Türk lehçelerinde öğretmen kelimesi

AZERBAYCAN TÜRKÇESİ Öğretmen - Müellim 🔹 Oğuz sınıfında yer alan Azerbaycan Türkçesi, bünyesinde Arapça ve Farsça kelimeleri bünyesinde barındırır. Bu sözcüklerden biri de öğretmen manasına gelen 'müellim'dir. 🔹 Müellim, Arapça kökenlidir ve muallim sözcüğünden evrilmiştir. ➡ Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti ölkədə turizm və menecement sahələri üzrə kadr hazırlığını həyata keçirən ali təhsil müəssisəsidir. ➡ Azerbaycan Turizm ve İşletme Üniversitesi, ülkede turizm ve yönetim alanlarında personel eğitimi yürüten bir yüksek öğretim kurumudur. Türk lehçelerinde öğrenci TÜRKMEN TÜRKÇESİ Öğretmen - Mugallym 🔹 Güneybatı yani Oğuz grubunda yer alan bir diğer lehçe, Türkmen Türkçesidir. Bu lehçe de Azerbaycan Türkçesi gibi bünyesinde Arapça ve Farsça kelimeleri barındırır. 🔹 Bunlardan biri 'öğretmen' manasına gelen mugallym sözcüğüdür. Arapça kökenli muallim kelimesinden evrilmiş ve bu hale gelmiştir. ➡ Men Türkmen Döwlet Uniwersitetini tamamlanymdan soňra, ol ıerde galyp, mugallym bolup işe başladym. ➡ Türkmen Devlet Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra orada kalıp öğretmen olarak çalışmaya başladım. GAGAVUZ TÜRKÇESİ Öğretmen - Üüredici 🔹 Oğuz grubunda yer alan üçüncü lehçe, Gagavuz Türkçesidir. Bu lehçe, Azerbaycan ve Türkmen Türkçesinden farklı olarak konuşma dilinde, öz Türkçe kelimeleri bulundurur. 🔹 Bunlardan biri öğretmen anlamına gelen 'üüredici' sözcüğüdür. Türkçe aktarımında karşılığı, 'öğreticidir.' ↪Ürediciyka ise 'bayan öğretmen' manasındadır. ➡ Ürediciyka, 'Gençlerä hepsindän çok kısmet lääzım' dedi. ➡ Kadın öğretmen, 'Gençlere her şeyden çok kısmet lazımdır' dedi. Türk lehçelerinde sonbahar KAZAK TÜRKÇESİ Öğretmen - Oqıtwşı 🔹 Kuzeybatı grubunun en bilinen lehçesi, Kazak Türkçesidir. Bu lehçede, öz Türkçe kelimeler konuşma dilinde daha yaygındır. 🔹 Bunlardan biri öğretmen manasına gelen 'oqıtwşı'dır. Bu sözcük, Türkçe aktarımında okutucu olarak karşımıza çıkar. Bu lehçede öğretmen kelimesini; muğalim, tälimger ve ustaz sözcükleri de karşılar. ➡ Soñğı jıldarı jasöspirimderge tälimger retinde är türli bağdarlamalarğa qatısıp jürmin. ➡ Son yıllarda genç öğretmen olarak çeşitli etkinliklere katılıyorum. KIRGIZ TÜRKÇESİ Öğretmen - Okutuuçu 🔹 Kuzeybatı sınıfında yer alan ve oldukça yaygın olan lehçe, Kırgız Türkçesidir. Bu lehçede, öğretmen kelimesini 'okuutuçu' karşılar. Kazak Türkçesinde olduğu gibi bu sözcük, okutucu manasına gelir. 🔹 Bu lehçede öğretmen kelimesini karşılayan bir diğer sözcük ise 'mugalim'dir. ➡ 24-noyabr Mugalimder künün mayramdık maanay tartuuladı. ➡ 24 Kasım öğretmenler günü coşkuyla kutlandı. Türk lehçelerinde sevgi TATAR TÜRKÇESİ Öğretmen - Uqıtuçı 🔹 Kıpçak grubunda yer alan bir diğer Türk lehçesi, Tatar Türkçesidir. Bu lehçe, içinde bulunduğu grup itibariyle pek çok benzer özellikleri bünyesinde barındırır. 🔹 Bu duruma, Tatar Türkçesinde bulunan 'öğretmen' manasındaki 'uqıtuçı' sözcüğünü örnek gösterebiliriz. ↪ Aynı zamanda öğretmen kelimesi yerine möğällim sözcüğü de kullanılmaktadır. ➡ 24 Noyabr Ukıtuçılar köne dert belen bilgelep ütelde. ➡ 24 Kasım öğretmenler günü coşkuyla kutlandı. BAŞKURT TÜRKÇESİ Öğretmen - Mugallim 🔹 Kuzeybatı yani Kıpçak grubunda örnek gösterebileceğimiz son lehçe, Başkurt Türkçesidir. Bu lehçe, gruptaki diğer Türkçelerden farklı olarak Arapça ve Farsça kelimeleri bünyesinde barındırır. 🔹 Bu duruma örnek olarak ise öğretmen manasına gelen 'mugallim' sözcüğünü verebiliriz. ➡ İyi, şunan başlagız, tip qiwatlani uqıtıwsı. ➡ Tamam şundan başlayın diye onayladı öğretmen. ➡ Ultır, Mügallim agay, ti. Küptan kürişkan yuq. İsanlikmi, hawlıqmı, yurt-qura iminmi? Qartaytmaymı? Yinga kişi isanhawmı? ti. Hinin tigi yigit ni işlay al,? ti. ➡ Otur öğretmen ağabey, demiş – Çoktandır görüşmedik. Nasılsın, evin yurdun iyi mi? Eski Türkçe aile sözlüğü UYGUR TÜRKÇESİ Öğretmen - Oqutquçi 🔹 Güneydoğu Türk lehçesinin en önemli temsilcilerinden biri Uygur Türkçesidir. Bu lehçe, öz Türkçe kelimeleri konuşma dilinde yaşatır. 🔹 Uygur Türkçesinde 'öğretmen' sözcüğünü 'oqutquçi' sözcüğü karşılamaktadır. ➡ Yaş mu'ellim bu işlardin xeversiz idi. ➡ Genç öğretmen bu işlerden habersizdi. ➡ Sen'et inistitutida oqutquçi bolup işleydigan. Gülnaz yeqindin beri qandaqtur bir kinoda rol elivatatti. ➡ Güzel sanat enstitüsünde öğretmen olarak çalışan Gülnaz son dönemlerde bir filmde rol alıyordu. ÖZBEK TÜRKÇESİ Öğretmen - O'qituvchi 🔹 Karluk yani Güneydoğu Türk lehçelerinden biri de Özbek Türkçesidir. Özbek lehçesi, içinde bulunduğu gruptaki diğer lehçeler gibi eski Türkçe kelimelere konuşma dilinde yer verir. 🔹 Özbek Türkçesinde öğretmen kelimesini o'qituvchi sözcüğü karşılamaktadır. ➡ Film syujeti oddiy o'qituvchi Bred Koenning taqdiri atrofida bo'ladi. ➡ Filmin konusu sıradan bir öğretmen olan Brad Cohen'in kaderi etrafında dönüyor. ➡ 24-noyabr O'qituvchilar kuni bayrami ko'tarinki ruhda nishonlandi. ➡ 24-noyabr O'qituvchilar kuni bayrami ko'tarinki ruhda nishonlandi. Türk lehçelerinde baba ALTAY TÜRKÇESİ Öğretmen - Üredeçi 🔹 Sibirya Türk lehçelerinde en yaygın lehçe, Altay Türkçesidir. Bu lehçede, öğretmen kelimesini öğretici manasındaki 'ürediçi' sözcüğü karşılamaktadır. ➡ Üyrençik üyrendüçizinen artık polbos, kul piyinen artık polbos. ➡ Öğrenci öğretmenden, köle efendiden üstünde değildir.