gençlik yıllarında Yakup Kadri'yi kendisine yakın görür, eserlerini günlerce okurdu. Darülfünun'da okurken bir gün, yazarla tanışıp ona kendi şiirlerini vermeye gitti. Onun İkdam gazetesine gitmesi, Ahmet Haşim, Yahya Kemâl, Halide Edip gibi isimlerle beraber anılmasını sağladı. Yakup Kadri'ye verdiği şiir edebiyat dünyasında büyük yankı uyandırdı. Her ne kadar Necip Fazıl, yazdığı ilk şiirlerini beğenmeyip acemice bulsa da Ahmet Haşim 'Çocuk! Bu sesi nerede buldun sen?' demekten kendini alamadı. Necip Fazıl, Yakup Kadri ile tanışmasını ve Yeni Mecmua'da yayınlanan ilk şiirini anılarında şöyle anlatır: 'Bir gün 'İkdam' gazetesine gidip Yakup Kadri'yi gördüm. Henüz Anadolu'ya geçmemiş ve Ankara'ya taşınmamıştır. 'İkdam' gazetesinde 'Tahlil ve Terkip' başlığı altında yazılar kaleme almaktadır. Yakup Kadri, üslûbu ve 'Edebiyat-ı Cedide' budalalarına nispetle zengin dünyasıyla, Bahriye Mektebi'nden beri ruhumu çekenlerden... Hususiyle onun 'Erenlerin Bağından' isimli nesirlerine günlerce abandığım olmuştu. Bir gün de onun için edebiyat muallimimiz, tasavvufçu İbrahim Aşkî Bey: 'Erenlerin bağına girmiş ama üzümünü yiyememiş...' demişti, kaydetmiştim. Bugün, üzümünü yiyememek şöyle dursun, erenlerin bağına girmiş olmasını da kabul edemeyeceğim, bu kabuk üstü derin adam, o zamanlar bana, kalem ve fikir haysiyetinin ve iç murakabeye sahip muharririn ta kendisi gibi görünmüştü. Sahte büyüleri çözülüp, çehrelerinin olanca sığlık ve kabalığıyla meydana çıkan ve bütün sihrini kendinden değil, bizim ruh püskürtümüzden aldığı belli olan kadın misaline denk, Yakup Kadri, benim gözümde, boyaları dökülmüş bir ahşap maddedir...' Üstad Necip Fazıl'ın ömründeki ilk büyük pişmanlık Evet, Yakup Kadri'yi görmek için, 'İkdam' gazetesine gittim. Odasının kapısını vurdum. Gür ve tok bir ses 'giriniz' dedi. Girdim ve elimdeki defteri masasına bırakarak: 'Ben, dedim; Felsefe talebesiyim. Şiir yazıyorum. Takdir ettiğim ender kalemlerden biri olduğunuz için şiirlerimi size getirdim. Beğenecek olursanız neşirlerine lütfen delâlet edersiniz.' Ve tek kelime beklemeden ve eklemeden çıkıp gittim. Kalem kaşları, açık alnı, vakarlı çizgiler taşıyan yüzüyle Yakup Kadri, üzerimde iyi bir tesir bırakmıştı. Onda, Bahriye Mektebi'nden hocam ve sonraları, ahbabım Yahya Kemâl'in, ya dalgın ve unutkan yahut yılışık ve laubali yüzünden eser yoktu. Vilâyet Mescidi'nin solunda, (Arşiv) dairesinin bitişiğindeki ahşap binada (hâlâ duruyor) karargâh kurmuş olan 'Yeni Mecmua' onun fikrî idaresindeydi. Bir iki hafta geçti, geçmedi; kafamda bir bomba! 17 yaşındaki çocuğun şiirleri en genci 35 - 40 yaşındaki üstatların yazıları arasında yayınlanmaya başlamaz mı? Mecmuaya bakan, Fevzi Lûtfi (Karaosmanoğlu)... Mecmuanın etrafında Yakup Kadri, Ahmet Hâşim, Yahya Kemâl, Halide Edip, Refik Halit, Ahmet Refik, Köprülüzâde Fuat ve benzerleri... 'Yeni Mecmua'nın bu Ziya Gökalp'tan sonraki devresinde, fikir yazılarını, daha ziyade Darülfünun hocaları yazıyor ve ilk hamlede oraya kabul edilmek bir muvaffakiyet sanılıyor. Güya tasavvufî bir hava tütüyor ilk şiirlerimden. Çilesini çekmeye henüz (12-13) yıl uzak olduğum dâvanın, bütün inceliklere uzak, (fantazi) plânında bir heveskârıyım. «Ben»i büsbütün ezmek ve süründürmek yerine tahta oturttuğumun farkında değilim: 'Bir benliği bin secdeye versem, 'Zamanenin Edebiyat-ı Cedide kartonlarından sonra Fecr-i Âti kuklalarından elenmiş üstatları, bu çocuğa ve onun getirdiği yeni sese hayran... Hece vezninin Ziya Gökalp devşirmeleri, Yusuf Ziya, Orhan Seyfi, Faruk Nafiz gibi şairler de, aralarında Nâzım Hikmet, müşterek şiir broşürleri çıkarıyor, bir ikisi işi güldürmecilik esnaflığına dökmeyi fikir ve şiir çilesinin üstünde tutuyor ve ana dile açık Türkçenin bu ilk ve posa şairleri, Yeni Mecmua sütunlarına lâyık görülmüyor. Henüz hecenin kemmiyet âleti üstünde, keyfiyet cevheri getirilmemiştir. Delikanlı muhayyilemde o kadar büyüttüğüm bu üstatlar, birkaç temas içinde gözümde nasıl karagözleştiklerini, sığlaştıklarını anlatamam. Hepsinde bir cüce hırsı ve birbirini küçültme çabası, ceketlerinin altından çıkmış bir iç çamaşırı gibi meydanda... Yukarıda, «Yahu» redifli şiiri gördünüz ya! 'Mezar Kitabesi' adını taşıyan bu şiir için, bir gün Ahmet Haşim'in 'Yeni Mecmua' idarehanesinde Fevzi Lûtfi'nin yanında bana söylediği sözü unutamam: 'Çocuk! Bu sesi nerede buldun sen?' Sonra, verdiği rütbeyi kıskanmış olacak ki, ilâve etti: 'Kendini bir şey sanma! Yakup Kadri'nin seni tuttuğuna da bakma! Tesiri altındasın da ondan... Sanatkâr, tesiri altında kalanı sever.' Necip Fazıl'ın kaleminden çocukluk anıları 'En aşağı 35 - 40 yaşındaki üstad payeli insanın, 18'lik çocuk heveskâra söylediği bu söz, o zaman bana çok dokundu. En iptidaî zaaflarını, cücelik duygularını yenemeyen bu insanlara karşı: 'Hale bak sen; kimlere inanıyoruz?' diye düşünmekten ve o çağda bile beni gerimdekilerden ayıran sınır çizgisini görmekten nefsimi alıkoyamadım. Yeni Mecmua'nın pişmiş üstatları, bu koca kafalı ve yeni sesli çocuğa hayretle bakıyorlardı. Bana gelince, nefs zebunluğu bakımından onlardan beterdim. Belirtmiş olduğum gibi neşredilmiş ilk şiirimden başlayarak, dünyada artık beni tanımayan tek kişi kalmadığını, kahvelerde, sokaklarda, salonlarda hep beni konuştuklarını sanıyordum... Herkes cüce, bense dev.'

Necip Fazıl Kısakürek'in ilk şiirlerini yayınlama macerası

EDEBİYATIMIZIN SULTANU'Ş ŞUARASI