Ruhsal hastalıklarla boğuşan yazarlar

Ünlü varoluşçu Rus yazar Dostoyevski, epilepsi (sara) hastasıydı. Buna bağlı olarak da birtakım sorunlar yaşıyordu. Freud'a göre ise histerik nevrozdan dolayı ataklar geçiriyordu. Bununla beraber Dostoyevski, ömür boyu süren bir depresyondan mustaripti. Dostoyevski sara hastalığını Budala'nın kahramanına da gösterir. Mışkin'in ikinci bölümde geçirdiği nöbetin klinik anlamda gerçekçi olduğu ve Dostoyevski'nin kendi tecrübeleriyle paralellik taşıdığı kabul edilir. Dünyaca ünlü bir diğer Rus yazar Lev Tolstoy'un psikolojik durumu da yaşı ilerledikçe kötüleşti. Zamanla kendini depresyonun pençesinde buldu. Soylu ve varlıklı bir adam olan Tolstoy, git gide münzevî yaşamını tercih etti ve edebî başarısı kendisinde bir takıntıya dönüştü. İntihar etmek için cesareti olmaması sebebiyle de kendini eleştirdi. Ölümüne kısa süre evden kaçtı ve karısını terk etti. 10 gün sonra da bir tren istasyonunun görevli kulübesinde öldü. Kierkegaard, 19. yüzyılın başında, Kopenhag'da yaşayan varlıklı bir ailede doğan Soren Kierkegaard'ın çocukluğu insanlardan uzak ve mutsuz geçti. Danimarkalı varoluşçu filozof Soren Kierkegaard tıpkı babası gibi depresyondan sıkıntı çekiyordu. Usta yazar Edgar Allan Poe hayatı boyunca depresyon ile mücadele etti. Poe'nun dehası çelişkiler, paradokslarla doludur. Kendi aklındaki canavarlardan, İngiltere'nin pusunda yatan gölgelerden ve yalnızlıktan korkuyordu. Kuzenine duyduğu aşk ve yaptığı evlilik de yazarın ruhsal dünyası ile ilgili ipucu verir bize. William Blake yazar, şâir ve sanatçı olarak yaratıcılığını büyük ölçüde gördüğü halüsinasyonlara borçluydu. Memur bir babanın oğlu olarak 1812 yılında doğan Dickens'ın hayatının ilk yılları refah içinde geçti. Daha sonraları ise babasının borçları yüzünden hapse girmesiyle sefaletle tanıştı. Henüz 11 yaşında iken bir boya fabrikasında çalışmak zorunda kaldı. Bu zor yaşam koşulları nedeniyle uzun süre manik depresyon ve bipolar bozuluk yaşadı. 19. yüzyıl Fransız edebiyatının büyük ismi Baudelaire, tüm hayatı boyunca sistemle uyumsuz bir yaşam sürdü ve bohem bir hayatı tercih etti. Yakalandığı frengi hastalığının da etkisiyle ruhsal sağlığı git gide bozuldu. Baudelaire ayrıca bipolar bozukluktan muzdaripti. Modern edebiyatın ünlü yazarı Kafka'nın tüm yaşamı boyunca klinik depresyon ve sosyal anksiyeteyle geçti. Babasıyla ciddi iletişim sorunları yaşayan Kafka, ayrıca yaşadığı diğer hastalıklardan dolayı da acı çekiyordu. Yaşadığı tüm bu hastalıklar yazarda aşırı strese yol açıyordu. Prag'da, devlete bağlı bir sigorta şirketinde çalıştı. Bu onun üzerinde bürokrasinin ve genel olarak hayatın anlamsızlığı olduğu duygusunu uyandırdı. 'Tom Sawyer''ın Maceraları' ve 'Huckleberry Finn'in Maceraları' gibi ünlü kitapların yazarı Mark Twain, bütün ömrü boyunca depresif, neşesiz ve melankolik bir hayat geçirdi. 'Perde Arası' romanını yazdığı sıralarda artık kendini yeterince yetenekli hissetmeyen Virginia Woolf, yeteneğini kaybettiğini düşünüyordu. Her gün yeteneğini kaybetmenin vermiş olduğu stresle ruhsal bunalıma giren yazar, 28 Mart 1941'de içinde bulunduğu duruma daha fazla dayanamayıp evlerinin yakınlarında bulunan Ouse nehrine ceplerine taşlar doldurarak atlayıp intihar etti. Virginia Woolf'un kocası Leonard Woolf'a yazdığı intihar mektubu, yazarın ruhsal durumuna ilişkin ipuçları taşıyor: Leonard Woolf'a, 18 Mart 1941 'Sevgilim, yine çıldırmak üzere olduğumu hissediyorum. O korkunç zamanları tekrar atlatamayacağımızı hissediyorum. Ve ben bu kez iyileşemeyeceğim. Sesler duymaya başladım. Odaklanamıyorum. Bu yüzden yapılacak en iyi şey olarak gördüğüm şeyi yapıyorum. Sen bana olabilecek en büyük mutluluğu verdin. Benim için her şey oldun. Bu korkunç hastalık beni bulmadan önce birlikte bizim kadar mutlu olabilecek iki insan daha düşünemezdim. Artık savaşacak gücüm kalmadı. Hayatını mahvettiğimin farkındayım ve ben olmazsam, rahatça çalışabileceğini de biliyorum. Bunu sen de göreceksin. Görüyorsun ya, bunu düzgün yazmayı bile beceremiyorum. Söylemek istediğim şey şu ki, yaşadığım tüm mutluluğu sana borçluyum. Bana karşı daima sabırlı ve çok iyiydin. Demek istediğim, bunları herkes biliyor. Eğer biri beni kurtarabilseydi, o kişi sen olurdun. Artık benim için her şey bitti. Sadece sana bir iyilik yapabilirim. Hayatını daha fazla mahvedemem. Bizim kadar mutlu olabilecek iki insan daha düşünemiyorum.' Jack London, bipolar bozukluğunun pençesindeydi ve bunun da etkisiyle intihar girişiminde bulundu. Pasifik'te bir yelkenli ile yaptığı bir seyahat sırasında tropikal bir hastalığa yakalandı. Hastalığı ise kendince hazırladığı ilaçla tedavi etmeye çalıştı. Bu ilacın içinde afyon, eroin, cıva vs. gibi kimyasal maddeler bulunuyordu. Bu karışımı bir süre kendine enjekte etmesi onun böbreklerinin iflas etmesine neden oldu. Sıra dışı bir hayat yaşayan Hemingway, yaşamı boyunca da depresyon, paranoya ve alkolizmden kurtulamadı. Sık sık kendini öldürmekten bahseden yazarda intihar denemeleri baş gösterdi ve bir sabah eline aldığı bir çifteliyi şakağına dayayarak bu amacına ulaştı. ABD edebiyatının önemli şairlerinde Ezra Pound, eleştirmen ve deneme yazarı olarak önemli eserler verdi. 1945 yılında 'vatana ihanet' gerekçesiyle tutuklandıktan sonra, akıl hastanesine yerleştirilen şair, on üç yıl bu akıl hastanesinde kaldı ve burada kendisine 'narsisistik kişilik bozukluğu' teşhisi konuldu. Hayatında ilerleyen yıllarında ise şizofreni tanısıyla karşılaştı. ABD'li şâir ve yazar Sylvia Plath, kısa olan hayatı boyunca mental rahatsızlıklarla boğuştu. Davranışları yüzünden çevresi tarafından umursamaz biri olarak tanımlandı. Fakat hayatı boyunca antidepresanlar kullanması gerekiyordu. Hayatı boyunca İleri derecede bipolar bozukluğu yaşayan Plath, 1950 yılında bursla girdiği Smith College'deki ikinci yılında ilk intihar girişimini gerçekleştirdi ve bunun neticesinde akıl hastanesine yatırıldı. 1955'te Smith College'den iyi bir derece ile mezun oldu. 1963'te, ikinci kattaki odalarında uyumakta olan çocuklarının yanına süt ve kurabiye bıraktıktan sonra, odalarının kapısını da içeri gaz girmeyeceğinden emin olacak şekilde bantlayarak kapattı. Kafasını fırının içine sokarak intihar etti. Paulo Coelho henüz daha gençken anne ve babası tarafından üç kez akıl hastanesine gönderildi. Okulda ise izole ve mutsuz olduğu söylenen Coelho, ailesine ve doktorlarına deli olmadığını sadece yazar olmak istediğini belirtiyordu. Fakat o dönemde çevresindeki hiç kimse bunu anlamadı. Aylarca hastanede kalan yazara sakinleştirici ve elektroşok verilerek tedavi uygulanmaya çalışıldı.

Ruhsal hastalıklarla boğuşan yazarlar

FYODOR MIHAILOVIÇ DOSTOYEVSKI