Yahudilik tarihinin geçmişi ve bugünü
İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden dinler tarihi uzmanı Prof. Dr. Şinasi Gündüz ile geçmişten günümüze kadar gelen Yahudilik ve Hristiyanlığı, Gazze'de yaşanan katliamlara dair sessizliği, antisiyonizm, anti-semitizm ve özellikle Hristiyan siyonizminin geçmişteki ve günümüzdeki durumunu konuştuk. Müslüman olsun olmasın, her insanın zulme karşı sessiz kalmaması gerektiğini vurgulayan Gündüz, Yahudi geleneğinde Yahudi zihin yapısının teşekkülü ile birlikte İsrailoğulları merkezli bir etnik seçilmişlik anlayışı ön plana çıkıyor, dedi.
Betül Sav: Yahudilik nasıl ortaya çıktı? Geçmişten bugüne Yahudi zihniyeti nasıl şekillendi?
➡ Prof. Dr. Şinasi Gündüz:
Yahudilik kendisini, Hz. İbrahim'den (AS) itibaren ortaya çıkan bir din, gelenek olarak görür; İsrailoğulları etnisitesi ile Yahudi kimliğini özdeşleştiren akım olarak tanımlar. Yahudi zihin yapısına göre Yahudi olmak demek İsrailoğulları'ndan olmak demektir. Onların yaklaşımına göre İsrailoğulları ile Yahudi kavramları adeta birbirinin özdeşidir. Diğer taraftan, İsrail kavramı Hz. Yakub'un özel ismidir. Kur'an-ı Kerim'de de iki ayette geçer. İsrail olarak bahsedilir, Hz. Yakup'tan. Hz. Yakup, Hz. İbrahim'in torunu yani Hz. İshak'ın oğludur ve İsrailoğulları dediğimiz zaman Yakupoğullarını, Hz. Yakup'un soyundan gelen bir topluluğu anlıyoruz.
➡ Yahudi geleneği kendisini özel anlamda Hz. Yakub'a yani İsrail'e dayandırıp İsrailoğulları ile özdeşleştiriyor. Hz. İbrahim ile başlatan etnik tarih çerçevesinde konumlandırıyor, kendi tarihini. Oysa yapılan bilimsel araştırmalar şunu ortaya koymuştur ki ne Hz. İbrahim döneminde ne Hz. Yakup döneminde ne de daha sonraki dönemlerde Yahudilik diye bir din söz konusu değil. Ne zamana kadar? Ta ki Yahuda Devleti'ne kadar...
➡ Hz. Süleyman sonrası dönemde Hz. Süleyman'ın bıraktığı devlet mirası ikiye ayrılıyor. Kuzeyde İsrail, güneyde Yahuda devletleri kuruluyor ve güneydeki Yahuda Devleti, M.Ö. 6. yüzyılda Babilliler yıkılıncaya kadar birkaç yüzyıl ayakta kalıyor.
➡ Bu süre içerisinde Yahuda Devleti'nde yaşayan insanlar, ciddi anlamda hem yöredeki putperest toplulukların onlarla etkileşim içerisine girerek etkisinde kalıyorlar hem kendi içlerinde çok ciddi kaoslar yaşıyorlar. 6. yüzyılın başlarına geldiğimizde, Kudüs'ün yakılması ve Babil Sürgünü yaşanıyor. 50 yıl kadar süren bu sürgün döneminde İran'dan, Babil geleneğinden etkileniyorlar. Kur'an-ı Kerim'in Üzeyir dediği Ezra'nın reformlarıyla bugünkü Yahudilik, sistematik bir din haline teşekkül ediyor. Etnik kimliği merkeze alan etnosentrik bir din diyoruz biz buna. Arz-ı Mev'ud'un yani vadedilen toprakların verildiğine inanan bir yapı ortaya çıkıyor.
Ezra kimdir?
Tevbe sûresinde (9/30) bahsi geçen Üzeyir'in (Uzeyr) kimliği tartışmalı
AYÇİN KANTOĞLU: GAZZE'DEKİ ÇOCUKLAR UYUYAN KALPLERİ UYANDIRIYOR