Üniversite tercihi yapacaklara altın değerinde öneriler

Üniversite adaylarının hayatını şekillendirecek olan üniversite tercih süreci 2019 yılında 23-29 Temmuz arasında yapılmak üzere belirlendi. Tüm üniversite adayları ve ailelerini yoğun bir araştırma içerisine dâhil eden bu dönem, dikkat edilmemesi durumunda beklenmeyen sonuçları ortaya çıkarabilir. Uzmanlara göre bu dönemde adaylar sakin olmalı, ilgi alanları ve yeteneklerinin farkına varmalı, tercih listelerinde üniversite ve bölümlerde esnek davranmalıdır. Ülkemizde birçok devlet, özel ve vakıf üniversitesi olmasına rağmen bazı okullar ve bölümler çok daha fazla tercih edilir. Doğal olarak kontenjanları sınırlı olan bu okullar ve bölümler başarı sırası ve taban puanlarını yüksek tutmak zorunda kalıyorlar. Böyle durumlarda başarı puanı ve sıralaması ortalama olan adaylarda bir karamsarlık hali başlıyor. Ancak bilinmesi gereken çok önemli bir nokta var. Yükseköğretim önemlidir ama bireyin esas belirleyici süreç olan mezuniyet döneminde, aldığı akademik altyapıyı is yaşamında ne kadar kullandığı daha önemlidir. İş yaşamına erken başlamak, yabancı dil öğrenmek, geliştirici sosyal kulüp faaliyetlerine katılmak gençlerin üniversite sonrası uyum sürecini hızlandıracak unsur olacaktır. Üniversite adayları tercih sürecinde ilk olarak elde ettikleri başarı sırası ve puanının farkında olmalı ve bu çerçevede seçimlerini belirlemelidirler. Bu seçimler sırasında tüm adaylara ÖSYM'nin Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu, yol gösterici önemli bir rehber vazifesi görecektir. Adaylar, özellikle bölümlere yerleşen en son adayın taban puanı ve başarı sırasına bakmaları bu yılki tercihlerin belirlenmesinde önem taşıyacaktır. Vakıf üniversiteleri de dahil olmak üzere ülkemizde 130'u aşkın üniversite var. Tercih edilen okula yerleştikten sonra değiştirmesi mümkün olmayacağından kişi bilinçli bir tercih yapmalıdır. Bu sebeple seçilecek illerdeki okullar hakkında detaylı bir araştırma yapılmalıdır. Üniversite tercihleri, özellikle iş yaşamının ilk yıllarında kişi için fazlasıyla gerekli olacak. İşveren tarafından bireyin hangi üniversiteden mezun olduğu önemle değerlendirilecektir. Sonraki yıllarda akademik kariyerin yanına o zamana kadarki iş performansları ve başarılar da eklenir. Tercihler sıralanmadan önce hedeflenen meslek ve üniversiteler hakkında bilgi edinmek gerekir. Bu konuda kişiye üniversitenin yazılı kaynakları, broşürler, internet gibi yayın organları yardımcı olur. Ayrıca o bölümde okuyan ve mezun olan kişilerle de fikir alışverişinde bulunmak gerekir. Tercih edilecek bölüm ve üniversite için şu sorular araştırılabilir. Bütün bu soruların cevapları tercihlerin şekillenmesine destek sağlayacaktır: • Okurken görülecek dersler nelerdir? Tercih süresinde yapılan en önemli hatalardan bir tanesi de sadece puana bakarak tercih yapılmasıdır. Bu durumda aday ÖSYM'ce yerleştirilen programa kayıt yaptırsın yaptırmasın bir sonraki yıl başarı puanı yarı yarıya düşmektedir. Tercih sürecinin hatasız bir biçimde atlatılabilmesi için öncelikle konunun uzmanı bir rehber öğretmenden destek alınmalıdır. Bu aşamada yapılacak en büyük hata, neresi olursa olsun yerleşeyim, düşüncesiyle hareket etmek olacaktır. Adayların yaşam biçimleri yapacakları tercihlerle şekillenecek. Bu sebeple adaylara 24 tercih hakkı tanınıyor. Adayın yapması gereken tek bir üniversite veya tek bir bölüm seçmemek. Bu, tercihi riske atmak demektir ve geleceğiniz için daha geniş açıda düşünmeniz gerekir. Adayın kendi başarı sırasının yüzde 20/30 sıralama üstünden başlayarak yine kendi sıralamasının yüzde 70 altına kadar bir tercih listesi hazırlaması, doğru bir algoritma olacaktır. Tercih sürecinde ilk tercihler genelde realite olan tercihleri oluşturur. İlk birkaç tercihin puanı alınan puanın üstlerinde olabilir. Fakat bu tercihlerin sayısı birkaç taneyi geçmemelidir. Bu tercihlerden sonra ideal tercih sıralaması yapılmalıdır. Bu sıralama belirlenirken öncelikle istek sırası göz önünde bulundurulmalıdır. Bölümün alan içi veya alan dışı olması, bölümün özellikleri, kontenjan sayıları dikkat edilecek hususlardandır. Puanları mukayese etmek ve tercih robotu kullanmak adayları işlerini kolaylaştıracaktır. Tercihler döneminde birçok adayın, yaşadığı ildeki üniversiteleri tercih etme eğilimi bulunur. Halbuki öğrencinin kapasitesi ve yeteneği daha kaliteli bir üniversiteyi kazanmaya elverişli olabilir. Ailesiyle beraber olma düşüncesi, öğrenciyi bu seçiminden alıkoyar. Bu gibi durumlarda öğrenci, aile ve rehber öğretmenin ortak bir anlayışla karar vermeleri ve tercihlerde bulunmaları daha yararlı olacaktır. Bazı meslekler vardır ki mezun olunan üniversitenin ismi, iş yaşamına geçildiğinde bir referans oluşturur. Bu yüzden öğrencinin, bulunduğu ilde okuma fikri, eğer çok özel bir neden yoksa vazgeçilmez bir amaç haline gelmemelidir. Üniversite tercihleri sadece adayın değil, ailesinin de yaşadığı son derece önemli bir süreçtir. Üstelik bir de evlatlarıyla aynı fikirde olmayan ebeveynler için bu aşama adeta bir sınav niteliği taşır. Üniversiteye giriş sınav sonuçları açıklandıktan sonra her yetişkin, öğrencilere kaç puan aldıkları sorusunu sorar. Bu soru karşısında bu sene verilecek cevabı yorumlayamayacaklardır. Yorumlayanlar da eğer işin uzmanı değilse, yanlış yorumlama ihtimalini göz ardı etmemelidirler. Bu gerçekten hareketle öğrenciler öncelikle puanlarının ne anlama geldiğini bilmek durumundadırlar. Puan ve sıralama puan türlerine göre değerlendirilmelidir. Bu konuda çok dikkatli incelemeler yapılmalıdır. Puan dönüştürme ve karşılaştırmalar sonrasında bu puanla nereye girerim sorusuna cevap aranmaya başlanacaktır. Bu verileri yorumlayabilmek için konu ile ilgili yakından verileri incelemek gerekir. Sadece puana bakılarak tercih yapılmaz. 2019-2020 eğitim-öğretim yılı için yükseköğretim programlarına yapılacak merkezî yerleştirme işlemine girecek adaylar, 2019-YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzundan faydalanarak tercih bildiriminde bulunacaklardır. 2019-TYT puanı en az 150 olan adaylar, yerleştirmede kullanılacak Y-TYT ve varsa Y-SAY, Y-SÖZ, Y-EA, Y-DİL puanlarını da göz önünde tutarak bu kılavuzdaki açıklamalara göre tercih bildirimini internetten bireysel olarak kendileri yapacaklardır. Adaylar, 2019-YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzuna tercih süresi içinde ÖSYM'nin http://www.osym.gov.tr internet adresinden erişebileceklerdir. Kılavuz dağıtımı ve satışı yapılmayacaktır. Adaylar tercihlerini, T.C. Kimlik Numarası ve şifre ile tercih süresi içinde ÖSYM'nin https://ais.osym.gov.tr internet adresinden bireysel olarak yapacaklar ve tercihlerini, internet üzerinden elektronik ortamda göndererek tercih bildirimini tamamlayacaklardır. Bunun dışında tercih bildiriminde bulunulamaz (posta, fax, elektronik posta vb.). Merkezimize posta vb. yollarla gönderilen tercih listeleri işleme alınmaz ve cevaplandırılmaz. Sadece elektronik ortamda yapılan tercihler geçerlidir. Adaylar puanlarını ve mezun oldukları okul türlerini göz önünde tutarak hangi tablolardan tercih yapabileceklerini belirleyeceklerdir. Adaylar, sadece tercih yapabilecekleri tablolardan olmak koşuluyla girmek istedikleri yükseköğretim programlarını saptayacaklar, bu programların kodları ve adları ile bağlı oldukları üniversite ve fakülte/yüksekokul adlarını tercih sırasına göre yazacaklardır. Adayların, yükseköğretim programları arasından tercih yapmaya başlamadan önce, ÖSYM'nin tercih kılavuzundaki tabloların hangilerindeki programlardan tercih yapma haklarının bulunduğunu belirlemeleri gerekir. Tablo 3'te yer alan ön lisans programlarını, 2019-TYT'de 150 ve üzeri puan alanlar tercihleri arasında gösterebileceklerdir. Tablo 4'teki yükseköğretim programlarını, 2019-AYT/YDT'de ilgili puan türünde 180 ve daha fazla puan alan adaylar tercihleri arasında gösterebileceklerdir. Her adayın, girmek istediği programları Tablo-3 veya Tablo-4'ten bularak tercih sırasına koyması gerekir. Tercih sırası önemlidir. Tercih yanlışlıklarından doğacak sonuçların bütün sorumluluğu adaya ait olacaktır. Tercih alanlarının tamamının doldurulması zorunlu değildir. Örneğin, bir aday tercih bildiriminde yalnızca dört programı göstermek istiyorsa ve bunlardan herhangi birine giremediği takdirde başka bir yerde okumak istemiyorsa, sadece bu dört programı yazabilecektir. 2019-YKS sonuç bilgilerinde her adayın hesaplanan yerleştirme puanlarına ilişkin başarı sıraları yer alacaktır. YKS'de başarılı olan okul birincileri, genel kontenjan (öncelikle) ve okul birincileri kontenjanı göz önünde tutularak merkezî yerleştirme ile yerleştirme puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştirileceklerdir. Okul birincileri için ayrılan kontenjanlar sınırlıdır. Bu nedenle tercihlerinin tümünü çok istenen yükseköğretim programları arasından yapan okul birincileri, puanları yeterince yüksek değilse hiçbir programa kayıt hakkı kazanamayabilirler. Okul birincileri için ayrılan kontenjanların dolmaması durumunda boş kontenjan, genel kontenjana aktarılır. Okul birincileri, bu olanaktan yararlanabilmek için tercihlerini, puan durumlarını göz önünde tutarak dengeli bir şekilde yapmalıdır. Görme engelli adayların, yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini belirlerken başarılı olabilmeleri için, büyük ölçüde dile dayanan veya işitme gerektiren sosyal, iktisadi ve beşeri bilimler alanlarındaki yükseköğretim programlarını tercih etmeleri tavsiye edilir. Bedensel engelli adayların, yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini belirlerken engellerini dikkate almaları yararlarına olacaktır. Engelli adayların, yükseköğretim programları tercihlerini belirlerken üniversitelerin engelliler ile ilgili birimlerinden yükseköğretim programları konusunda bilgi almaları yararlarına olacaktır. Merkezî yerleştirme işleminde bir programa kesin kayıt hakkı kazananların belirlenmesinde aynı programı tercih etmiş adaylar arasından, tercihi hangi sırada olursa olsun yerleştirmede kullanılan yerleştirme puanı ve varsa ek puan toplamı büyük olan adaya öncelik tanınacaktır. Eğer adayların yerleştirme puanları eşitse, ilgili TYT/SAY/SÖZ/EA/DİL sınav puanı büyük olana öncelik verilecektir. Eşitlik sürdüğü takdirde söz konusu yükseköğretim programını daha üst tercihinde gösterene, eşitlik yine sürdüğü takdirde OBP'si yüksek olana, eşitlik yine de sürdüğü takdirde doğum tarihi günümüze daha yakın (yaşı küçük) olana öncelik verilecektir. TÜBİTAK'ın katıldığı Uluslararası Bilim Olimpiyatlarında altın, gümüş, bronz madalya alanlar ile Uluslararası ISEF Proje Yarışması ve AB Genç Bilim Adamları Yarışmasında birincilik, ikincilik, üçüncülük ödülü alanlardan tercih yapmak isteyenler; alanlarındaki yükseköğretim programlarından burslu ve indirimli programlar hariç (İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi'nin Fizik (Burslu/İndirimli) 3 kontenjan, Kimya (Burslu/İndirimli) 3 kontenjan, Matematik (Burslu/İndirimli) 3 kontenjan, Koç Üniversitesi'nin Fizik (Burslu) 3 kontenjan, Kimya (Burslu) 3 kontenjan, Matematik (Burslu/İndirimli) 3 kontenjan, Moleküler Biyoloji ve Genetik (Burslu) 3 kontenjan ve Sabancı Üniversitesi'nin Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi programları (Tüm programlarda Burslu/İndirimli) 2 kontenjana yerleştirme yapılabilir.), istediklerine sınavsız olarak kontenjan dışında ÖSYM tarafından yerleştirileceklerdir. Bu adaylar burslu ve indirimli programlara yerleştirilmek istiyorlarsa 2019-YKS'ye girmek ve kendilerine verilecek olan ek puanla merkezî yerleştirme işlemlerine dâhil olmak zorundadırlar. Ek puan alarak merkezî yerleştirme ile burslu ve indirimli programlara yerleşemeyen adaylar burslu ve indirimli programlar hariç istediklerine sınavsız olarak yerleştirilecektir. Kazandıkları derece nedeni ile 2019-YKS'ye girmeyip sınavsız yerleştirilme hakkından yararlanmak isteyen adayların da mutlaka 2019-YKS'ye başvurmuş olmaları gerekmektedir. TÜBİTAK yarışmalarında başarılı olan adaylara yönelik olarak yukarıdaki uygulamaların yapılabilmesi için 2019-YKS'ye başvurmuş adayların (sınavsız giriş hakkından yararlanmak isteyen adaylar da dâhil), 1 Haziran-3 Temmuz 2019 tarihleri arasında TÜBİTAK'ın https://ebideb.tubitak.gov.tr internet adresinden bireysel olarak başvuru yapmaları ve onayladıkları başvuru formunun çıktısını alıp imzaladıktan sonra TÜBİTAK'a 10 Temmuz 2019 günü mesai bitimine kadar ulaştırmaları gerekmektedir. Adayların katıldıkları olimpiyat veya proje yarışmaları, aldıkları derece, tercihleri, T.C. Kimlik Numaraları, adları ve soyadlarının, TÜBİTAK tarafından ÖSYM'ye en geç 17 Temmuz 2019 tarihinde ulaşacak şekilde gönderilmesi gerekmektedir. 2019-YKS'ye başvurusunu yapan adaylardan 17 Temmuz 2019 tarihinden sonra yukarıda belirtilen sınavsız geçiş şartlarını sağlayanların, katıldıkları olimpiyat veya proje yarışmaları, aldıkları derece, TC Kimlik Numaraları, adları, soyadları ve yükseköğretim programları tercihlerinin TÜBİTAK tarafından en geç 18 Eylül 2019 tarihine kadar ÖSYM'ye bildirilmesi kaydıyla, yerleştirme işlemleri (mevcut kontenjan harici), 27 Eylül 2019 tarihine kadar ÖSYM tarafından yapılacaktır. Ek puanlarıyla yerleşecek adayların tercih süresi içinde tercihlerinin sisteme girişini yapmış olmaları gerekmektedir. Bilim olimpiyatları ile proje yarışmalarında derecelere uygulanacak katsayılar ve sınavsız giriş, YKS'ye ilk kez başvurulduğu yıl uygulanır, bundan sonraki YKS'lerde bu adaylar için herhangi bir uygulama yapılmaz. Derece alan adaylar, ilk kez YKS'ye başvurdukları yıl TÜBİTAK'a süresi içinde başvurarak bilgilerinin bu kurum tarafından ÖSYM'ye resmen ulaştırılmasını sağladıkları takdirde bu haktan yararlanabileceklerdir. Yükseköğretim programlarına kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra boş kalan kontenjanlar üniversitelerce ÖSYM'ye bildirilecektir. Yükseköğretim programlarının 2019-YKS sonuçlarına göre yapılan genel yerleştirme sonunda boş kalan veya kaydolmama nedeniyle dolmayan kontenjanlarına ÖSYM tarafından merkezî olarak Ek Yerleştirme yapılacaktır. Merkezî yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar, ek yerleştirme için başvuramayacaktır. Ek Yerleştirmede; ön lisans ve lisans programlarına merkezî genel yerleştirmedeki en küçük puanlarının altında puanı olan aday yerleştirilmeyecektir. Kesin kayıt sonunda kontenjan açığı kalan programlara ön kayıtla öğrenci alınmayacaktır. Ek yerleştirme tercih ücreti 20,00 TL olacaktır. Ek yerleştirme için tercih yapan adaylardan ek yerleştirme ücretini yatırmayanların ek yerleştirme için yapmış oldukları tercihler işleme alınmayacaktır. ÖSYM Yönetim Kurulunun 14.01.2019 tarihli kararı gereği, şehit eşi, şehit çocuğu, gazi, gazi eşi ile gazi çocuklarından ek yerleştirme ücreti alınmayacaktır. Özel yetenek gerektiren programların sınavları ile seçme ve yerleştirme işlemleri yükseköğretim kurumlarınca yapılmaktadır. Özel yetenek gerektiren programlara başvurular doğrudan programın bağlı bulunduğu yükseköğretim kurumuna yapılır. Sınav ve değerlendirme işlemleri ilgili yükseköğretim kurumu tarafından yürütülür. Özel yetenek sınavı gerektiren programlar tercih kılavuzunda Tablo-5'te yer almaktadır. Tablo-5'te yer alan yükseköğretim programlarına başvurabilmek için 2019-TYT puanının en az 150 olması gerekmektedir. Bu programlara en az kaç puan almış adayların başvurabileceklerine ilgili yükseköğretim kurumunca karar verilerek, ilgili yükseköğretim kurumunca basın-yayın organlarıyla adaylara duyurulacaktır. Bu tablodaki yükseköğretim programları için özel yetenek sınavları Yükseköğretim Kurulunun belirlediği ilke ve kurallar doğrultusunda, bu programların bağlı olduğu yükseköğretim kurumları tarafından yapılacaktır. Başvuru şartları ilgili kurumlar tarafından başvuru için internet sayfalarında verilecek duyurularda yer alacaktır. Özel Yetenek Sınavı sonuçlarına göre öğrenci alan programlardan Tablo-4'teki eş değer lisans programlarına yatay geçiş yoluyla geçmek isteyen adayların ilgili puan türünde 180 veya daha fazla puan almış olmaları zorunludur. Merkezî yerleştirme ile bir yükseköğretim programına kesin kayıt hakkı kazanmış adaylar da isterlerse özel yetenek sınavıyla öğrenci alan yükseköğretim programlarına başvurabilirler. Yerleştirme Sonuçları internet (https://sonuc.osym.gov.tr) aracılığıyla adaylara duyurulacaktır. Sonuç belgesi basılmayacak ve adayların adreslerine gönderilmeyecektir. İnternet sayfasındaki duyurular, sonuç bilgileri adaylara tebliğ hükmündedir. Yurt dışındaki üniversitelere yerleştirilen adaylar için, gerekli olduğunda ve adayın müracaatı üzerine yerleştiği programı gösteren bir yazı verilecektir. Tercih sürecinin başlamasıyla birlikte öğrenciler vakıf üniversitesi ya da halk arasındaki yaygın isimlendirmesiyle özel üniversite fiyatlarını araştırmaya başladı. 2019 yılında fiyatlardaki artış ise dikkatlerden kaçmıyor. 500 bin ve 180 bin lira arasındaki skala dudak uçuklatıyor. Üniversitelerden alınan bilgilere göre: Tıp / Diş Hekimliği Yıllık Ortalama 80 Bin TL – 6 Yıl Toplamı Ortalama 500 Bin TL Şimdilerde fakültelerde yerini alan bu bölümler gelecekte en fazla rağbet ve ihtiyacın olacağı bölümler arasında görülüyor. Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi İnsan-makine Etkileşimciliği Tasarımı Teknoloji Ahlâkbilimcisi Kentsel Tarım Uzmanı Bilgisayar Sistemleri Analisti Adaylar tercihlerini yaparken en çok kullandıkları ölçüt, mezun olduklarında iş garantisi olan bölümleri tercih ediyorlar. Hukuk Fakültesi Tıp Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Mimarlık İnşaat Mühendisliği Diş Hekimliği Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Eczacılık Fakültesi Psikoloji Hemşirelik Bilgisayar Mühendisliği Makine Mühendisliği İşletme Bölümü Elektrik-Elektronik Mühendisliği Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Endüstri Mühendisliği İktisat Bölümü Uluslararası İlişkiler Beslenme ve Diyetetik Türk Dili ve Edebiyatı

Üniversite tercihi yapacaklara altın değerinde öneriler

TERCİHLER 23-29 TEMMUZ ARASINDA YAPILACAK