Ortak değerimiz: Uzak

ESKİ TÜRKÇE Uzak - Uzak 🔹 Türk dili tarihini en eski dönemini, Eski Türkçe devri teşkil etmektedir. Bu Türkçe, günümüz Anadolu Türkçesi ile çok yakın özellikleri bünyesinde barındırır. Hatta birebir aynı olan 'uzak' örneğindeki gibi sözcükleri vardır. KAZAK TÜRKÇESİ Uzak - Alıs 🔹 Kıpçak yani Kuzeyabatı Türk lehçelerinden biri olan Kazak Türkçesi, Türkistan'ın geniş bozkırlarında yankılar uyandıran Kazak Türkçesi, adeta o bölgenin sesidir. 🔹 Kıpçak grubunun genelinde olduğu gibi Kazak Türkçesinde de 'uzak' sözcüğünü 'alıs' kelimesi karşılar. Bavrım! Sen o jakta, men bu jakta Kaygıdan kan jutamız. Bizdin atka Layık ba kul bop turiv, kel keteyig Altayga, ata mirası altın takka Kardeşim! Sen o yanda,ben bu yanda, Kaygıdan kan yutuyoruz,bizim adımıza Layık mı kul olup durmak,gel gidelim Altay'a, ata mirası Altın tahta (X) Mağcan Cumabayoğlu'nun Uzaktaki Kardeşime şiiri KARAKALPAK TÜRKÇESİ Uzak - Alıs 🔹 Karakalpakistan coğrafi konum olarak Kazakistan'a yakındır. İki Türk devleti komşu olup Aral Gölü'nü paylaşmaktadırlar. Bu bakımdan ortak pek çok sözcükleri bulunur. 🔹 Örneğin Kazak Türkçesinde 'uzak' manasına gelen 'alıs' sözcüğü örnek gösterilebilir. Alıstan karasan tavday, AZERBAYCAN TÜRKÇESİ Uzak - Uzaq 🔹 Güneybatı Türk lehçesinin temsilcisi olan ve Oğuzların torunları Azerbaycan Türkleri ile Türkiye Türkleri geçmişten günümüze kadar yakın ilişki kurmuştur. 🔹 Bu nedenden 'uzak' kelimesi Azerbaycan lehçesinde 'uzaq' sözcüğü ile karşılık bulur. ➡ Uzaq sahillerde rejissor Tofiq Tağızadenin İkinci Dünya müharibesinden behs eden filmi. ➡ Uzak sahillerde oyuncu Tofiq Tağızade'nin II. Dünya Savaşı'nı konu alan filmi. ALTAY TÜRKÇESİ Uzak - Iraak 🔹 Kuzeybatı yani Sibirya grubunun en önemli temsilcilerinden biri olan Altay Türkçesinde 'uzak' sözcüğü 'ıraak' kelimesi ile karşılık bulmaktadır. ➡ Eptü le cakşı curtayla, Ejiginnen ırap ne bardın? ➡ Rahat, huzurlu yaşarken Kapından (evinden) niçin uzaklaştın? (X) Türk lehçelerinde 'afet, felaket' ÖZBEK TÜRKÇESİ Uzak - Olish 🔹 Karluk grubunun temsilcisi Özbek Türkçesini grubundan ayrıştıran özelliği, konuşma ve yazı diline yansıyan yuvarlakşma özelliğidir. 🔹 Kıpçak grubunun 'uzak' manasına gelen 'alıs' sözcüğü bu lehçede yuvarlaşma özelliğinden ötürü 'olish' kelimesine dönüşür. ➡ Mehribanlarden olish qıldı. ➡ Sevgililerden uzak etti. TATAR TÜRKÇESİ Uzak - Yıraq 🔹 Kuzeybatı grubundan olan Tatar Türkçesinde bazı kelimeler güneybatı Türk lehçesi sınıfının özelliklerini yansıtmaktadır. Örneğin 'uzak' sözcüğü Tatar lehçesinde 'yıraq' olarak karşılık bulmaktadır. ➡ Tan atıp kün yaktırsa, arabız yırak turdı. ➡ Tan atıp güneş parlarsa, aramız uzak kaldı. (X) Ortak değerlerimiz 'baba' TÜRKMEN TÜRKÇESİ Uzak - Daş 🔹 Türkmen Türkçesi; Türkiye, Azerbaycan ve Gagavuz Türkçesi ile aynı grupta yer alır. Daha çok Eski Türkçe kelimeleri de bünyelerinde barındırmaktadırlar. 🔹 Türkmen lehçesinde, kendi sınıfından farklı olarak 'uzak' sözcüğü yerine 'daş' kelimesi bulunur. ➡ Mundan gitsem, Hıva yolı daş bolya-la, Bibican. ➡ Burdan gitsem, Hive yolu uzaktır Bibican Bibican Türküsü KIRGIZ TÜRKÇESİ Uzak - Alıs 🔹 Kuzeybatı grubunun Kazak Türkçesinden sonra en kalabalık Türk topluluğunun konuşma dilini temsil eden Kırgız Türkçesi, başta Kırgızistan toprakları olmak üzere Türk cumhuriyetlerinde yaşatılmaktadır. 🔹 Türk lehçelerinde bulunan ortak kelime 'uzak' kelimesini bu lehçede Kazak Türkçesinde olduğu gibi 'alıs' sözcüğü karşılamaktadır. ➡ Dusmanın alıs, dosun cakın bolsun. ➡ Düşmanın uzak, dostun yakın olsun. (X) Türk Lehçelerinde ortak kelime 'anne' UYGUR TÜRKÇESİ Uzak - Yiraq 🔹 Karluk grubu temsicilerinden olan Uygur Türkçesi, günümüzde hemen hemen dünyanın her yerine dağılmış Uygur Türkleri tarafından konuşulmaktadır. 🔹 'Uzak' kelimesi Uygur lehçesinde 'yiraq' sözcüğü ile karşılık bulmaktadır. ➡ Asman yiraq, yer kattiq, öley disem can tatliq. ➡ Gök uzak, yer sert, öleyim desem can tatlı.