Türk lehçelerinde "seyahat"

AZERBAYCAN TÜRKÇESİ Seyahat - Seyahet 🔹 Azerbaycan Türkçesi, Türk lehçeleri arasında Türkçeye konuşma ve yazı dili olarak en yakın olandır. Bu lehçede Türkiye Türkçesi ile pek çok ortak sözcük bulunur. 🔹 Bunlardan biri 'seyahat, gezi' sözcükleridir. Arapça kökenli olan bu kelimeyi Azerbaycan Türkçesinde 'seyahet' ifadesi karşılamaktadır. ➡ Sərnişinlər uçuşunuzdan əvvəl ölkənin tələbləri haqqında ən son məlumatları almalıdırlar. ➡ Yolcular, seyahat edecekleri ülkenin gereklilikleri hakkında en son bilgileri uçuşunuzdan önce almalıdır. TÜRKMEN TÜRKÇESİ Seyahat - Syyahat 🔹 Azerbaycan ile Oğuz grubunda yer alan bir lehçe daha vardır. Türkiyenin güneydoğusunda bulunan Türkmenistan'daki halkın konuştuğu Türkmen Türkçesi'dir. 🔹 Bu lehçede 'seyahat' kelimesini yine Arapça kökenli olan 'syyahat' sözcüğü karşılamaktadır. ➡ Häzirki döwürde Türkmenistanda syıahatçylyk pudagyny ösdürmeklige aıratyn üns berilıär. İurdumyzyň tebigy-syıahatçylyk we taryhy-medeni mümkinçilikleri, baı milli däpleri we olaryň özboluşlylygy syıahatçylyk pudagynyň ösüşiniň möhüm ugurlary bolup durıar. ➡ Şu anda Türkmenistan'da turizm endüstrisinin gelişimine özel önem verilmektedir. Ülkenin doğal-turizm ve tarihi-kültürel olanakları, zengin ulusal gelenekleri ve bunların özgünlüğü turizm endüstrisinin önemli gelişme alanlarıdır. Ortak değerlerimiz 'vatan' GAGAVUZ TÜRKÇESİ Seyahat - Gezmaa 🔹 Güneybatı yani Oğuz grubunda yer alan bir diğer lehçe, Gagavuz Türkçesidir. Bu Türk lehçesi ülkemizin kuzeybatısında bulunan başta Gagavuzya olmak üzere dünyaya dağılmış bir şekilde yaşayan Gagavuzlar tarafından konuşulmaktadır. 🔹 Öz Türkçe kelimeleri bünyesinde barındıran bu lehçede 'seyahat, gezme' sözcüklerini 'gezmaa' ifadesi karşılamaktadır. ➡ Daada gezan kurda da çatacak ayiya da. ➡ Dağda gezen kurda da sataşacak ayıya da. Gagavuz Türkçesi atasözü Türk lehçelerinde 'afet, felaket' KARAÇAY - MALKAR TÜRKÇESİ Seyahat - Aylanmak 🔹 Karaçay - Malkar Türkçesi ile beraber yönümüzü Kuzeybatı Türk lehçelerine doğru çevirmiş olduk. Bu lehçe daha çok, kalabalık bir şekilde Türkistan coğrafyasında yer alan Kıpçak grubunu temsil etmektedir. 🔹 Karaçay - Malkar Türkçesinde 'seyahat, gezi' ifadelerinin yerine 'aylanmak' sözcüğü kullanılmaktadır. Bu kelime aynı zamanda 'dolaşmak' manasına da gelir. ➡ Cuvuk bol Sokur Atabiy ne aylanasa? Necürüyse? ➡ Buyur Kör Atabiy ne geziyorsun? Ne dolanıyorsun? Karaçay - Malkar Türkçesi halk şarkıları Ortak değerlerimiz 'baba' KAZAK TÜRKÇESİ Seyahat - Jorıq 🔹 Kazak Türkçesi, Kıpçak grubununda yer alan çoğu kelimenin temelini oluşturur. Bilhassa Kırgız Türkçesi ile ortak kelimeleri olan bu Türkçe de Eski Türkçeden gelen kelime sayısı diğer lehçelere göre azdır. 🔹 Örneğin 'seyahat, gezi' sözcüklerini 'jorıq, jürgen, sayaxat, ekskwrsiya' kelimeleri karşılamaktadır. ➡ Tek jürgenşe,tegin iste. ➡ Boş gezmektense, bedava çalış. Kazak Türkçesi atasözü KIRGIZ TÜRKÇESİ Seyahat - Kezüü 🔹 Kuzeybatı Türk lehçeleri arasında Kazak Türkçesinden sonra en çok bilinen ve tanınan Kırgız Türkçesi'dir. Kırgız lehçesi bulunduğu gruptan önemli bir özelliği ile ayrılmaktadır. Bu özelliği; ünlü uyumlarından kaynaklanan ünlü değişmeleridir. Bu değişim sonucunda ünlü kalınlaşması ve ünlü yuvarlaklaşması meydana gelir. ↪ Özellikle ünlü yuvarlaklaşması eğilimi, Kırgız Türkçesini 'yuvarlaklık uyumu'nu kendine özgü bir hale getirmektedir. 🔹 Kırgız Türkçesinde 'seyahat' sözcüğünü 'Sayakat, kezüü, cürüş' kelimeleri karşılamaktadır. ➡ Cay kiygeniñ sulpu ele, TATAR TÜRKÇESİ Seyahat - Safar 🔹 Kuzeybatı Türk lehçelerinde yer alan bir diğer Türkçe ise Kazan Tatar lehçesidir. Bu Türkçeyi Rusya sınırları içinde yaşayan ve dış siyasette Rusya'ya bağlı olan Tataristan Cumhuriyeti'ndeki Tatarlar teşkil etmektedir. 🔹 Bu lehçede 'seyahat, gezi' sözcüğünü Arapça kökenli 'safar, yürgen' ifadeleri karşılamaktadır. ➡ Yatkan ağaç yal tabar, yürgen ayak mal tabar. ➡ Yatan ayak dinlenir; gezen ayak mal bulur. Mekalbler - Kazan Tatar Türkçesi atasözleri Türk Lehçelerinde ortak kelime 'anne' KUMUK TÜRKÇESİ Seyahat - Gize 🔹 Kumuk Türkçesi; Dağıstan, Çeçenistan, Kuzey Osetya'da yaşayan ve Kafkasların en kalabalık etnik grubunu teşkil eden Kumuklar tarafından konuşulmaktadır. 🔹 Kuzeybatı grubunda yer alan Kumuk Türkçesinde 'seyahat, gezi' sözcüklerini 'gize' kelimesi karşılamaktadır. ➡ Töpyolanı belmayensa, ÖZBEK TÜRKÇESİ Seyahat - Sayohat 🔹 Kıpçak grubundaki lehçelerin konuşulduğu coğrafyaya yakın bulunan Güneydoğu Türklerinin sınıfını 'Karluk' temsil etmektedir. Bu grupta asıl iki lehçeyi temsil eden; Özbek ve Uygur Türkçeleri yer alır. 🔹 Özbek Türkçesinde bunların en kapsayıcı olanıdır. Bu lehçede 'seyahat, gezi ' kelimelerini 'sayohat, yorğalap' sözcükleri karşılamaktadır. ➡ Bedenemen değende, bedenemen, UYGUR TÜRKÇESİ Seyahat - Manmaq 🔹 Karluk sınıfının bir diğer lehçesini Uygur Türkçesi temsil etmektedir. Bu lehçede 'seyahat, gezi' sözcüklerine farklı bir kelime denk düşer. 'Yürümek, dolaşmak' gibi anlamları da olan kelime 'manmaq' ifadesidir.