Türk lehçelerinde vedalaşma: Hoşça kal

AZERBAYCAN TÜRKÇESİ Hoşça kal - Yaxşı yol ◾ Türk lehçelerinin toplamda dört grubu vardır. Bu sınıflardan birini teşkil eden Oğuz Türkçesinde; Türkiye, Türkmen, Gagavuz ve Azerbaycan Türkçesi yer almaktadır. ◾ Azerbaycan Türkçesinde bir vedalaşma kalıbı olan 'hoşça kal ve güle güle'yi yaxşı yol ifadesi karşılamaktadır. ➡ Üzeyir Hacıbəyli, Yaxşı yol' kimi mahnılar yazır, 'Vətən və cəbhə' kantatasını yaradır. ➡ Üzeyir Hacıbeyli, 'Hayırlı Yollar' gibi şarkılar yazıyor ve 'Vatan ve Cephe' senaryounu meydana getiriyor. Türk lehçelerinde sonbahar TÜRKMEN TÜRKÇESİ Hoşça kal - Hoş ◾ Güneybatı veya Oğuz grubu adıyla bildiğimiz sınıfta yer alan Türkmen Türkçesi birbirinden farklı selamlaşma ve vedalşama kalıplarını bünyesinde bulundurmaktadır. ◾ Oğuz boyunun üyesi Türkmen Türkçesinde hoşça kal ve güle güle ifadelerini boş sözcüğü karşılamaktadır. ➡ Garyagdı hoşlaşık üçin bir söz aytcak bolup, şunça can çekdi, emma bokurdagı dolup... ➡ Yaşlı adam bir veda sözü söylemeye çalıştı ama boğazı doluydu... UYGUR TÜRKÇESİ Hoşça kal - Xeyr hoş ◾ Güneydoğu grubu, Orta Türkçe için büyük önem arz etmektedir. Bu lehçenin bulunduğu sınıfın diğer adı aynı zamanda Karluk'tur. ◾ Karluk Türkçesinin bir üyesi olan Uygur lehçesinde vedalaşma kalıbı olarak, hoşça kal veya güle güle kelimelerin karşılığı, xeyr hoş ifadesi kullanılmaktadır. ➡ Uyghur balalari, uqıtıvçılarınga xeyr hoş ayttı. ➡ Uygur çocukları öğretmenleriyle vedalaştı. Ortak değerlerimiz 'sevgi' ÖZBEKTÜRKÇESİ Hoşça kal - Huş endi ◾ Özbek Türkçesi, Uygur Türkçesi gibi Karluk grubunun bir üyesidir. Bu Türkçe diğer lehçeler ile benzer özellikleri bünyesinde barındırmaktadır. ◾ Başta Özbekistan'da konuşulan Özbek lehçesinde vedalaşma ifadesi olarak hoşça kal manasına gelen huş endi kalbı kullanılır. ➡ Huşçaqçaqqa yol açik. Bundan keyin huş endi dostim! ➡ Neşeliye yol açık. Bundan sonra hoşça kal dostum! KAZAK TÜRKÇESİ Hoşça kal - Saw bol ◾ Kıpçak grubunun en bilinen lehçesi olan Kazak Türkçesi, Türk lehçelerinin genel mahiyetini içeren özellikleri bünyesinde taşımaktadır. Bunlardan biri /bol-/ yani olmak fiilidir. ◾ Bu fiilin içerdiği kalıplardan biri de sav bol yani güle güle hoşça kal ifadesidir. ➡ Saw bolınız jakşı babalar! ➡ Hoşça kalın güzel balalar! KIRGIZ TÜRKÇESİ Hoşça kal - Cakşı bar ◾ Kıpçak grubu yani kuzeybatı Türk lehçelerinden biri olan Kırgız Türkçesi, Kazak Türkçesinden sonra en bilinen Türk lehçesidir. ◾ Kırgız lehçesinde vedalaşma kalıplarından biri olan caksı bar/cakşı bar yani güle güle hoşça kal ifadeleri mevcuttur. ➡ Kırgız tilinde 'caksı bar' nime aytuu? ➡ Kırgız dilinde 'hoşça kal' ne demek? Ortak değerlerimiz 'baba' TATAR TÜRKÇESİ Hoşça kal - İsen bol ◾ Tatar Türkçesi, Kıpçak sınıfında yer alan bir lehçedir. Zaman zaman diğer lehçelerden farklı özellikler gösterebilmektedir. ◾ Bir vedalaşma kalıbı olan hoşça kal ve güle güle manasına gelen 'isen bul' ifadesini bu farklılığa örnek gösterebiliriz. ➡ Minem matur dustım, isen bol! ➡ Benim güzel dostum, hoşça kal! BAŞKURT TÜRKÇESİ Hoşça kal - Hav bulıgız ◾ Başkurt Türkçesi, Kıpçak grubunda yer alan bir lehçedir. Fakat bulunduğu gruptan farklı özellikleri bulunmaktadır. Bunun nedeni yer aldığı konum ve dil, üslup farklılığıdır. ◾ Başkurt lehçesinde güle güle ve hoşça kal sözcüklerini hav bulıgız ifadesi karşılamaktadır. Türk lehçelerinde ortak kelime 'anne' TUVA TÜRKÇESİ Hoşça kal - Bayırlıg ◾ Kuzeydoğu grubunu; Tuva, Hakas, Altay, Saha (Yakut) Türkçeleri oluşturmaktadır. Bu grup; güneybatı, güneydoğu ve kuzeybatı Türk lehçelerinden farklı özellikleri bünyesinde bulundurur. ◾ Örneğin vedalaşma kalıbı olan güle güle ve hoşça kal ifadelerini bu lehçede bayırlıg sözcüğü karşılar. HAKAS TÜRKÇESİ Hoşça kal - İzen mindi ◾ Kuzeydoğu yani Sibirya grubunda yer alan bir diğer lehçe Hakas Türkçesidir. Bu lehçede birbirinden farklı selamlaşma ve vedalaşma kalıpları vardır. ◾ Örneğin hoşça kal ve güle güle sözcüklerini karşılayan izen mindi ifadesi bulunur. ➡ Olar ügretçilere izen mindi teen. ➡ Onlar öğretmenlere hosça kalın demiş. Türk lehçelerinde eylül ayı